– Я лепей тут пачакаю, – вырашыў Піпін.
Таму дазволіў Мэры асьцярожна апусьціцца на брукаванку, якраз на месца, дзе прыгравала сонейка, дый сеў побач, паклаўшы ягоную галаву сабе на калені. Асьцярожна абмацаў ягонае цела й рукі, узяў сябравы далоні ў свае. Правая на дотык падавалася лядзянаю.
Неўзабаве іх знайшоў сам Гэндальф. Нахіліўся над Мэры, ціхенька крануў ягоны лоб, а тады асьцярожна падняў на рукі.
– Яго мусілі ўнесьці ў гэты горад з пашанай, – сказаў чараўнік. – Ён файна спраўдзіў мой давер, бо калі б Эльранд не паддаўся на мае просьбы, аніводны з вас ня выправіўся б з намі, і тады горшае ліха напаткала б нас сёньня, – ён уздыхнуў. – І ўсё ж – яшчэ адзін клопат на маіх руках, пакуль бітва вагаецца й вынік яе няясны.
Так нарэшце Фараміра, Эявін і Мэрыядока паклалі ў ложкі Сядзібаў Ацаленьня, дзе за хворымі добра даглядалі. Бо хоць апошнімі гадамі досьвед ва ўсялякіх галінах змарнеў у параўнаньні з днямі даўніны, яшчэ моцным заставалася лекарскае майстэрства Гондару, выкшталцоным што да ацаленьня ранаў і хваробаў сьмяротных у землях на ўсход ад Вялікага мора. Толькі старасьць не маглі гаіць яны. Ад яе не знайшлося лекаў, і цяпер іхнія жыцьці доўжыліся не нашмат болей за жыцьці іншых народаў, і мала заставалася тых, хто захоўваў бадзёрасьць ды маладую сілу, сягнуўшы шостага дзясятку гадоў, – хіба толькі нашчадкі родаў з чыстаю крывёю. Аднак зараз майстэрства лекараў не дапамагала, бо многіх уразіла неацаляльная хвароба, называная "чорным подыхам", якая паходзіла ад назгулаў. Захварэлыя на яе засыналі, і сон іхні ўсё паглыбляўся, пакуль не рабіўся маўклівым лёдава-халодным здранцьвеньнем і ўрэшце – сьмерцю. I бачылі лекары, што на паўросьліка ды на панну Рохану цяжка легла тая хвароба. Яшчэ раніцаю яны крыху размаўлялі, шапталі ў забыцьці, і назіральнікі прыслухоўваліся, спадзеючыся вызнаць што-кольвек, што дапамагло б у разуменьні іхніх пашкоджаньняў ды ранаў. Але неўзабаве хворыя паглыбіліся ў цемру, і калі сонца схілілася да захаду, шэры цень напоўз на іхнія твары. А Фарамір палаў ліхаманкаю, і яна не адступала.
Гэндальф, заклапочаны, хадзіў з кута ў кут, і лекары распавядалі яму, што чулі. Гэтак і мінуў дзень, пакуль вялікая бітва за мурамі вагалася, прыносячы дзівосныя зьвесткі, то аднаўляючы, то хаваючы надзею, а Гэндальф усё чакаў ды назіраў, і ня йшоў анікуды, пакуль барвяны заход не заліў нябёсы й сьвятло з вокнаў ня ўмыла шэрыя твары хворых. Тады тым, хто стаяў побач, падалося: твары паружавелі, нібы жыцьцё вярталася да іх, аднак тое было толькі кпінай з надзеі.
Тады старая кабета, Ярэт, найстарэйшая з жанчынаў, што слугавалі ў Сядзібах, заплакала, глянуўшы на твар Фараміра, бо ўсе людзі любілі яго.
– Як шкада, калі ён памрэ! – выгукнула яна. – Калі б толькі былі каралі ў Гондары, як у даўнія часы! Бо гаворыцца ж у старых ведах: "Рукі караля – ацаленьне". I з таго пазнаюць сапраўднага караля.
– Доўга будуць узгадваць твае словы, Ярэт, – зазначыў Гэндальф, які стаяў побач. – Бо ў іх надзея. Магчыма, і сапраўды кароль вярнуўся ў Гондар, ці ж ня чула ты дзівосныя весткі, што даносяцца да гораду?
– Я была надзвычай, надзвычай занятая, каб услухоўвацца ва ўсе гэтыя погукі й выклічы, – адказала яна. – Спадзяюся толькі, што забойцы не ўварвуцца ў гэтыя муры, не патурбуюць параненых.
Тады Гэндальф засьпяшаўся вонкі. Полымя ў нябёсах ужо дагарала, запаленыя барваю горы пабляклі, і попельна-шэрае сутоньне напаўзло на палі.
Калі сонца зайшло, князь Імрахіль ды Эямэр Роханскі прысунуліся бліжэй да гораду з сваімі людзьмі, а Арагорн, падыходзячы да брамы, вымавіў:
– Зірніце, як сядае сонца ў вялікім пажарышчы! Гэта азнака канца й падзеньня многіх рэчаў, азнака зьмены руху сьвету. Але ж горадам і каралеўствам цягам многіх гадоў кіравала рука намесьнікаў. Калі я ўвайду незапрошаным, узьнікнуць сумневы й спрэчкі, якіх ня мусіць быць да сканчэньня вайны. Я не ўступлю ў горад і не абвяшчу пра сябе, пакуль альбо нашыя войскі, альбо мордарскія не перамогуць. Мае намёты паставяць на полі, дзе я чакацьму запрашэньня ад гаспадара гораду.
– Ужо ўзьняў ты харугву каралёў ды пазнакі Элендылевага роду. Няўжо сьцерпіш ты, калі хто засумняецца ў тваім праве? – запярэчыў Эямэр.
– Не, – адказаў Арагорн. – Але мяркую – час яшчэ не надышоў, я не жадаю варагаваць ні з кім, апрача Чорнага Ўладара й ягоных паслугачоў.
– Калі выслухаеце родзіча Дэнэтара, вашамосьць, дык я скажу: гэта мудрыя словы, – заўважыў князь Імрахіль. – Бо Дэнэтар моцны воляю ды ганарысты, і стары. Настрой ягоны дзіўны з таго часу, як бяда напаткала ягонага сына. Аднак я не хацеў бы, каб вашамосьць застаўся, як валацуга, пад дзьвярыма.