– Ужо трэцяя гадзіна, – паведаміў Гэндальф. – Час падымацца й прыбірацца. Цябе клічуць да гаспадара гораду, каб ты пазнаёміўся з сваімі новымі абавязкамі.
– А ці забясьпечыць мяне той гаспадар сьнеданьнем?
– Не! Я цябе забясьпечыў – усім, што табе належыць да полудня. Ежы цяпер выдаюць ня больш, чым загадана.
Піпін тужліва зірнуў на маленечкую булку хлеба й зусім нікчэмны (паводле хобіцкіх меркаваньняў) кавалак масла ды кубак вадзяністага малака, што чакалі яго за сталом.
– I нашто ваша прывёз мяне сюды? – зажурыўся ён.
– Сам добра ведаеш, – адказаў Гэндальф. – Каб ты ліха не нарабіў. Калі табе тут не падабаецца, дык згадай: ты сам гэта на сябе наклікаў.
Піпін прамаўчаў.
Неўзабаве ён ужо крочыў поруч з Гэндальфам па халодным калідоры да дзьвярэй Вежавай залі. Там Дэнэтар сядзеў у шэрым змроку, як падалося Піпіну, быццам стары цярплівы павук, нібы й не варухнуўшыся з учорашняга дня. Намесьнік прапанаваў Гэндальфу прысесьці, а Піпін застаўся стаяць, быццам не заўважаны. Аднак неўзабаве стары павярнуўся да яго.
– Ну, спадару Перыгрыне, спадзяюся, што ўчорашні дзень ты правёў сабе на карысьць і на задавальненьне? Баюся толькі, стол у маім горадзе не такі шыкоўны, як табе хацелася б.
Піпін зь няёмкасьцю адчуў, што ўсе ягоныя словы й учынкі вядомыя гаспадару гораду, дый пра большасьць думак той таксама нейкім чынам здагадаўся. I нічога не адказаў.
– Што ты рабіцьмеш на маёй службе?
– Я думаў, вашамосьць спадару намесьніку, ад вашаці й вызнаць мае абавязкі.
– Вызнаеш, калі я даведаюся, на што ты здатны. А тое я ацаню, напэўна, калі трымацьму цябе побач. Мой збраяносца прасіў далучыцца да вонкавага войска, таму ты на некаторы час зоймеш ягонае месца. Будзеш прыслужваць за сталом, пера даваць загады й гутарыць з мною, калі вайна й дзяржаўныя справы пакінуць мне колькі вольнага часу. Ці сьпяваеш ты?
– Так, – адказаў Піпін. – Даволі няблага, паводле меркаваньняў майго народу. Але ж у нас няма песьняў, прыдатных для вялікіх заляў і ліхіх гадзінаў, вашамосьць. Мы рэдка сьпяваем пра штосьці, больш страшнае за навальніцы ці зьлівы. Большасьць маіх сьпеваў пра тое, з чаго мы сьмяемся, ці пра ежу зь пітвом.
– А чаму ж такія песьні не прыдатныя для нашых часоў ці заляў? Мы доўга жылі пад Ценем і, мажліва, зь вялікім задавальненьнем паслухаем песьні краёў, не кранутых ліхам. Мо тады адчуем мы, што варта нашая ня марная, хоць і няма за яе падзякі.
Настрой Піпінаў упаў ажно да пятак. Зусім не падабалася яму пэрспэктыва выконваць шырскія прыпеўкі перад гаспадаром Мінас Тырыту, асабліва жартоўныя, якія Піпін ведаў найлепш, умоўна кажучы, надта сялянскія й простыя. Аднак наўпрост цяпер гэткае выпрабаваньне, здэцца, не пагражала. Сьпяваць не загадалі. Бо Дэнэтар павярнуўся да Гэндальфа, распытваючы пра рахірымаў, і іхнія намеры, і пра становішча Эямэра, каралеўскага пляменьніка. Піпін дзівіўся, колькі ведае намесьнік пра народы, што жывуць так далёка ад Гондару, хоць, паводле хобітавых меркаваньняў, мусіла прайсьці шмат гадоў, як намесьнік сам вандраваў.
Праз колькі часу Дэнэтар павярнуўся да Піпіна й абвесьціў, што той пакуль вольны.
– Ідзі да збраярняў Цытадэлі, – загадаў ён, – ды вазьмі там сабе вопратку й зброю ахоўніка Цытадэлі. Яна ўжо гатовая, бо замоўленая ўчора. Вяртайся, калі прыбярэсься!
Насамрэч, усё было гатовае, і Піпін неўзабаве апынуўся ў дзівосным строі, у незвычайнай чорна-срэбнай апратцы. Насунуў невялічкую кальчужную броньку, хутчэй за ўсё, з сталёвых кольцаў, але чарнейшых ад гагату, высокі шалом з маленькімі крумкачовымі крылцамі па бакох і з срэбнаю зоркаю наперадзе. На браню апрануў кароткі чорны жупанок з вышыванымі наперадзе срэбрам сымбалямі Дрэва. Уласнае ягонае адзеньне скруцілі й зьнесьлі прэч, але дазволілі пакінуць шэры лорыйнскі плашч з умоваю не насіць яго падчас службы. Цяпер хобіт выглядаў (хоць і ня мог зірнуць на сябе звонку), як сапраўдны Эрніл і Пэрыянат, князь паўросьлікаў, як народ зваў яго. Што праўда, пачуваўся досыць няёмка. Дый змрок усё мацней ціснуў на душу.
Цьмяна й блякла цягнуўся дзень. Ад бяссонечнай раніцы да вечару цяжкі змрок усё шчыльнеў, і маркота апанавала ўсіх жыхароў. Высока над галовамі вялізная хмара павольна плынела на захад ад Чорнай зямлі па ветры вайны, паглынаючы сьвятло. А пад ёю вісела нерухомае й здушлівае паветра, быццам уся даліна Андуйну чакала разбуральную шалёную навальніцу.
Блізу адзінаццатай гадзіны, вызвалены нарэшце ад службы, Піпін выйшаў у пошуках ежы й пітва, каб хоць крыху суняць маркоту й лягчэй зносіць прыслужваньне за гаспадарскім сталом. У сталоўні зноў сустрэў Бэрэганда, які вярнуўся з паездкі за Пеленар да вартавых вежаў на Вялікім шляху. Разам чалавек і хобіт выйшлі на мур, бо Піпін у памяшканьні пачуваўся вязьнем і задыхаўся нават у Цытадэлі на вяршыні адгор'я. Цяпер яны селі побач ля байніцы, што пазірала на ўсход, дзе сьнедалі й размаўлялі дзень таму.