– Дык паспрабуй! Паспрабуй зараз жа!
Фрода выцягнуў пярсьцёнак з кішэні й паглядзеў на яго. Такі гладкі й бліскучы пярсьцёнак, ані пазнакі на ім, ані пашкробінкі. Такое чыстае золата, такое зыркае, зіхоткае. Такі багаты колер, цудоўнае, дзівоснае зьзяньне. Такі дасканалы, круглы, найкаштоўнейшы, найдаражэйшы пярсьцёнак. Калі толькі дастаў яго, дык хацеў закінуць у самае гарачае полымя. А зірнуўшы, і ня здолеў. Засумняваўся, пагайдаў пярсьцёнак на далоні, падумаў – а навошта ж? Прымусіўшы сябе ўзгадаць Гэндальфавы словы, адважыўся нарэшце: паварушыў рукою, каб кінуць, – і раптоўна зразумеў, што запіхвае пярсьцёнак назад у кішэню.
Гэндальф нявесела расьсьмяяўся.
– Бачыш? Нават і ты ўжо ня здольны выкінуць яго й пашкодзіць яму ня хочаш. Прымусіць цябе адмовіцца ад яго я магу толькі сілаю – пазбавіўшы цябе розуму пры гэтым. Дый зьнішчыць пярсьцёнак ня ў нашай моцы. Бі па ім найцяжэйшым молатам – ані драпіны на ім ня зьявіцца. Твой агменьчык не расплавіць нават і звычайнае золата. Пярсьцёнак у ім і не нагрэўся. Аніякі каваль Шыру яго не падрапае. Нават і гномскія горны й молаты анічога яму ня зробяць. Казалі, што цмокава полымя можа расплавіць ды паглынуць Вялікія Пярсьцёнкі, аднак цяпер наўрад ці застаўся на зямлі цмок, чыё полымя палала б гэтак горача. I ніякі цмок, нават і сам Анкалагон Чорны, ня здолеў бы пашкодзіць Адзінаму Пярсьцёнку, скаванаму самім Саўронам. Ёсьць толькі адно выйсьце: каб сапраўды зьнішчыць пярсьцёнак, каб назаўсёды вырваць яго з рук Ворага, трэба знайсьці Пашчу Лёсу ў глыбінях Арадруйну, Вогненнай гары, і кінуць пярсьцёнак туды.
– Я сапраўды, сапраўды хачу зьнішчыць яго! – усклікнуў Фрода. – ...Ну, каб ён як-небудзь зьнішчыўся. Ці ж гэта абавязкова я? Я ня здатны да небясьпечных вандровак. Калі б толькі я аніколі яго ня бачыў! Ну чаму ён да мяне патрапіў? Чаму менавіта я?
– На такія пытаньні нельга адказаць. Будзь пэўны: табе гэткі лёс дастаўся не за выдатныя ўласьцівасьці, якіх у іншых няма. Не за сілу й мудрасьць, ва ўсялякім выпадку. Аднак абраны быў ты – і табе давядзецца карыстацца той сілай, розумам і мудрасьцю, якія маеш.
– У мяне ані таго, ані другога амаль няма. Гэндальф – вашаць і моцны, і мудры! Чаму б вашаць ня ўзяў пярсьцёнак?!
– Не! – крыкнуў Гэндальф, ускочыўшы. – Зь ім я завалодаю вялікаю, жудаснаю ўладаю. I яшчэ больш жудасную й сьмяротную ўладу атрымае пярсьцёнак над мною.
Гэндальфавы вочы бліснулі, і твар засьвяціўся, нібыта полымем.
– Не спакушай мяне! Я не жадаю зрабіцца такім, як Чорны Ўладар! Пярсьцёнак вельмі хутка знойдзе шлях да майго сэрца – праз шкадаваньне слабых, праз жаданьне моцы, каб рабіць дабро. Не спакушай мяне! Я не адважуся ўзяць яго, нават каб проста захоўваць, не карыстаючыся. Проста захоўваць я не змагу, бо пярсьцёнак так мне патрэбны! Ён для мяне – сьмяротная небясьпека.
Гэндальф падышоў да вакна, адсунуў фіранкі й адчыніў аканіцы. У пакой зноўку палілося сьвятло. Побач з акном па сьцежцы, пасьвістваючы, прайшоў Сэм. Чараўнік павярнуўся да Фрода.
– Цяпер – выбар за табою. Але я заўсёды дапамагу табе, – ён паклаў руку на Фродава плячо. – Я дапамагу табе несьці гэты цяжар – пакуль ён твой, каб несьці яго. Нам трэба нешта рабіць, і хутка. Бо Вораг рушыць наперад.
Абодва надоўга змоўклі. Гэндальф сядзеў, пыхкаючы люлькаю, у глыбокім задуменьні. Ягоныя вочы падаваліся заплюшчанымі, але ж на самай справе ён уважліва сачыў за Фрода. А той усё пазіраў на вугольле ў агмені – чырвонае, зыркае, і перад ягонымі вачыма яно падавалася велізарным, усёабдымным, нібыта калодзеж у вогненнае чэрава гары. Пашча Лёсу ў нетрах жудаснага Арадруйну.
– Ну? – спытаў Гэндальф нарэшце. – I што ты надумаў? Вырашыў, што рабіць?
– Не! – усклікнуў Фрода, ачомаўшыся, быццам вырваўшыся з палымянай цемры, і зь зьдзіўленьнем убачыў, што навокал сьветла й за вакном – заліты сонцам сад. – Ці мо й так. Калі я дакладна зразумеў, мне яшчэ пэўны час трэба трымаць ды ахоўваць пярсьцёнак, як бы ён на мяне ні ўплываў.
– Як бы ён на цябе ні ўплываў, – сказаў Гэндальф, – рабіць ён гэта будзе павольна. Вельмі павольна, калі ты будзеш трымаць яго менавіта з такой мэтай.
– Спадзяюся. Але лепей было б, каб вашаць знайшоў хутчэй новага, прыдатнейшага ахоўцу. Я цяпер, падаецца мне, небясьпека для сябе й для ўсіх навокал. Мне трэба пакінуць Торбу-пад-Стромай, пакінуць Шыр, увогуле ўсё ды сысьці, – ён уздыхнуў. – Хацеў бы я выратаваць Шыр, калі толькі здолеў бы. Вядома, часьцяком ягоныя жыхары мяне ледзь да шаленства не даводзілі глупствам ды зацятасьцю. Нават думаў: вось каб на вас сапраўдных цмокаў ці землятрус які! А цяпер зусім ня так. Бо адчуваю: калі за маёй сьпінаю Шыр у спакоі й росквіце, мне й вандраваць будзе лягчэй. Бо ведаю: недзе ёсьць месца, дзе магчыма стаць на ногі – няхай менавіта мае ногі й ня здольныя крочыць туды зноў. Час ад часу я й сам думаў: ну, вазьму й сыду. Ну, быццам на вакацыю, ланцужок прыгодаў накшталт Більбавых – і ўсё скончыцца добра. А цяпер бачу: перада мною выгнаньне, вандроўка ад адной небясьпекі да другой, бо яны ж пацягнуцца за мною. Напэўна, мне трэба йсьці адному, калі ўжо йсьці выратоўваць Шыр. Але ж я адчуваю сябе такім маленькім і беспрытульным і, кажучы шчыра, бездапаможным. А Вораг моцны й жудасны.