Арагорн вывеў на добрую сьцяжыну, якая падалася Фрода рэшткамі старажытнай дарогі ад Падуб'я да перавалу, калісьці шырокай і добра сплянаванай. Поўня ўзышла над гарамі, у яе блядным сьвятле ад валуноў цягнуліся чорныя цені. Шмат якія камяні выглядалі, быццам апрацаваныя даўнія муры, пабураныя да непазнавальнасьці, пазабытыя сярод запустэчанай, бляклай зямлі.
Халоднай, пранізьлівай перадранішняй гадзінай, калі поўня ўжо амаль схавалася, Фрода раптам зірнуў угору. Падалося зьнянацку, нібыта пабачыў чыйсьці цень ці, хутчэй, адчуў, і зоры на момант згасьлі й зноў успыхнулі. Фрода ўздрыгнуў.
– Ці бачыў вашаць, што над намі? – спытаў шэптам у Гэндальфа, які крочыў паперадзе.
– Не, але адчуў, – адказаў той. – Ня ведаю, што гэта было. Мо толькі тонкае воблачка, пасма туману.
– Надта хутка для воблачка яно рушыла, – прамармытаў Арагорн, – і супраць ветру да таго.
Анічога болей той ноччу ня здарылася. Наступная раніца выявілася яшчэ зырчэйшай за мінулую. Але паветра зноў захаладнела й зноў задзьмуў усходні вецер. Яшчэ дзьве ночы вандроўнікі ўпарта шыбавалі, паступова падымаючыся, але ўсё павольней, па дарозе, якія вілася паміж стромамі. Горы набліжаліся, уздымаліся ўсё вышай. Трэцяй раніцай Карадрас паўстаў прама перад імі – магутны пік, укаранаваны срэбрам сьнягоў, з голымі стромымі бакамі, блякла-барвовымі, бы заплямленымі кроўю.
Хмарылася, і сонца выцьвіла. Вецер задзьмуў з паўночнага ўсходу. Гэндальф прынюхаўся да паветра, азірнуўся.
– Нас даганяе зіма, – спакойна зазначыў Арагорну. – Вяршыні на поўначы бялейшыя, чым былі зусім нядаўна, і сьнег ляжыць значна ніжэй. Сёньня мы пойдзем угару да перавалу. Безумоўна, на вузкай сьцяжыне нас пабачаць варожыя выведнікі ды наклічуць якое ліха. Але ж надвор'е, хутчэй за ўсё, наш найгоршы й найсьмяротнейшы вораг. I куды ты параіш кіравацца цяпер, Арагорн?
Фрода зразумеў, што чуе працяг пэўных даўніх размоваў і разваг ці нават спрэчкі. Прыслухаўся ўважлівей.
– Табе добра вядома, Гэндальфе, я ад пачатку быў супраць нашага кірунку, – адказаў Арагорн. – Так, чым далей мы прасоўваемся, тым больш памнажаюцца пагрозы, вядомыя й невядомыя. Але мы мусім ісьці, і ня варта затрымлівацца зь пераходам праз горы. Далей на поўдзень перавалаў няма да самай Брамы Рохану. А з тваімі весткамі пра Сарумана туды совацца ня варта. Хто ведае, чые загады цяпер выконваюць маршалкі Роханскай Украйны?
– Сапраўды, хто ведае? Але ж ёсьць іншы шлях, не празь перавал ля Карадрасу. Той цёмны, патаемны шлях, пра які мы ўжо размаўлялі.
– Ня трэба згадваць яго зноў! Пакуль ва ўсялякім выпадку. Калі ласка, не кажы пра яго астатнім – хіба толькі анічога іншага не застанецца.
– Але ж нам трэба вырашыць перад тым, як рушыць далей.
– Ну, так узважым усё ды абдумаем яшчэ раз, пакуль астатнія адпачываюць, – завершыў Арагорн.
Калі сутонела й астатнія сканчалі вячэраць, Гэндальф з Арагорнам адышлі зірнуць на Карадрас. Цяпер ягоныя бакі выглядалі змрочна й пагрозьліва, а вяршыню схавала шэрая хмара. Фрода назіраў за чараўніком і сьледапытам, цікавячыся, што ж яны надумалі. Яны вярнуліся, і Гэндальф патлумачыў, што вырашылі насуперак надвор'ю ісьці празь перавал. Фрода ўздыхнуў з палёгкай. Ён ня ведаў, пра які цёмны й патаемны шлях казаў Гэндальф, але ж калі адзіная згадка яго напаўняла Арагорна гэткім адчаем, дык лепей, што яго не абралі.
– Як вы ўсе бачылі, наўкол хапае варожых выведнікаў, – прамовіў Гэндальф. – За перавалам, напэўна, назіраюць. I надвор'е, якое даганяе нас, мне не зусім падабаецца. Магчымы сьнегапад. Нам трэба перасоўвацца так хутка, як толькі здолеем. Нават і ў гэтым выпадку хутчэй як за два пераходы перавалу мы не дасягнем. Сёньня рана сьцямнее. Зьбірайцеся – выходзім неадкладна.
– Я дадаў бы пару парадаў, з вашага дазволу, – умяшаўся Барамір. – Я нарадзіўся ля Белых гор і крыху ведаю пра падарожжы ў высакагор'і. Нам давядзецца стрываць жорсткі мароз, пакуль спусьцімся. Таемнасьць нам не дапаможа, калі мы таемна зьмерзьнем да сьмерці. Тут навокал ёсьць колькі дрэваў і кустоў. Кожны з нас павінен прыхапіць з сабою вязку дроваў паболей, якую толькі здольны зьнесьці.
– А наш Біл возьме болей за ўсіх, праўда, хлопча? – спытаў Сэм.
Поні зірнуў на яго сумна.
– Файна, – азваўся Гэндальф. – Але распалім вогнішча, толькі калі іншага выйсьця не застанецца: распаліць альбо загінуць.
Вандроўнікі рушылі наперад, і спачатку даволі хутка. Але неўзабаве шлях зрабіўся стромкі й цяжкі. Сьцяжына вілася, караскалася па схілах, часамі амаль зьнікала ці была заваленая кучамі камянёў. Набеглі хмары, імкліва зьвечарэла. У скалах завыў шалёны вецер. А поўначы сягнулі ўзножжаў самога хрыбта. Вузкая сьцяжына вяла паміж адвеснай скальнай сьцяною леваруч, над якою ўздымаліся суворыя бакі схаванага цемрай Карадрасу, а праваруч зеўрала чарнатою прорва глыбокай цясьніны.