– Таксама, – дадаў Хальдыр, – яны прынесьлі мне пасланьне ад пана з паннай. Вам усім дазволена йсьці вольна, нават гному Гімлі. Падаецца, што панна добра ведае кожнага з вас. Магчыма, прыйшлі нейкія новыя зьвесткі з Долага Яру.
Спачатку ён зьняў павязку з вачэй Гімлі.
– Прашу прабачэньня! – вымавіў, пакланіўшыся. – Зірні на нас цяпер, калі ласка, па-сяброўску. Зірні – і парадуйся, бо ты першы гном з самых Дарынавых дзён, які пазірае на дрэвы Найфу Лорыйну.
Калі чарга дайшла да Фрода, той азірнуўся навокал – і ажно сьцішыў дыханьне. Яны стаялі на вялізнай паляне. А леваруч узвышаўся курган, зарослы травой – такой сьвежай і зялёнай, быццам у першую вясну Даўніх дзён. На вяршыні яго двайною каронаю расьлі два колы дрэваў. Вонкавыя мелі кару сьнежнай белі, і хоць на галінах не было лісьця, аголеныя зграбныя дрэвы зьзялі незвычайным хараством. Унутранае кола складалі вялізныя мэларны, апранутыя ў мяккае золата. Высока сярод сукоў найвышэйшага, узьнесенага над астатнімі мэларну, які рос у цэнтры круга, прабліскваў белы талан. Ля ўзножжа дрэваў, у траве на схілах, як зоркі, парассыпаліся маленькія залатыя кветачкі. А сярод іх, схіляючыся на тонкіх сьцяблінах, красавалі іншыя – белыя ці ледзь зеленаватага адценьня, яны блішчэлі туманом сярод сьвежай сакавітай зеляніны травы. Над галовамі сінелі нябёсы, і ад зыркага надвячоркавага сонца па траве ад дрэваў цягнуліся зялёныя цені.
– Глядзіце! – прамовіў Хальдыр. – Бо вы сягнулі Керын Амрату, сэрца эльфскага каралеўства даўніны. Гэта курган караля Амрата, над якім быў калісьці ягоны дом і пасад. Тут у заўжды сьвежай траве заўсёды квітнеюць зімовыя кветкі: жоўтыя, эланор, і белыя, ніфрэдыль. Тут мы крыху адпачнем і пойдзем, як сьцямнее, у горад галадрымаў.
Усе, апроч Фрода, паселі на духмяную траву. А той усё стаяў, разгублены, зьнерухомелы ад зьдзіўленьня. Яму падавалася: ён крочыў праз высокае вакно ў мінулы, даўно зьніклы сьвет. Сьвятло звычайнага дня падала на нешта, чаму й імя ў сучаснай мове не было. Усё наўкол падавалася зграбным і ясным, бы нехта задумаў і намаляваў упрост перад вачыма вось толькі што, – і адначасна неверагодна старым, пракавечным. Фарбам навакольля ён мог даць звычайныя імёны: залаты, белы, блакітны й зялёны, але ж яны былі такія сьвежыя, сакавітыя, насычаныя, рыхтык ён вынайшаў іх упершыню, упершыню пабачыў – і даў ім імёны новыя й найчароўнейшыя. У тутэйшай зіме аніхто не сумаваў па вясьне ці леце. Ані пляміны, ані хваробінкі, аніякай заганы не было ў ніводным з таго, што расло на гэтай зямлі. Зямля Лорыйну не спазнала ліха.
Павярнуўся й убачыў, што Сэм стаіць побач, азіраючыся зьбянтэжана й паціраючы вочы, быццам ня ўпэўнены, ці наяве ўсё бачыць.
– Сонца сьвеціць, і дзень нармалёвы, – мармытаў ён. – А я лічыў: эльфскае – гэта пад месяцам ці пад зорамі, але ж гэнае болей эльфскае за ўсё, што я бачыў ці чуў. Я пачуваюся, нібыта я сам у песьні, калі ваша мяне разумее.
Хальдыр зірнуў на іх – і быццам зразумеў і словы іхнія, і думкі. I ўсьміхнуўся, вымавіўшы:
– Вы адчуваеце моц панны ўсіх галадрымаў. Ці жадаеце разам з мною падняцца на Керын Амрат?
Хобіты рушылі за эльфам, які лёгка падымаўся па травяністым схіле. Фрода ішоў і дыхаў. Прахалодны ветрык варушыў жывое лісьце й кветкі над галавою й халадзіў твар, Фрода пачуваўся па-за часам, у краёх, якія ня ведаюць зьменаў згасаньня, дзе балючыя памылкі не вярэдзяць памяці. Адчуваў сэрцам: нават калі й сыдзе, калі вернецца ў халодны вонкавы сьвет, ён, Фрода, бадзяга з Шыру, заўжды застанецца, каб крочыць тут, па траве Лорыйну між спрадвечных эланораў і ніфрэдылю.
Падарожнікі ўвайшлі ў кола белых дрэваў. І адразу паўднёвы вецер падзьмуў на Керын Амрат, зашапацеў у галінах. Фрода стаяў, нібыта пачуўшы далёкі прыбой вялікіх мораў, чые берагі даўно змылі хвалі часу, і крыкі нябачаных марскіх птушак, даўно зьніклых з аблічча зямлі.
Хальдыр апярэдзіў і ўжо ўзьбіраўся да пляцоўкі на дрэве. Фрода падрыхтаваўся рушыць за ім, прыклаў даланю да ствала каля лесьвіцы – і раптам, як ніколі раней, востра й тонка ўсьвядоміў тканкі драўлянай скуры, адчуў біцьцё жыцьця пад ёю. Радасьцю быў сам дотык да дрэва, пачуцьцё яго пад пальцамі – радасьць не лесьніка ці цесьляра, а водгук жывой радасьці дрэва.