Выбрать главу

Над галавою віселі шэрыя нябёсы, па-ранейшаму зацягнутыя хмарамі, вецер дзьмуў з усходу. Надвячоркам, аднак, на захадзе праясьнілася й заходнае сонца зазьзяла ў прарэхах аблокаў жоўтым ды бледна-зялёным сьвятлом. А потым і бялюткі скрыдлік маладзіку заблішчэў на вадзе. Сэм пазіраў на яго й хмурыў бровы.

Наступным днём берагі пачалі хутка мяняцца. Узьняліся, ашчэрыліся камянямі. Неўзабаве вандроўнікі паплылі праз камяністае пагор'е, строма падымаліся ўгару абодва берагі, іхнія схілы шчыльна зарасьлі цернем ды іншымі калючкамі, пераплеценымі плюшчом і ажыньнікам. Ззаду тырчэлі невысокія шчарбатыя скалы з крохкага выветранага каменю, цёмныя ад плюшчу, а за імі высіліся грабяні хрыбта, што зарос елкамі, перакрыўленымі ветрам. Вандроўнікі набліжаліся да шэрага пагор'я Эмін Мюйлу, паўднёвай ускрайны Дзіказем'я.

На скалах мільгала мноства птушак, увесь дзень высока над галовамі кружлялі птушыныя чароды – чорныя рыскі ў выцьвілых нябёсах. Падчас дзённага адпачынку, лежачы ў сховішчы, Арагорн недаверліва назіраў за імі, мяркуючы, ці не ўтварыў Глыкс ужо якога ліха й ці не разьбягаюцца цяпер зьвесткі пра вандроўнікаў па глухамані. Пазьней, калі сонца сядала, Арагорн прыкмеціў у заходнім сьвятле чорную плямку ў нябёсах: вялізарная птушка высока й далёка паварочвала, накіроўваючы павольна на поўдзень.

– Што гэта, Ляголас? – спытаў ён, паказваючы на паўночныя нябёсы. – Ці арол, ці мне падаецца?

– Так, арол, – пацьвердзіў Ляголас, – арол, які палюе. Цікава, што гэта вястуе? Мы далёка ад гор.

– Сёньня не кранемся зь месца, пакуль цалкам не сьцямнее, – вырашыў сьледапыт.

Восьмы дзень вандроўкі па рацэ быў маўклівы й бязьветраны. Шэры ўсходні вецер нарэшце ўлёгся. Маладзік выкаціўся рана, яшчэ ў апошніх бляклых промнях заходнага сонца. Нябёсы ачысьціліся, і хоць далёка на поўдні віселі гронкі хмараў, слаба адсьвечваючы расьсеяным сьвятлом, на захадзе зіхцелі зоры.

– Выпраўляймася! – абвесьціў Арагорн. – Паспрабуем прагрэбці яшчэ ноч. Мы сягнулі мясьцінаў, дзе рака ня надта добра вядомая мне, ніколі не хадзіў адсюль да Сарн Гебіру. Калі не памыляюся, да яго яшчэ доўгія вёрсты. Але ж і да таго небясьпек хопіць: падводныя скалы й каменныя выспы пасярод струменю. Будзем уважліва сачыць ды грэбці ўжо ня так моцна.

Сэму даручылі ролю назіральніка. Ён лёг наперадзе чоўна, углядаючыся ў змрок. Ноч выдалася цёмная, але зоры зьзялі незвычайна пранізьліва, і сьвятло адбівалася на вадзе. Ужо праплылі колькі, амаль не карыстаючыся вёсламі, і набліжалася поўнач, калі зьнянацку Сэм загукаў. Усяго за некалькі сажняў наперадзе чорныя абрысы навісалі над плыняй і шар хацела ды бурліла, паскараючыся, вада. Моцны струмень пацягнуў чоўны да ўсходняга берагу, дзе заставаўся праход. Летучы на чоўнах, выразна й надта блізка пабачылі белую пену на вострых камянёх, што вытыркаліся ўпрост пасярод ракі, нібы шэраг іклаў. Чоўны зьбіліся ў кучу.

– Гэй, Арагорн! – выгукнуў Барамір, калі ягоны човен грукнуўся ў Арагорнаў. – Гэта вар'яцтва! Нельга плысьці праз парог цемначы! Ды аніякі човен не застанецца цэлым у Сарн Гебіры, удзень ці ўначы.

– Назад! Назад! – закрычаў Арагорн. – Паварочвайце! Паварочвайце, калі здолееце!

I моцна загроб, запавольваючы човен ды паварочваючы яго.

– Я разьлічыў памылкова, – сказаў ён Фрода. – Не падазраваў, што мы ўжо гэтак далёка. Андуйн плынее хутчэй, чым я меркаваў. Сарн Гебір побач.

Ледзь павярнулі чоўны й павольна адсунуліся ад парогу. Спачатку плынь амаль пераадольвала, і хоць пакрысе рушылі ўверх па рацэ, струмень адносіў усё бліжэй да ўсходняга берагу. Цяпер ён уздымаўся пагрозьлівай і злавеснай грудаю.

– Грабем усе! – выгукнуў Барамір. – Грабіце! Ці нас зацягне на плыткае месца!

I адразу Фрода адчуў, як кіль чоўна шкрабе аб камяні.

I ў гэты момант бразнулі лучныя струны. Некалькі стрэлаў прасьвісьцела над галовамі, некаторыя ўпалі зусім недалёка. Адна тыцнула Фрода паміж лапатак, і ён зь енкам хіснуўся наперад, выпусьціўшы вясло з рук. Але ж страла адскочыла, адбітая схаванай пад вопраткай кальчугай. Яшчэ адна працяла Арагорнаў каптур, трэцяя засела ў пляншыры Бараміравага чоўна побач з рукою Мэры. Сэму падалося: чорныя постаці мітусяцца на доўгай жвіравай касе, што цягнулася ўздоўж усходняга берагу. I да іх зусім недалёка.

– Ырч! – прашаптаў Ляголас на роднай мове.

– Оркі! – заекатаў Гімлі.

– Глыксава справа, каб мне праваліцца, – абвесьціў Сэм Фрода. – I месца ж падабраў! Рака сама нясе нас ім у лапы!