– Няхай турботы пакінуць вашыя сэрцы. Сёньня вы адпачняце ў спакоі.
I госьці раптам уздыхнулі, адчуўшы стому, нібы іх доўга й выведліва дапытвалі, хоць уголас анічога не вымаўлялася.
– Хадзіце ж цяпер! – запрасіў Келебарн. – Бо вы стомленыя трывогаю й цяжкасьцямі шляху. Нават калі б мэта вашая не кранала нас гэтак шчыльна й глыбока, вы знайшлі б сховішча, адпачынак і ацаленьне ў нашым горадзе. Адпачывайце! Не турбуйцеся далейшымі шляхамі.
Гэтай ноччу ўвесь Зьвяз Пярсьцёнка, на вялікае задавальненьне хобітаў, спаў на зямлі. Эльфы ўсталявалі для іх сярод дрэваў паблізу фантану намёт і заслалі ў ім мяккія ложкі. Пажадаўшы дабранач мэлядычнымі галасамі, разьвіталіся. Вандроўнікі крыху пагутарылі пра ноч на вяршынях дрэваў, ды пра дзённы пераход, ды пра пана з паннаю. Далей у мінулае сягаць не наважыліся, бо тое было пакуль што надта балюча.
– А чаму ты так пачырванеў перад паннай, Сэме, га? – спытаў Піпін. – Не спрабуй адмоўчацца. Ты ў нас хуценька прызнаесься. Кожнаму было відавочна: нешта нячыста ў цябе на сумленьні. Спадзяюся, там анічога горшага за злосны намер сьцягнуць адну з маіх коўдраў.
– Не, пра гэткае я й ня думаў, – адказаў Сэм, яўна не ў жартоўным настроі. – Калі ўжо жадаеце, я пачуваўся, быццам на мне анічога няма, увогуле анічога, разумееце? Мне тое надта не даспадобы. Яна нібы ў самае нутро маё зазірнула дый пытаецца: што я зраблю, калі яна дасьць мне магчымасьць уцячы дахаты, у Шыр, дасьць уласную нару, а яшчэ... яшчэ лапік уласнага садочку да таго.
– Ну, ці ня дзіва? – вымавіў Мэры. – Я й сам амаль гэтаксама пачуваўся. Толькі болей я не скажу, – дадаў, запінаючыся.
Падавалася, кожнаму зь іх выпала тое самае. Кожны адчуў, што яму прапаноўваюць выбар паміж зьдзяйсьненьнем найзапаветнейшай мары й жахлівым ценем наперадзе. Выбар той паўстаў перад розумам ясна й несумнеўна: атрымаеш, чаго жадаў усё жыцьцё, калі толькі збочыш з шляху, калі пакінеш мэту сваёй вандроўкі ды вайну з Саўронам іншым.
– А я адчуваю, што прапанаванае мне й мой выбар мусяць застацца сакрэтам для ўсіх, акрамя мяне, – прабурчэў Гімлі.
– А мне гэта ўсё падаецца надзвычай дзіўным, – вымавіў Барамір. – Напэўна, яна толькі выпрабоўвала нас, чытала нашыя думкі дзеля нашага ж дабрачыну. Аднак мне амаль падалося, што яна насамрэч спакушала нас, прапаноўваючы тое, што ані ў яе моцы нам даць. Тут і казаць няма чаго, я адмовіўся нават слухаць. Людзі Мінас Тырыту верныя свайму слову.
Але што менавіта, на ягоную думку, прапанавала панна, Барамір не распавёў. Фрода таксама адмоўчаўся пра свой выбар, хоць Барамір і даймаў яго пытаньнямі.
– Панна гэтак доўга ня зводзіла вачэй зь цябе, Ахоўнік Пярсьцёнка, – сказаў ён.
– Так, – пагадзіўся Фрода, – але ж тое, што падалося мне, я для сябе й пакіну.
– Ну, ты глядзі, – папярэдзіў Барамір, – неяк я зусім ня ўпэўнены ані ў самой гэтай эльфскай спадарыні, ані ў ейных мэтах.
– Не кажы благое пра панну Галадрыель! – вымавіў Арагорн сувора. – Ты ня ведаеш, пра што гаворыш. Ані ў ёй, ані ў гэтай зямлі няма ліха – хіба толькі прышлы сюды прыносіць ліха з сабою. А тады няхай пасьцеражэцца! Сёньняшняй ноччу я ўпершыню пасьля Долага Яру засну спакойна. I няхай мне сьпіцца глыбока, каб забыўся хоць бы на ноч мой смутак. Бо я стаміўся і целам, і душою.
З тымі словамі ўлёгся на ложак і адразу глыбока заснуў.
Астатнія неўзабаве пазасыналі таксама, і ані гук, ані кашмар не патрывожылі іхняга сну. Калі прачнуліся, луг перад намётам быў заліты сонцам і вада фантану грала й зіхцела ў сонечных прамянёх.
Заставаліся ў Лорыйне, як падалося й запомнілася, пару-другую дзён, ня болей. I ўвесь час удзень зьзяла яснае сонца, толькі раз-пораз падаў цёплы дожджык, абмываючы ўсё наўкол, пакідаючы асьвяжэлым і яскравым. Паветра было прахалоднае й прыемнае, нібы раньняй вясною, але ж вакол адчуваўся глыбокі, задумлівы спакой зімы. Здаецца, анічым іншым і не займаліся, як толькі елі, ды пілі, ды спалі ці шпацыравалі па навакольлі сярод дрэваў – і тое цалкам запаўняла жыцьцё.
Болей ані пана, ані панну ня бачылі й з тутэйшымі эльфамі амаль не размаўлялі, бо няшмат зь іх ведала ці жадала выкарыстоўваць Заходнюю мову. Хальдыр разьвітаўся й выправіўся зноў да гушчароў поўначы, дзе цяпер, пасьля зьвестак пра Морыю, прынесеных вандроўнікамі, трымалі моцную варту. Ляголас толькі першую ноч спаў побач з астатнімі, бавячы амаль увесь час з галадрымамі, але вяртаўся, каб паесьці разам зь сябрамі дый пагутарыць. Часьцяком у вандроўкі па Лорыйне запрашаў і Гімлі, і астатнія дзівіліся гэткай нечаканай зьмене настрою.
Цяпер часьцей размаўлялі пра Гэндальфа, і ўсё, што кожны памятаў ці ведаў пра яго, ясьней паўставала перад вачыма. Калі ацаліліся ад стомы й цялеснага болю, мацней адчулі боль і смутак страты. Часьцяком чулі непадалёк эльфскія сьпевы й ведалі, што эльфы аплакваюць Гэндальфаву сьмерць, бо сярод незразумелых словаў жальбы выблісквала імя Гэндальфа.