Фрода пацёр рукою вочы й нарэшце адарваў позірк ад гораду на гары. Зіхоткая вежа вабіла яго, так хацелася кінуцца да яе па бліскучым шляху. Але ён перамог жаданьне, прымусіў сябе адвярнуцца, а зрабіўшы гэта, адчуў, як змагаецца супроць таго пярсьцёнак, нацягвае ланцуг вакол шыі, і вочы Фродавы, калі глянуў прэч, нібы асьлеплі. Бо цемра наперадзе выглядала суцэльнаю й шчыльнаю сьцяною.
Глыкс, які поўз па зямлі, як пераляканая жывёла, ужо зьнік у чарноцьці. Сэм, падтрымліваючы гаспадара, што кульгаў на кожным кроку, пасьпяшаўся за ім з усёй магчымай хуткасьцю. Непадалёк ад блізкага берагу струменю ў каменнай агароджы шляху знайшлася дзірка. Пралезьлі скрозь яе, і Сэм пабачыў, што пад нагамі ўецца сьцежка. Напачатку яна паблісквала, як і бальшак, але калі ўзьнялася над лугамі сьмяротных кветак, паблякла й пацьмянела, віючыся вычварыста па паўночным баку даліны.
Хобіты ўцята крочылі поплеч па сьцежцы, Глыкса бачылі наперадзе толькі калі ён прыпыняўся й прысьпешваў іх. Тады ягоныя вочы зьзялі бела-зялёным полымем, люструючы моргульскі гнільны бляск альбо запальваючыся ад нейкага адпаведнага Глыксавага настрою. А магільнае сьвятло й позірк чорных правалаў, што засталіся за сьпінамі, Фрода з Сэмам заўжды адчувалі, нават і азіраліся раз-пораз ад страху, і кожны раз зь цяжкасьцю адводзілі позіркі, каб пабачыць наперадзе сьцежку пад нагамі. Рухаліся павольна й складана. Калі падняліся над смуродам і парай атрутнага струменю, дыхаць стала лягчэй і ў галовах праясьнілася. Аднак рукі й ногі пацяжэлі сьмяротнаю стомаю, нібы ўсю ноч цягнулі непасільную пакладу ці доўга змагаліся супраць моцнай плыні. Нарэшце хобіты зьнясілелі зусім і не маглі ісьці далей без адпачынку.
Фрода спыніўся й сеў на камень. Сталі наверсе вялізнай голай скалы. Наперадзе даліна ўразалася ў гару, як заліў, і сьцяга агінала яе па вузкай паліцы над прорваю. Па каменным адхоне гары, чапляючыся за гэтую маленечкую прыступку, сьцежка вяла наверх і там зьнікала ў цемры.
– Мне трэба адпачыць, Сэме, – прашаптаў Фрода. – Ён цісьне на мяне, Сэме, цісьне. Колькі ж яшчэ я здолею несьці яго? Мушу адпачыць, а тое як брысьці па такім, – ён паказаў наперад.
– Шш! Ш-шш! – зашыпеў Глыкс, падбягаючы да хобітаў. – Шш!
Ён прыціснуў палец да вуснаў і захітаў галавою, паказваючы настойліва: трэба ісьці! Пацягнуў за Фродава рукаво, тыцнуў пальцам наперад, але Фрода не варухнуўся.
– Ня зараз, не, – адказаў зьнясілена, бо стома й нават нешта большае за яе наваліліся на яго, быццам нечы цяжкі заклён лёг на розум і цела, і хобіт прамармытаў: – Мушу, мушу адпачыць.
Ад гэтага Глыксаў жах ды непакой так вырасьлі, што ён загаварыў ізноў, шыпячы з-пад далані, захіляючы гук ад нябачных віжоў у паветры:
– Ня тут адпаччыцьцьс, ня туттс! Глупсства! Вочы насс убачацьсс! Калі крочаць на мосст, насс убачацьсс! Прэчч! Лезьма, лезьма! Ххутчэйсс!
– Хадзем, спадару Фрода. Ён ізноў мае рацыю – нельга тут заставацца, – параіў Сэм.
– Добра, – адказаў Фрода сонным, дзіўным голасам, нібы ўжо амаль і прыспаў, – я паспрабую.
I стомлена ўзьняўся.
Аднак надта позна. У гэты момант скала задрыжэла, затрэслася пад імі. Моцны грукат, гучнейшы за ўсё ранейшае, пакаціўся па зямлі, рэхам адбіўся ў гарах. Тады з апаляльнай раптоўнасьцю палыхнула чырвоным. Далёка за ўсходнімі гарамі скокнула ў нябёсы полымя, пляснула на нізкія хмары барваю. У даліне ценяў і халоднага сьмяротнага сьвятла бліскавіца падалася непераносна, гвалтоўна лютай. Чорныя вострыя абрысы пікаў, хрыбты, што вызубраныя лёзы, высьвеціліся пад полымем Гаргарату. Тады аглушальна грымнула.
А Мінас Моргул адказаў. Бліснула жудаснай маланкаю, галіны блакітнага агню скочылі зь вежы ў навакольныя горы й навіслыя аблокі. Зямля застагнала, і з гораду данёсься лямант. Перамяшаны з грубымі, хрыпатымі енкамі, бы ад зграі драпежных птушак, і з пранізьлівым іржаньнем коней, ашалелых ад злосьці й жаху, нёсься разьдзіральны, дрыгкі, узьніманы на вышыню па-за чалавечым слыхам, вусьцішны енк. Хобітаў быццам разьвярнула да ягонай крыніцы, і яны кінуліся долу, прыціснуўшы рукі да вушэй.
Вусьцішны енк скончыўся, зноў зьнізіўся да доўгага, ванітнага выцьця й да цішыні. Фрода павольна падняў галаву. На другім баку нешырокай даліны амаль упоравень зь ягонымі вачыма стаялі муры злавеснага гораду, а ягоная пячорная брама, вычасаная ў падабенства разяўленай пашчы з бліскучымі ікламі, расчынілася наросхрыст. I адтуль выходзіла войска.
Усе апранутыя ў чорнае, змрочныя, бы ноч. На фоне шэрых муроў і зіхоткага бруку Фрода добра бачыў іх, шэраг за шэрагам, – маленькія чорныя постаці, што хутка й бязгучна шыхтуюць, імкнуць наперад бясконцым струменем. Перад імі рушыў вялікі разьдзел кавалерыі, як карунак ценяў, і наперадзе ехаў найпершы, найвялікшы зь іх – Вершнік, апраметна-чорны, і толькі на ягонай схаванай каптуром галаве каронаю шчэрыўся шалом, прабліскваючы злавесным зьзяньнем. Ён набліжаўся да мосту, і Фродавы вочы сачылі за ім, і не было моцы нават міргнуць, ня тое каб адвесьці іх. Ці ж не гаспадар Чорных Вершнікаў вярнуўся на зямлю, каб весьці на бітву свой пачварны натоўп? Так, насамрэч, тое быў прывідны кароль, чыя ільдзяная рука зрынула Ахоўніка Пярсьцёнка, працяла яго сьмяротным лязом. Старая рана запульсавала болем, і холад пацёк ад яе па целе да сэрца.