Журналіст: (бярэ партфэльь да Самука) Дзякую вам! Я вельмі рады, што памятаю ваша змаганьня за Айчыну.
Самук: Час памятаць, ужо каторы год адно і тоеж.
Журналіст: (усьміхаеццаь на ягоным абліччы настрой дзеля свайго) Мяне захапляе прыгоство вашых мясьцінаў… Як тут да возера дайсьці, пакупацца?
Яніна: (захопна і міла) Ад сялібы нашай сьцежка аж да ўзьбярэжжа возера, вядзе. (журналіст разьвітваецца, у яго скрытнае спачуваньне Самуку)
Самук: (калі журналіст адышоў) Яшчэ-ж увечары сябры ганараваць прыйдуць. Зноў прамовы, вітаньні. (ледзь ступіўшы ў бок сялібы) Што, яна ня выйшла з дому?
Яніна: Не.
Самук: (усьмешліва) Неўзабаве із саду ў хату пераязжджаю — зіма блізка, а яна там?
Яніна: (падыходзіць да Самука, бярэ яго пад руку) Мой любы, як справедна, калі ты ўсьміхаешся. (пярэрваь абое глядзяць у бок сялібы) Але яна заседзілася…
Дзея 3-я
У садзе. Бражова-азяровы небакрай заходу сонца. Возера ўводдалі, усё ў вячорных колерах нябёсаў. Каля дрэва па-ранейшаму стаіць стол, на якім дошка із шашкамі. Шашкі растаўленыя да гульні, даміно рассыпанае абыякава на сярэдзіне сталаь у вазе — прасконак садовых красак.
Яніна: (у вячорнай сукніь уваходзіць пад руку з Самуком) Я люблю дарогу за садам. Адно выйсьці на гэтую фарогу — пачынаеш дыхаць водарам усяго, што жыздрыецца, жыве навокал нас. (Сядае на калодку, Самук — у крэсла) А пра тое, я і цяпер вельмі часта ўспамінаю. (Бярэ за вачніцы левай рукою і працягвае па ілбе) Прабую ўверыцца, каб усё ткі зразумець, чаму тады я адчувала сябе мізэрным, недалужлівым паўзуном… фуу! Не магу. Дрыжкі бяруць!
Самук: (апусьціўшы галаву, перабірае пальцы) Яня стане ўсьпамінаць. У мяне сяньня ўспамінаў больш чым трэба.
Яніна: Выпадак надарыўся — гадавіна сканчэньня вайны і твайго геройства у тылу немцаў. (Уразьліва) Сам вінаваты: жонцы былой дазволіў наведаць нашыя мясьціны.
Самук: (бязкрыўдна, разьвёўшы рукамі, з кароткім позіркам на сялібу) Цалюткі дзень нічога цікавага ад цябе не пачуў: успаміны ды былая жонка. А вы ўсе быў для мяне. Ад першага каханьня да яе не зракаюся. Памятаецца яно міла і люботна. (Кароткая пярэрва). Здаецца, ці не пачынаю любіць і выбіраць у буднях тое, што адчуваньням і ўражаньням не дастае у маім жыцьці…
Яніна: (сьціпла) Па вашаму, або што, або нічога — раса па дарозе.
Самук: (палымяна) Ёсьць дзель паказваць свае адчуваньні… Я — дзяржаміць, як у аўтамашыные, ці — табе болей зразумела — тамавік… Але грэшнаму лішні грэх не апошняя жменя пад сярппом!.. Чаму-ж не сказала свае пачуцьці перад іншымі: дурань паказвае?
Яніна: Я шкадую цабе. (Жартаўліва) Скажы, калі ажанюся з табой?
Самук: (азіраецца на сялібу) Калі-ж яна разьвітаецца? (Тарас адчыняе весьніцы ў сад) Вунь Тарас ідзе, можа паслаць яго даведацца: ці хочуць есьці яны?
Яніна: (пахопна ўстае) Забылася сказаць табе пра Тарасавы клопаты. Парадзіць яму на іншую службу паступіць — ня будзь памешчыкам.
Самук: Я крыху ведаю. (Тарас бліжэй)
Яніна: (ня гучна) Ён хоча ў заказьнік палясоўшчыкам наняцца.
Тарас: Добрага дня ўсім!
Самук: (падыходзіць да яго) Тарас, ідзі на іншую працу. Я спраўлюся сам. Ты быў добры памочнік мне і ў часе вайны, і пасьля вайны — не забуду цябе.
Тарас: Дзякую, Самук Іванавіч.
Самук: (здіўлена) Ты гэтак не называў мяне: Іванавіч, і майго бацьку таксама, дык і ты ня клікай. Тарас, ты герой! Характарыстыку пра цябе самую лепшую прышлю, чару віна выпжем, убачымся яшчэ, ў нашым сяле адна вуліца толькі ёсьць. Цесная вуліца сталася для дружаў па зброі! Ідзі ў палясоўшчыкі, помні наш абаронца — лес!..
Тарас: Дзякую, вельмі дзякую! (Удзячны позірк на Алену, адыходзіць)
Яніна: (калі Тарас пакінуў іх) Слаўны чалавек ён — заўсёды бяздомны, каля цябе і жыве? Чаму трымаў яго каля сябе? Я-ж заўсёды каля цябе была?
Самук: (бязуважна) Памешчык я, і не герой… Ты заўсёды дзесьці, дзесьці была ўводшыбе ад мяне. (Азіраецца на сялібу) Шкадую, што дазволіў ёй прыехаць… Забыўся пра запросіны ў госьці маіх сяброў. Як добра што яны крыху пазьней завітаюць. (Пахлопна) Яніна, мы-ж не падрыхтавалі прыкуску!
Яніна: Я парупілася — у маім доме прырыхтавала. Побач, недалёка, прынясу. Усе урачыстасьці й здарэньні на маіх вачох.
Самук: Ты заўсёды ўважная і рупная, але Тарас штосьці… штосьці? Ня будзем пра яго. (Нахінуўся да Яніны) Ты ня шмат сказала пра яе, былую.
Яніна: (гледзячы на Самука, бы не здаралася гэтак) Здаровая… заўсьцелаяь трымаецца моды ў адзеньні. (пераменна) Уся тая самая, як ты скажаш: вальс хоць на якім інструманце грай — тым самым вальсам застаецца.