– Для вас усё зладзяць і падрыхтуюць у завані да полудня, – паабяцаў Келебарн, – зранку я пашлю колькі паслужнікаў, каб дапамаглі вам сабрацца й падрыхтавацца. А цяпер мы зычым усім дабраначы й спакойнага сну.
– Дабранач, мае сябры! – вымавіла Галадрыель. – Сьпіце спакойна! Не турбуйце сэрцы думкамі пра заўтрашнюю дарогу. Магчыма, шляхі, якімі крочыць кожны з вас, ужо леглі вам пад ногі, хоць вы іх яшчэ ня бачыце. Дабранач!
Сябры Зьвязу пакінулі каралеўскую залю й вярнуліся да свайго намёту. Ляголас – зь імі, бо ў апошнюю ноч у Лорыйне, насуперак парадзе Галадрыелі, усе пажадалі абмеркаваць далейшае падарожжа.
Абмяркоўвалі доўга, спрачаліся, куды ісьці ды як зьдзейсьніць задуманае зь пярсьцёнкам, але канчаткова так анічога й ня вырашылі. Відавочна, большасьць хацела перш за ўсё патрапіць у Мінас Тырыт, адцягнуўшы гэткім чынам хоць на колькі шлях да варожага ценю. Вядома, усе пайшлі б за правадыром і за раку, у мордарскі змрок, але Фрода так і ня вымавіў ні слова, і Арагорн аніяк ня мог адолець сумневы.
Калі б Гэндальф заставаўся зь імі, Арагорн, як і плянаваў, выправіўся б разам з Барамірам, несучы свой меч на дапамогу Гондару. Бо ён верыў, што пасланьне ў снах было заклікам і што настаў час нашчадку й спадчыньніку Элендыля выступіць і аспрэчыць магутнасьць Саўрона. Але ў Морыі цяжкая Гэндальфава ноша легла на ягоныя плечы, і ён ведаў цяпер, што ня мае права пакінуць пярсьцёнак і ягонага захавальніка, калі Фрода адмовіцца ісьці разам з Барамірам. Аднак якая ж карысьць Фрода ад яго ці любога іншага з усяго Зьвязу ў Мордары? Хіба што разам сьлепа крочыць у цемру?
– Я пайду ў Мінас Тырыт, на самоце – калі давядзецца йсьці аднаму, бо тое мой абавязак, – сьцьвердзіў Барамір і пасьля таго сядзеў моўчкі пэўны час, не адводзячы вачэй ад Фрода, нібы намагаючыся прачытаць хобітавы думкі.
Нарэшце загаварыў зноў, напаўголасу, быццам спрачаючыся сам з сабою:
– Калі мы жадаем толькі зьнішчыць пярсьцёнак, тады нам і ад ваярскай моцы, і ад зброі мала карысьці, і людзі Мінас Тырыту – не дапамога. Але ж калі мы жадаем зьнішчыць збройную моц самога Чорнага Ўладара, тады глупства рушыць у ягоную зямлю бяз моцнага войска. Апрача таго, вядома, гэта проста дарма выкінуць... – тут ён прыпыніўся зьнянацку, зразумеўшы, што кажа ўголас, і дадаў пасьпешліва: – Дарма выкінуць жыцьцё. Бо ёсьць розьніца паміж абаронаю магутнай крэпасьці й адкрытым рушэньнем у самую пашчу сьмерці. Менавіта так я гляджу на гэта.
Фрода заўважыў нешта новае, крыху дзіўнаватае ў Бараміравым позірку й зірнуў на яго строга ў адказ. Відавочна, апошнія словы Бараміра наўрад ці адпавядалі ягоным думкам. "Проста дарма выкінуць..." – што выкінуць? Ці не Пярсьцёнак Улады? Нешта падобнае казаў ён і на Радзе ў Эльранда, хоць потым, падавалася, прыняў Эльрандавы тлумачэньні. Фрода глянуў на Арагорна, аднак той паглыбіўся ва ўласныя думкі й анічым ня выказаў, што пачуў Бараміравы словы. На тым гутарка й скончылася. Мэры зь Піпінам ужо спалі, дый Сэм дзюбаў носам. Была ўжо позьняя ноч.
Раніцою, калі сябры пакавалі свае небагатыя прыпасы, прыйшло колькі эльфаў, якія валодалі агульнай мовай, і прынесьлі шмат еміны ды вопратку для падарожжа. Ежа пераважна складалася з танюткіх блінцоў, запечаных да сьветла-бурага колеру звонкі, а знутры яны мелі колер вяршкоў. Гімлі ўзяў адзін з сумневам.
– Ну, сухар, – прабурчэў пад нос, адламіў хрусткі кавалачак з краю ды кінуў у рот.
Выраз ягонага твару адразу зьмяніўся, і ён зь відавочнай асалодаю схрупаў блінец цалкам.
– Не, не, болей ня трэба! – засьмяяліся эльфы. – Ты ўжо зьеў дастаткова для дзённага пераходу.
– Я думаў, гэта нейкія сухары, жаўло, накшталт тых, якія дольскія людзі пякуць на далёкія вандроўкі па Дзіказем'і.
– Яны менавіта такія, – адказалі эльфы, – мы завем іх лембас, альбо падарожны хлеб. Яны ўзбадзёрваюць і сілкуюць болей за любую чалавечую ежу і ва ўсялякім выпадку на смак значна прыемнейшыя за тое жаўло.
– Сапраўды, – пагадзіўся Гімлі. – Гэта нават лепей за мядовае печыва Беарнінгаў, і тое вялікая пахвала, бо Беарнінгі – найлепшыя пекары з усіх, якіх я толькі ведаю. Але ж яны цяпер ня надта ахвотна даюць сваё печыва вандроўнікам. Вы ж – сапраўды гасьцінныя гаспадары!
– Яно мо й так, – адказалі тыя, – але ж, калі ласка, беражыце іх. Сілкуйцеся пакрыху й толькі дзеля скрайняй патрэбы. Бо яны дадзеныя вам, каб дапамагчы, калі ўсё іншае ўжо ня здольнае. Яны не счарсьцьвеюць цягам многіх дзён, калі іх не ламаць і захоўваць у лістах, у якія яны загорнутыя цяпер. Аднаго блінца дастаткова, каб трымаць вандроўніка на нагах дзень цяжкага пераходу, нават калі гэты вандроўнік – высокі й дужы чалавек зь Мінас Тырыту.