Выбрать главу

Глыкс жа, калі брама Мінас Моргулу адчынілася, прапоўз угару па сьцежцы, у цемру, і пакінуў хобітаў. А цяпер вярнуўся, дрыжучы, ляскаючы зубамі й заламваючы рукі.

– Глупсства! Дурнісс! – шыпеў праз зубы. – Ххутчэйсс! Небясьсьпека не мінула! Не! Сьсьпяшшайцеся, ххутчэйсс!

Хобіты не адказалі й моўчкі пакрочылі за ім па скальнай палічцы ўгару. Ня надта тое было ім даспадобы, нават пасьля столькіх небясьпек. На шчасьце, пераход цягнуўся ня вельмі доўга. Неўзабаве сьцежка падвяла да новага выступу гары й там раптоўна нырнула ў вузкую шчыліну ў скале – першую зь лесьвіцаў, пра якія казаў Глыкс. Цемра вісела амаль апраметная, ледзь бачылі пальцы выцягнутай рукі. Толькі Глыксавы вочы зьзялі бледна, калі той паварочваўся, пазіраючы на хобітаў зьверху, за некалькі ступнёў над імі.

– Асьсьцярожна! – шаптаў ён. – Прысступкі. Мносства прысступак! Мусьсім пасьцерагчысься!

Сьцерагчыся насамрэч было не залішне. Фрода з Сэмам напачатку адчулі палёгку, то ж бо сьцены абапал, але ж лесьвіца вяла надзвычай строма, і, караскаючыся ўгору, хобіты ўсё больш уяўлялі сабе, якая глыбокая чорная прорва зеўрае за сьпінамі. Прыступкі былі вузенькія, няроўныя й рознай вышыні, дый здрадныя – сьцёртыя, з акруглымі краямі, паламаныя, а некаторыя крышыліся, калі на іх абапіраліся. Хобіты паўзьлі ўгору, пакуль не давялося чапляцца здранцьвелымі пальцамі за прыступкі наверсе й прымушаць зьнямелыя калені згінацца й разгінацца. А лесьвіца ўсё глыбей угрызалася ў гару, і вышэй Уздымаліся пааберуч сьцены.

Нарэшце, калі ўжо адчулі, што болей ня вытрымаюць, ізноў пабачылі вырачаныя зьверху Глыксавы вочы.

– Падняліся, – прашаптаў той. – Першую лесьвіцу мінулі. Разумныя хобітссы, усскарасскацца гэтак выссока, мудрыя хобітссы. Яшшчэ колькі маленечкіхх прысступачак – і ўсё.

Здурнелыя ад стомы Сэм і Фрода перапаўзьлі апошнюю прыступку дый паселі, чухаючы каленкі й ступні. Сядзелі ў нейкім цьмяным праходзе, які вёў наверх, хоць і ня так строма, і без прыступак. Доўга адпачываць Глыкс не дазволіў.

– Наперадзе яшшчэ лесьвіца. Нашшмат даўжэй. Адпачнем, калі заберамосься на яе.

– Даўжэй? Сапраўды? – застагнаў Сэм.

– Таксс, таксс, даўжэй. Але не такая цяжкая. Хобітссы ўсскарасскалісься па прамой лесьсьвіцы. Зараз пачнецца вітуніца.

– А што пасьля таго? – спытаў Сэм.

– Пабачым, – адказаў Глыкс ціха. – Таксс, пабачым!

– Я думаў, ты меў на ўвазе тунэль, – заўважыў Сэм. – Ці ёсьць там які тунэль альбо нешта, праз што праходзіць трэба?

– Так, таксс, там ёсьсьць тунэль, але хобітссы адпачнуць да яго. Бо празь яго пройдзешш – і амаль ужо наверсьсе, таксс. Надта блізка, калі пройдзешш. Таксс!

Фрода ўздрыгнуў. Узапрэў ды разагрэўся ад пад'ёму, але зараз адчуваў ліпкі воглы холад, у праходзе дзьмула падвеем ад даліны да нябачных вяршыняў наверсе. Тады Фрода ўстаў і атросься.

– Ну, – прамовіў, – тады рушым! Насамрэч ня ўтульнае тут месца, каб расьседжвацца.

Праход, падавалася, цягнуўся вёрстамі, і заўжды сьвідравала ў ім халодным скразьняком, які паступова ператварыўся ў ільдзяны віхур, быццам горы хацелі сьмяротным подыхам пазбавіць падарожнікаў моцы, не пусьціць да таямніцаў вяршыняў альбо зьдзьмуць, скінуць уніз, у цемру. Зразумелі, што дабраліся да канца калідору, калі зьнянацку праваруч не адчулі болей сьцяны. А ня бачылі амаль нічога. Неабсяжнае бясформавае чарноцьце ўздымалася наперадзе, густа-шэрыя цені ляжалі наўкола, але ж раз-пораз праблісквала чырваньню з-пад нізкіх хмараў і на які момант пааберуч і наперадзе выступалі высокія пікі, бы калёны, што трымаюць неабдымны абвіслы дах. Падняліся ўжо на шмат сотняў ступнёў і выбраліся на шырокую скальную палічку. Сьцяна ўздымалася леваруч, і прорва зеўрала справа.

Глыкс рушыў бліжэй да сьцяны. Ужо не караскаліся наверх, але палічка была няроўная, у цемры надта небясьпечная, там і тут грувасьцілася каменьне, якое звалілася зьверху й перакрывала шлях. Рушылі павольна, асьцярожна. Колькі гадзінаў мінула з таго, як уступілі ў даліну Мінас Моргул, ані Фрода, ані Сэм сказаць не маглі. Ноч уяўлялася ім бясконцай.

Праз доўгі час наперадзе ўзьняўся чорны гмах, і хобіты ўцямілі, што дабраліся да наступнай сьцяны й перад імі зноў сходы. Зноў прыпыніліся перад імі й зноў пачалі караскацца. Доўга, нудстна, зьнясілена. Гэтая лесьвіца не ўразалася ў тоўшчу гары. Тут волатаўскі твар скалы адхіляўся назад, і сьцежка вілася па ім туды-сюды, як зьмяя. У адным месцы падпаўзала ўшчыльную да краю чорнай прорвы. Фрода, зірнуўшы ўніз, пабачыў там у глыбокай чорнай яміне вялізную цясьніну – верхавіну Моргульскай даліны. На самым яе дне чарвяком-сьветляком віўся шлях прывідаў ад мёртвага гораду да Безыменнага перавалу. Фрода пасьпешліва адвярнуўся.