Выбрать главу

Фрода засоўгаўся на месцы, ня ведаючы, што ж рабіць. Піпін, відавочна, ажно зь сябе выходзіў ад задавальненьня, ён забыўся на ўсе папярэджаньні. Бацюхны, ён гэтак можа й пра пярсьцёнак вываліць! Вось будзе сапраўдная бяда!

– Лепей зрабіць нешта зараз жа! – прашаптаў яму на вуха Швэндал.

Фрода ўстаў, улез на стол ды пачаў прамаўляць. Адразу многія зь Піпінавых слухачоў павярнуўся да яго. Запляскалі ў далоні, засьмяяліся. Напэўна, вырашылі, што спадар Падстромнік глынуў зашмат піва й нарэшце разьняволіўся.

Фрода адчуў сябе досыць няёмка, і рука яго – як звычайна падчас прамоваў – сама сабою палезла ў кішэню. Ён намацаў пярсьцёнак на ланцужку й раптам зь незвычайнай сілаю пажадаў вось тут і зараз яго насунуць, зьнікнуць, пазбавіцца ўсёй гэтай дурноты. Жаданьне прыплыло быццам аднекуль вонкі, ад нечага – ці некага – у залі. Але Фрода рашуча адкінуў гэтую думку, сьціснуў пярсьцёнак у далоні – нібы не даючы ўцячы або нашкодзіць. Хоць мацай ня мацай у кішэні, словаў у галаве тое не дадасьць. Ня ведаючы, пра што ж будзе прамаўляць далей, Фрода пачаў з звычайных "уводзінаў", як тое звалася ў Шыры:

– Спадарове! Мы ўсе надзвычай удзячныя за вашую добрую гасьціннасьць, і я спадзяюся, што наш нядоўгі візыт дапаможа аднавіць даўняе сяброўства паміж Шырам і Прыгор'ем, – і закашляўся, ня ведаючы, што сказаць яшчэ.

Кожны ў залі цяпер глядзеў на яго.

– Песьню! – выгукнуў хтосьці з хобітаў

– Песьню, песьню! – падхапілі ўсе. – Шаноўны спадару, калі ласка, што-небудзь новенькае, чаго мы ня чулі!

На момант Фрода зьбянтэжыўся. А потым з адчаю завёў жартоўную песеньку, што некалі вельмі падабалася Більба (ня толькі падабалася – шчыра кажучы, ён ёю ганарыўся, бо сам напісаў). Там вялося пра шынок, і таму, відаць, яна згадалася першай. Вось яе словы цалкам. Сёньня мала хто памятае болей за пару радкоў.

Я ведаў шынок, пахілы шынок пад стромай шэрай старою. Там пеннае піва варылі на дзіва – Такое, што Пан Месяцовы хціва глынуць захацеў, ды ўніз паляцеў аднойчы парой начною.
Стаёвы шынковы ката меў – музыку. На скрыпцы зайграе – дый годзе! Туды ды сюды засоўгае смыкам, Ці ў голас вішчыць, ці зь лёзным мурлыкам – аж сьцены ішлі ў карагодзе!
Быў там сабака, малы небарака, жарты любіў больш за піва. Як госьці зьбяруцца, жартуюць-сьмяюцца, Сабака – да іх, ажно лапы трасуцца, рагоча ды скача дурліва.
Была там карова з рагамі, бы дрэва, а гонарам нібы царэўна. Як сьпевы пачуе – бязь піва п'янее, Танчыць ды скача, ледзь не шалее, да ранку на ганку, напэўна.
Ах! Гэты шэраг талерачак срэбных, лыжак срэбных скарбніца! Дзеля нядзелі кожную пару Чысьцяць, каб зьзялі, нібыта з пажару, з ночы ажно да дзяньніцы!
Пан Месяцовы піў, бы дубовы, а кот так нарэшце заліўся, Што лыжка з талеркаю польку скакала, Што псіна свой хвост ледзьве не пакусала, ды рог у каровы завіўся.
Пан Месяцовы куфаль свой знову ўзьняў, дый раптам зваліўся Пад тую фатэлю, дзе прагнуў ён элю, – Заснуў, не прачнуўся, забыўся, спазьніўся, а вонкі ўжо дзень пачынаўся.
Казаў тут стаёвы: "Мой коцю шаўковы, чуеш, як коні тупочуць? Срэбныя цуглі грызуць ды гіргочуць, А гаспадар іх заліў сабе вочы ды падымацца ня хоча!"
Як Пана будзілі! Раўлі, галасілі! А кот ужо ж так намагаўся – Аж лавы скакалі ды куфлі ляталі, А Пана з адчаю кіём лупцавалі, а ён усё не прачынаўся!
Тут Пана – за рукі, тут Пана – за ногі, з Стромы – на Поўню – дый годзе! А сьледам карова за ім у пагоні, I куфлі, і лавы, і Панавы коні, і лыжкі пайшлі ў карагодзе.