“Plej kurta kaj malkara vojo al San-Francisko estas ponto San-Mateo!” — asertas ĝiaj mastroj.
“Plej rapida kaj agrabla vojaĝo al San-Francisko okazas sur pramo! Unuaklasa restoracio. Ĉarma vidaĵo al Ora pordego!” — persistas mastroj de pramo.
Tie, kie vojo disduiĝas, afiŝoj iĝas gigantaj kaj eĉ ŝirmas la ĉielon kaj la sunon. Ĉi tie vojaĝanto devas elekti direkton.
Ni elektis pramon.
Traveturinte Oklendon, ni haltis ĉe prama kajo. Tie jam amasiĝis kelkaj aŭtomobiloj. Ni atendis nelonge, dek minutojn. Ektintis sonorilo, kaj al kajo aliĝis larĝa pruo de pramo kun du maldikaj fumtuboj, starantaj apude. Ŝipanoj metis descendilon, kaj el pramo elveturis karavane pluraj aŭtoj. Ni vidis neniun piedirantan pasaĝeron. Maŝinoj preterveturis nian amason kaj direktis sin al Oklendo. Tuj retintis sonorilo, kaj sur ankoraŭ varmetajn, odorantajn per benzino kaj oleo, lokojn ekmoviĝis ankaŭ karavane aŭtoj el nia amasiĝo.
Tuta operacio de malŝarĝo kaj ŝarĝo daŭriĝis du minutojn. Aŭtomobiloj okupis holdon, de ambaŭ flankoj de maŝinejo, po du vicoj en ĉiu flanko. Kaj la pramo dekajiĝis.
— Mi opinias, ke ne necesas ŝlosi la limuzinon, — diris s-ino Adams, rigardante pasaĝerojn, kiuj facilmense lasis siajn aŭtojn malfermitajn kaj ĵetis sin sur supran ferdekon.
— Sed ŝlosilon mi tamen kunprenos, — diris s-ro Adams. — Memoru, Bekio, ke singardemo estas plej fidela amiko de vojaĝanto.
Ni leviĝis supren. Super maŝinejo estis haleto kun lignaj benkoj, du mekanikaj bilardoj, aŭtomato vendanta maĉgumon, kaj eta restoracio. Sur pruo kaj poŭpo estis ferdekoj por promenadoj, sur flankoj, super aŭtomobiloj, troviĝis pontetoj kun du savŝalupoj. Sur poŭpo svingiĝis usona stelstria flago.
La golfo estis tiom vasta, ke komence ni eĉ ne vidis malan bordon. Ĉi tie ĝia larĝeco superis kvin mejlojn. Ŝajnis, ke ni trafis realan maron.
— Mi opinias, ĝentlemanoj, — diris s-ro Adams, — ke vi ne intencas admiri Oran pordegon. Ĉu ne?
Ni diris, ke ni intencas.
— Kaj vane, ĝentlemanoj. Ora pordego tre similas vian moskvan Miasnickan pordegon tiusence, ke ambaŭ ne ekzistas. Estas simple elirejo al la oceano, kiu, cetere, ne vidiĝas de l' pramo.
— Sed oni plurfoje ja reklamis vidaĵon al Ora pordego.
— Ne, serioze, ĝentlemanoj, — diris s-ro Adams, — vi tro multon postulas de akcia societo de sanfranciskaj pramoj. Vi ja rajtas transiĝi la golfon, vi ricevas haltejon por via aŭto, vi povas aĉeti maĉgumon ĉe aŭtomato. Kaj vi deziras vidi krome Oran pordegon! Necesas, sinjoroj, kompati mastrojn de l' pramo. Ja ili jam hodiaŭ apenaŭ prosperas pro konkurado kun
mastroj de San-Mateo ponto, kaj kio okazas kun ili post du jaroj, kiam oni finkonstruos tiun objekton, por kies malapero ili elspezis milionon dolarojn!
Kaj sinjoro Adams indikis permane konstruaĵon, kiu elmalproksime ŝajnis etendita trans la golfo drataro.
Kaj jen ĝi, monda teknika miraklo — fame konata pendanta ponto! Ju pli proksime almoviĝis la pramo al ĝi, des pli grandioza ĝi ŝajnis. Dekstre, tute ĉe horizonto, vidiĝis konturoj de alia konstruata ponto trans la golfo.
“Impajr Stejt Bildin” (Empire State Building), Niagaro, uzino de Ford, Granda kanjono, Bouldera digo kaj pendantaj sanfranciskaj pontoj, — ĉio ĉi estas ingrediencoj de unu komplekso. Usona naturo kaj usona tekniko ne nur kompletigas unu la alian, por kune konsterni imagipovon de homo, subpremi ĝin, — ili prezentas tre precize amplekson, larĝecon kaj riĉecon de l' lando, en kiu ĉio devas esti nepre plej alta, plej larĝa kaj plej riĉa en la mondo. Se ja perfektaj vojoj, do unu kaj duono miliono kilometroj! Se ja aŭtomobiloj, do dudek kvin milionoj ekzempleroj! Se ja konstruaĵo, do cent du etaĝoj! Se ja pendanta ponto, do ĝia ĉefa spano longiĝas unu kaj duono kilometrojn!
