Certan tagon la kuiristo alvenas kune kun siaj kaseroloj kaj preparas bongustan manĝaĵon. Fine de festeno li triumfe aperas kune kun siaj kaseroloj en manĝoĉambro kaj demandas, ĉu estas kontentigitaj gastoj pro la manĝaĵo kaj li petas enskribi adresojn de ĉiuj alvenintaj virinoj. Ĉiuj estas kontentaj. La kuiristo modeste informas, ke saman manĝaĵon povas prepari ĉiu dommastrino, se ŝi ekdeziras utiligi tiujn kaserolojn. Tuta gastaro venas kuirejon kaj ĉirkaŭrigardas la kaserolojn. Ĉiu havas tri partojn, kiuj helpas konservi vitaminojn. Kondiĉoj de aĉeto estas konvenaj. Sekvonttage la kuiristo vizitas tiujn virinojn kaj vendas kaserolojn kredite. Reale la novaj kaseroloj estas multe pli perfektaj ol la malnovaj, tamen vivo iĝis malpli facila, ĉar pligrandiĝis ŝuldo.
Ne! Luma reklamo kaj ĵurnalaj anoncoj estas elementa klaso de lernejo.
Ĉiujare en Usono okazas interesega evento. Konstrua firmao, kune kun grupo de arkitektoj kaj elektra kompanio konstruas domon. Ĝi iom similas dometon de s-ro Ripli. Tamen ĝi havas ne sole elektrajn novaĵojn, sed samtempe la arkitektajn, novajn konstruajn materialojn, meblaron kaj korteton. Post fino de konstruado la firmao anoncas tutlandan konkurson pri plej perfekta priskribaĵo de tiu domo. Kiel premio, gajninta aŭtoro ricevas tiun domon. La evento ĉiam provokas grandan intereson. Lastfoje la domon ricevis malriĉa deksesjara knabino.
Revuoj multe eldonis ŝiajn biografion kaj portretojn. Al ŝi oni proponis laboron (job) en fako de reklamo de iu granda kompanio. Tamen, sorto de l' fraŭlino ne gravas. Plej grava estas tio, ke legantoj, kontentaj pri ŝia feliĉo, mem ekpensis pri plibonigo de siaj loĝkondiĉoj. Ĉiuvespere, surmetante okulvitrojn, patroj de familioj, kun krajono enmane, kalkulis elspezojn necesajn por aĉeto de tiu domo kaj konkludis, ke ĝi estas konvena. Kaj poste…
Forlasante gasteman s-ron Ripli ni tutkore dankis lin kaj dum adiaŭado demandis:
— Jen vi perdis kelkajn horojn pro nia alveno. Ja vi sciis, ke ni ne aĉetos nek fridujon, nek fornon. Ĉu ne?
— Kaj, povas esti, vi iam priskribos mian dometon, — respondis ruĝvanga, grizhara ĝentlemano. — Ja bona “pablisiti” ĉiam estos bezonata.
La dekkvara ĉapitro. Usonon oni ne povas surprizi
Kiam ni traveturis ĉirkaŭ tridek mejlojn for de Skenektedio, s-ino Adams diris al sia edzo:
— Iĝis malvarmete. Surmetu ĉapelon.
S-ro Adams iom da tempo turniĝis sur sidloko, iomete leviĝis kaj serĉis ĉirkaŭ si permane. Poste li ĝeme kliniĝis kaj ekserĉis ĉe piedoj. Fine li turnis sin al ni.
– Ĝentlemanoj, — diris li ploravoĉe, — bonvolu serĉi mian ĉapelon apud vi.
La ĉapelo forestis.
S-ino Adams haltis ĉe rando de ŝoseo. Ni eliĝis kaj komencis diligente serĉi ĝin en la limuzino kaj en valizoj. S-ro Adams eĉ batetis siajn poŝojn. La ĉapelo malaperis.
— Intercetere, ĝentlemanoj, — rimarkis s-ro Adams, — mi bone rememoras, ke mi havis la ĉapelon.
– Ĉu vere, vi rememoras? — demandis lia edzino kun rideto, pro kiu s-ro Adams ektremis. — Kia mirinda memoro!
— Jes, jes, jes, tio estas tute nekompreneble, — diris s-ro Adams, — la belega ĉapelo…
— Vi forgesis vian ĉapelon en Skenektedio! — ekkris la edzino.
— Ne, Bekio, ne! Ne parolu tieclass="underline" forgesis en Skenektedio! Oh, ne. Mi ne povas trankvile aŭskulti, kiam vi parolas pri tio, ke mi forgesis la ĉapelon en Skenektedio. Ne, serioze, ne eblas tion konfirmi!
— En tiu kazo, kie ĝi estas?
— Ne, Bekio, nu kiel mi povas respondi, kie ĝi estas?
Li elpoŝigis naztukon kaj komencis viŝi la kapon.
— Kio estas tio? — demandis s-ino Adams.
— Tio estas naztuko, Bekio!
