Выбрать главу

Пасьвятлела. Раптам хобіты выехалі з гушчару й апынуліся на вялікай круглай паляне. Нябёсы былі надзіва чыстыя, яркія й блакітныя. Пад покрывам пушчы хобіты й не заўважылі яснага ранку ды таго, як зьнік туман. Сонца яшчэ не паднялося, каб патрапіць на саму паляну, асьвятліла толькі верхавіны дрэваў. На ўскрайках Выпаліны лісьце было гусьцейшае й сьвяжэйшае, нібыта зялёная сьцяна абкружала паляну. А на ёй, на старым папялішчы, дрэвы не расьлі, толькі высокія травы, вычварны дурнішнік, лясная пятрушка, нібы попел на сухіх сьцяблінах, буйная крапіва ды дзядоўнік. Сумная мясьціна, але яна падалася прыгожым садам пасьля ляснога гушчару.

Пачынаўся файны дзень, і хобіты ўзбадзёрыліся. З дальняга боку паляны прыкмецілі праход і яўную сьцежку за ім. Даволі далёка было відаць, як яна ўецца па лесе, месцамі шырокая й адкрытая, хоць сям-там тоўстыя галіны дрэваў, што расьлі побач, захілялі яе. Па той сьцежцы й паехалі. Яшчэ ехалі ўгору, але нахіл быў невялікі, рухаліся нашмат хутчэй і ў лепшым настроі, бо, падавалася, пушча вырашыла ўсё-ткі іх прапусьціць.

Аднак з часам зрабілася сьпякотна. Дрэвы прысунуліся бліжэй, і далёка наперад ужо не было відаць. Ліхая воля пушчы адчулася знову, і мацней, чым раней. Было так зацішна, што слабы пошчак капытоў поні, шоргат па старым лісьці ды выпадковае скрыгатаньне па непрыкметных каранях адбіваліся громам увушшу. Фрода быў засьпяваў, каб узьняць настрой, але ягоны голас хутка ператварыўся ў шэпт.

Сябры! Вандроўнікі змрочных краёў! Ня бойцеся цьмяных злавесных лясоў! Бо не спрадвечна пануе цень, бо пасьля ночы зазьзяе дзень, бо сонца ўзыдзе над намі зноў, узыдзе над чорным ліхім гушчаром, на поўдзень, на поўнач – скончыцца лес...

З апошнім словам ягоны голас зусім сьціх. Само паветра душыла й нават слова вымавіць было цяжка. За сьпінамі хобітаў таўшчэзны сук з старога дрэва, раптам абламіўшыся, грымнуўся на сьцежку. I дрэвы перад хобітамі, падавалася, сыходзіліся ўсё шчыльней.

– Не падабаецца ім пра тое, што лес скончыцца й сонца ўзыдзе, зусім не падабаецца, – азваўся Мэры. – Я параіў бы не сьпяваць болей. Пачакайма, пакуль да ўзьлеску не даберамося. Тады ўжо абернемся ды такі ім квартэт зладзім!

Прамаўляў Мэры весела. Калі й непакоіўся, то на ягоным твары гэта аніяк не адбівалася. Ніхто яму не адказаў, бо астатнія пачуваліся дрэнна. На Фродавым сэрцы нібыта ляжаў камень і з кожным крокам усё цяжэў. Нашто ён адважыўся прабівацца скрозь гэты лес, праз гэтыя злаўмысныя дрэвы! Ужо й вырашыў спыніцца ды прапанаваць вярнуцца (калі тое яшчэ магчыма, вядома), калі справы перамяніліся. Сьцяжына ўжо не караскалася ўгору, выйшла амаль на роўнае месца. Дрэвы расступіліся й наперадзе хобіты пабачылі амаль прамую, роўную сьцежку. Вяла яна, як падавалася, наўпрост да зялёнай вяршыні пагорку, бязьлесай, што ўздымалася, нібы чыясьці лысая галава.

Хобіты засьпяшаліся наперад, задаволеныя думкай, што нарэшце выкараскаюцца зь лесу, зірнуць на яго зьверху. Сьцяга спусьцілася ў лагчынку, потым зноў папаўзла ўгору, вывеўшы нарэшце да ўзножжа бязьлесай травяністай стромы, дый згубілася ў траве. Дрэвы абкружылі верхавіну, быццам валасы заголеную патыліцу.

Хобіты сьпешыліся, павялі поні ўгору, кругам, пакуль не дабраліся да вяршыні. Там агледзеліся. Сонечна было, пагодна, аднак у паветры вісела смуга й далёка прасачыць не атрымалася. Побач з стромай туман цяпер амаль распусьціўся, але там і тут матляўся па-над ляснымі лагчавінамі. На поўдні, над глыбокай далінай, якая прарэзала пушчу, туман вісеў, нібыта пара над катляром ці белы дым ад вогнішча.

– Там вось, – Мэры паказаў рукою, – даліна Іўі. Яна крынічыць з Лысагор'я, цячэ на паўднёвы захад праз пушчу ды ўліваецца ў Бранявін ля Засечышчаў. Вось туды нам дакладна ня трэба! Даліна гэтая, кажуць, найжудасьнейшая частка ўсёй пушчы, самае сэрца яе, адкуль і паходзіць усялякая пошасьць.

Усе зірнулі, куды паказаў Мэры, але не пабачылі анічога, апрача туману над глыбокай вільготнай далінай, а за ёю паўднёвы край пушчы губляўся ў смузе.

Сонца на вяршыні прыпякала. Напэўна, было ўжо каля адзінаццатай, але восеньская смуга не дазваляла бачыць далёка ва ўсіх напрамках. На захадзе ня здолелі разгледзець ані Засекі, ані даліны Бранявіну за ёю. На поўначы, куды ўглядаліся з асаблівай надзеяй, нічагусенькі не нагадвала лініі вялікага Ўсходняга Шляху, да якога кіраваліся. Хобіты стаялі нібы на высьпе сярод ляснога мора – ва ўсе бакі да самага далягляду, які зьліваўся зь ім.