Nun sinjorino Adams povis libere krii: “Rigardu! Rigardu!” Ŝin neniu haltigis. Kaj ŝi multfoje uzis sian rajton. La pramo navigis preter, staranta en akvo, krada pilono. Ĝi estis larĝa kaj alta, kiel “Generalo Ŝerman”. De sur ĝia alteco nia pramo ŝajnis, probable, tre malgranda, samkiel homo sur fundo de Granda kanjono. Ĝis mezo la pilono estis farbita arĝentkolore. Ĝia alia duono ankoraŭ estis kovrita per minio.
De ĉi tie jam klare vidiĝis San-Francisko, aperanta el akvo, samkiel malgranda Nov-Jorko. Sed ĝi ŝajnis pli agrabla ol Nov-Jorko. Gaja, blanka urbo similis amfiteatron malleviĝantan al la golfo.
— Jen, jen, ĝentlemanoj, — parolis s-ro Adams, — vi ne scias, kio estas la golfo! Serioze. En ĝi libere povas grupiĝi ĉiuj flotoj de ĉiuj landoj. Jes, jes, jes. Estus bone kolekti ĉi tie tiujn flotojn kaj dronigi ilin.
Gaje babilante, ni vice admiris la ponton kaj la urbon.
— De kie vi, samlandanoj? — ekaŭdiĝis subite evidenta volga (NB. Volgo rivero) baso.
Ni ekrigardis returnen. Apud ni staris ŝipano de l' pramo en drapa uniformo, el sub kiu vidiĝis stria ĉemizo, per kiu vestas sin ĉiuj maristoj en la mondo. Sur nigra rubando de lia blua kaskedo estis skribita nomo de l' pramo “Ora pordego” (Golden Gate). Li havis larĝan ruĝan vizaĝon, grizajn tempiharojn kaj bluetajn okulojn.
– Ĉu efektive el Rusio?
— El Moskvo.
— Ho, mia Dio! — ekkriis la ferdeka ŝipano de l' pramo “Ora pordego”. — Ĉu efektive el Moskvo?! Kaj vi ne pensu, mi ne estas malamiko. Nu, kio nun okazas en Rusio? En Moskvo? Kaj ĉu vi ne vizitis Siberion?
Kaj, ne atendinte respondojn al siaj demandoj, li haste komencis rakonti pri si mem. Li, supozeble, delonge deziris interparoli kun rusoj kaj do nun li parolis rapideme, kaj samtempe iufoje ĵetis rigardon al proksimiĝanta bordo.
– Ĉu vi ankaŭ ne vizitis Blagoveŝenskon? Domaĝe, ĝi estas mia patrourbo. Diablo min instigis kaj mi en 1919 eskapis el Rusio, kiam militis Kolĉak (NB. Kolĉak, Aleksandro, militestro dum Civila milito en Rusio). Kun tristo mi tion rememoras. Miaj tri fratoj estas ŝipestroj kaj navigas laŭ Amuro (NB. rivero en sudorienta Siberio). Ja mi ankaŭ estis kapitano. En nia familio ĉiuj estis kapitanoj. Kaj jen nun…Ve, diablo… — Simpla ŝipano. Kaj kie? En pramo! Mi estas dankema, ke min oni almenaŭ dungis…
— Ni bedaŭras. Sed vi povus esti kapitano kiel antaŭe.
— Tamen ĉi tie mi havas komforton! — Li prononcis “kamfort” laŭangle.
Mi ne sukcesis kompreni, ĉu li tion diris serioze aŭ amare ironiis pri sia prama “komforto”.
— Nu, feliĉe bonstatu! — ekkriis li. — Mi kuru! Servo!
Ni ekhastis suben, dume oni jam ekmetis descendilon kaj ĉiuj aŭtomobiloj, krom la nia, jam senpacience intencis ekmoviĝi.
— Donu al mi urĝe la ŝlosilon! — ekkriis al la edzo s-ino Adams.
Laŭ rapideco, kun kiu s-ro Adams komencis serĉi ĝin en poŝoj, ni komprenis, ke nun okazas katastrofo. Ne trovinte la ŝlosilon en veŝto, li haste komencis ekzameni jakon.
— Nu, bonvolu pli rapide! — instigis lin sinjorino Adams.
La unuaj aŭtoj jam atingis bordon.
— Vi perdis la ŝlosilon! — diris s-ino Adams.
— Aĥ, Bekio, Bekio, — balbutis s-ro Adams, serĉante ĝin en ĉiuj poŝoj kaj eltirinte iujn paperaĵojn, — ne diru tiel — “vi perdis la ŝlosilon”.
Kaj ĉirkaŭe estis bruego de aŭtaj signaloj. Fajfegis aŭtoj, starantaj poste, kaj aŭtoj, atendantaj surborde. Al ni alkuris kelkaj ŝipanoj.
— Pli vigle, vigle! — kriis ili.
Surdigita per krioj, s-ro Adams anstataŭ sistema serĉado komencis fari tute nekompreneblajn agojn, — li purigis okulvitrojn kaj subrigardis la limuzinon, poste li rigardante plankon levis laŭvice siajn piedojn, poste ekprovis leviĝi sur supran ferdekon.
Tamen atendi plu simple ne eblis. Bravaj ŝipanoj, inter kiuj ni rimarkis nian amuran kapitanon, rapide sidigis nin en la limuzinon kaj kriante ion similan al “vira” (NB. komando), komencis puŝi ĝin al kajo.