— Tio ĉi ne estas naztuko, sed buŝtuko. Donu ĝin al mi. Efektive, la buŝtuko kun inicialoj de l' hotelo. Kiamaniere ĝi trafis vian poŝon?
S-ro Adams turmentiĝis. Li staris apud la limuzino, levinte kolumon de sia palto, kaj senpacience movis piedojn. Sur lian kalvon falis pluvglutoj.
Ni komencis emocie diskuti pri okazinta situacio. Klariĝis, ke lastfoje la ĉapelon oni vidis hodiaŭ matene, en hotela restoracio. Ĝi kuŝis sur seĝo apud s-ro Adams. Dum matenmanĝo okazis granda disputo pri itala-abisena milito.
— Evidente, ke tiam vi enpoŝigis buŝtukon anstataŭ naztuko! -supozis s-ino Adams.
— Oh, Bekio, vi ne devas tiel paroli, — enpoŝigis buŝtukon. Ne, ne, tio estas senkompate.
— Kion ĉi-kaze nun fari? Ĉu reveni por ĝi en Skenektedio?
— Tamen, ĝentlemanoj, — diris s-ro Adams, jam iomete kvietiĝinta, — tio estos stulta ago, se ni revenos en Skenektedion. Jes, jes, ĝentlemanoj. Ĉu ni tion profunde pripensis? Mia ĉapelo en 1930 kostis kvar dolarojn. Plus ĝia purigo en 1933 — kvindek cendoj. Sume — kvar dolaroj kaj kvindek cendoj.
S-ro Adams eligis krajoneton kaj komencis kalkuli.
— Mia ĉapelo nun valoras ne pli ol unu dolaron kaj duonon. Distanco ĝis Skenektedio kaj reen egalas sesdek mejlojn. Nia limuzino per unu galjono da benzino traveturas ĉirkaŭ dekkvin mejlojn, do ni perdos kvar galjonojn aŭ sesdek kvar cendojn. Plus necesas enkalkuli ekspluatadon de l' aŭto, elspezojn por oleo kaj lubrikaĵo. Serioze! Oh, ne! Nia reveno estos stultaĵo.
S-ino Adams proponis ion malsaman — elsendi la buŝtukon perpoŝte kaj samtempe peti hotelan administracion elsendi la ĉapelon en Detrojton poŝtrestante, kiun ni venos post du tagoj.
Dum nia matenmanĝo en eta kafejo de urbeto Springfieldo aŭ Genevo, s-ro Adams foriris al poŝto kaj baldaŭ revenis, aspektante triumfe kiel homo plenuminta sian devon.
Pasis la tria tago de nia vojaĝo. Monato, kiun ni travivis en Nov-Jorko, donis multajn impresojn, tamen, ju pli ni renkontis personojn kaj objektojn, des malpli komprenis Usonon. Ni provis ĝeneraligi. Kelkfoje dum tago ni ekkriis:
— Usonanoj estas naivuloj, kiel infanoj!
— Usonanoj bone laboras!
— Usonanoj estas granda nacio!
— Usonanoj estas avaraj!
— Usonanoj estas sensence malavaraj!
— Usonanoj estas radikalemaj!
— Usonanoj estas senspritaj, konservativaj, senesperaj!
— En Usono neniam okazos revolucio!
— En Usono revolucio okazos post kelkaj tagoj!
Fakte nia ĝeneraligo estis ĥaoso, de kiu ni volus kiel plej baldaŭ liberiĝi. Kaj jen tiu memliberiĝo iom post iom komenciĝis. Unu post la alia ekaperis diversaj flankoj de usona vivo, kiuj estis nevideblaj ĝis nun en novjorka bruego.
Ni sciis, ke ne necesas hasti. Ankoraŭ estas tro frue ion konkludi. Ni devas kiel plej multe observi.
Ni glitis laŭ la lando, kiel laŭ ĉapitroj de ampleksa, alloga romano, premante sian senpaciencan deziron informiĝi enfine de l' libro. Ni komprenis: esenco estas ordo kaj sistemeco.
En elektra dometo de s-ro Ripli ni komprenis, kio estas “pablisiti”, laŭruse — kvazaŭ reklamo. Ĝi lasis nin neniam. Ĝi ĉirkaŭigis nin ĉiam.
Iufoje ni aŭtis kvin minutojn nevidinte reklamojn de ambaŭ flankoj de ŝoseo. Tio estis tiel mirinde, ke iu el ni ekkriis:
— Malaperis reklamoj! Rigardu — kampoj estas, vilaĝoj estas kaj reklamoj forestas!
Tamen li estis grave punita pro sia senkredeco pri potenco de usona “pablisiti”. Ankoraŭ ne finiĝis lia diskurso, kaj subite el post ĝirejo de l' ŝoseo renkonten al ni alflugis tuta amaso da diversaj reklamoj.
Ne! Usonon oni ne povas surprizi!
Reklamo tiel profunde penetris la usonan vivon, ke se iam usonanoj matene vekiĝus kaj ne ekvidus ĝin, do tiam plejmulto el ili trafus en plej maloportunan situacion.