– Які сэнс непакоіцца пра яго зараз? Мы гэтак далёка не забраліся б, нават і перавалу не пабачылі б безь яго, так што нам анічога не застаецца, як дазволіць яму рабіць, што ён хоча. Калі здрадзіць, дык здрадзіць.
– Гэтак ці інакш, я ўсё роўна лепей трымаў бы яго на вачох. Асабліва калі ён хоча здрадзіць. Ці памятаеце, што ён так і не прызнаўся, ахоўваюць гэты перавал ці не? А мы цяперака бачым тут вежу. Можа, яна закінутая, а мо й не. Як мяркуеце, ён не па оркаў выправіўся ці мо па нешта накшталт таго?
– Не, я так ня думаю. Нават калі ён задумаў нешта благое, што цалкам верагодна, ён не прывядзе ані оркаў, ані іншых паслугачоў Ворага. Навошта было столькі чакаць, пакутаваць, лезьці ўгару, падабрацца так блізка да краіны, якой ён баіцца? Напэўна, з часу нашай сустрэчы ён мог мноства разоў навесьці на нас оркаў. Не, калі ён што й задумаў, дык гэта нейкая асабістая ягоная неспадзяванка для нас, уласная ягоная таямніца.
– Ну, напэўна, вашая рацыя, спадару Фрода, – пагадзіўся Сэм. – Хоць мяне гэта не заспакойвае. Наконт яго я не памыляюся, асабіста мяне ён здаў бы оркам хутчэй, чым прамовіць "здаравенькі былі". Так, я на ягоную кашштоўнасьсьць забыўся. Думаю, ён толькі й марыць увесьчасна: "Кашштоўнасьсьць для няшчасснага Сьмеяголя". Гэта адзіная ідэя ягоных хітрыкаў, калі ён іх задумаў. А вось як яму дапаможа тое, што мы сюды дабраліся, для мяне загадка.
– Хутчэй за ўсё, ён і сам пра тое не здагадваецца. I ня думаю, што ў ягоным заблытаным розуме існуе нейкі адзіны плян. Мяркую, часткова ён намагаецца ўратаваць каштоўнасьць ад Ворага, ратаваць так доўга, колькі здолее. Бо для яго таксама будзе стратаю, сапраўднаю й суцэльнаю, калі Вораг захопіць пярсьцёнак. А зь іншага боку, ён, верагодней за ўсё, папросту чакае свайго часу.
– Так, як я й казаў раней, Сьмярдзяк і Сьлімак. I чым бліжэй да варожай краіны, тым болей Сьлімак робіцца падобны да Сьмердзюка. Згадайце мае словы: нават калі мы дабярэмся да перавалу, за яго ён нам не дазволіць аднесьці каштоўнасьць, не ўчыніўшы якой шкоды ці гвалту.
– Мы да яго шчэ не дабраліся, – заўважыў Фрода.
– Не, але трэ быць пільнымі, раз ужо надумаліся. Калі напаткае соннымі, дык Сьмярдзяк хутка возьме верх. Вядома, гэта я не да таго вяду, што ўвогуле спаць небясьпечна. Вы можаце прыдрамнуць, спадарыку, калі побач з мною. Я насамрэч задаволюся, калі вы добра пасьпіцё. А я павартую, дый у любым выпадку, калі пакладзяцеся побач, я абдыму вас, аніхто й ня здолее рук на вас накласьці, мяне не патрывожыўшы.
– Паспаць! – уздыхнуў Фрода, нібы ў пустэльні раптам пабачыў відзежу прахалоднага гаю. – Так, нават тут я змагу паспаць.
– Ну дык сьпіце, спадару! Кладзіце галаву мне наўколенкі!
Так Глыкс і знайшоў іх праз гадзіны, калі вярнуўся, паўзучы й крадучыся па сьцежцы з змроку наперадзе. Сэм сядзеў, абапёршыся сьпінаю аб камень, зьвесіўшы галаву набок і дыхаючы зь цяжкасьцю. На каленях ягоных ляжала Фродава галава. Фрода глыбока спаў. На ягоным белым лобе ляжала загарэлая Сэмава рука, другая ледзь кранала, прыкрываючы, грудзі. Зьміранасьць спачыла на тварах абодвух.
Глыкс паглядзеў на іх, і дзівосная зьмена адбылася зь ягоным схуднелым, галодным тварам. Зьзяньне згасла ў вачох, яны зрабіліся цьмяныя, шэрыя, старыя й стомленыя. Яго нібы перакурчыла сутаргай болю, і ён адвярнуўся, пазіраючы назад, у змрок, трасучы галавою, быццам спрачаючыся з сабой. Тады павярнуўся назад і павольна выцягнуў дрыготкую руку, надта асьцярожна крануў Фродава калена – і датыкненьне тое было амаль ласкаю. I на хуткаплыннае імгненьне, калі б толькі заснулыя пабачылі яго, ён падаўся б ім састарэлым, зьнямоглым хобітам, ссохлым ад цяжару гадоў, які давялося несьці нашмат болей, чым належала, калі ўжо памерлі й сябры, і сваякі, згібелі, зьніклі палеткі й крыніцы маладосьці, і застаўся толькі ён – няшчасны, галодны, мізэрны аскепак.
Але ад таго дотыку Фрода варухнуўся й застагнаў ціхенька ўва сьне, і адразу ж ад таго прачнуўся Сэм. і першым, што пабачыў, быў Глыкс, які відавочна хацеў "накласьці лапы" на гаспадара.
– Гэй ты! – груба гукнуў Сэм. – Чаго захацеў?
– Нічога, нічагуткі, – адказаў Глыкс ціхенька. – Добры спадар!
– Вядома ж, – буркнуў Сэм. – А ты дзе бадзяўся? Шнарыў туды-сюды, стары злодзей?
Глыкс адсунуўся, і зялёны бляск прабіўся з-пад ягоных цяжкіх павекаў. I, на паўсагнутых нагах і руках, ён зараз прыняў падабенства павука з вырачанымі вачыма. Імгненьне мінула, як і не было.
– Шшнарым, шшнарым, – прашыпеў Глыкс. – Хобітссы заўжды такія ветлівыясс, таксс! Ффайныя хобітссы! Сьмеяголь вядзе іхх да таемныхх сьсьцежак, аніххто іхх не прывядзе, Сьсьмеяголь вядзе. Сстомлены ён, сьсьмяглы, таксс, вельмі сьсьмяглы, ён вядзе іхх, шшукае ім сьсьцежкі, а яны: "Шшнарыць, шшнарыць"! О, таксс, мая кашштоўнасьсьць, такая дабрынясс!