— Глядзі ты, загаварыліся! — схамянуўся, затрос барадой Сцяпан Сцапанавіч.— Сказана — дзелавыя людзі. Даставай!
Твар Паўла Паўлавіча заільсніўся, як маслены блін.
— Так бы і сказаў адразу. А то — заяц як цяля, дзвесце пяцьдзесят працэнтаў…
На разасланай газеце ў адзін момант з’явіўся «Пётр Вялікі».
— І ўсё? — здзівіўся Сцяпан Сцяпанавіч.
— Дык адразу? — з пэўнай доляй збянтэжанасці перапытаў яго Павел Паўлавіч і побач з «Пятром Велікім» закрасаваўся «Смірнофф».
— А што, мы на адпачынку не можам сабе дазволіць? Весялей, Паўлуха!
— Дваіцца ж будзе.
— Не будзе. Кажу ж табе, з першага стрэлу — напавал. Праўда, усё потым было чын чынаром. Гаспадыні я заплаціў, колькі сказала. Цяля тое, панімаіш, падставілася, з-за зайца выскачыла.
Яны кулялі чарку за чаркай. Сцяпан Сцяпанавіч кульне і косіць вока на луг, дзе пасвіліся коні. Раптам ён схапіў Паўла Паўлавіча за локаць:
— Паўлуха, будзь другам, я во загрызу гурочкам, а ты збегай адгані тых даўгавухіх. Куды нам столькі іх! Пастраляю — дык жа ў багажнік не папхаем.
ГОЛАС 3 КУТКА
Усе, хто ведаў Сяргея Апанасавіча, захапляліся ім. Постаццю — Апалон, розумам — Ламаносаў. Абыходжаннем жа — ну сама далікатнасць: будзьце ласкавы, прашу прабачыць, калі ласка… Словам, ідэал, калі такія бываюць. Дык дзіва што! Гадаваўся-песціўся адзіны сыночак у клапатлівай інтэлігентнай сям’і.
Прыгожым ціхім надвячоркам Сяргей Апанасавіч падкаціў на чорнай «Волзе» да пяцісценкі з жоўта-блакітнымі аканіцамі. Расправіў плечы, удыхнуў на поўныя лёгкія вясковага паветра і рушыў да веснічак.
— Добры дзень, мама, добры дзень тата! Не чакалі?
— Ой, сыночак! — пляснула далонямі маці. — Я ж вочы прагледзела! Праходзь, крывінка мая, у святліцу. Дык не забыўся на старых?
— Ну як можна, мама! Такое свята ў вас!..
Ад парога Сяргей Апанасавіч яшчэ раз даў добры дзень. Нікому — проста так у хату, з інтэлігенцкай ветлівасці. Але яму падалося, што хтосьці ледзь чутна адказаў на яго прывітанне.
Шчоўкнулі блішчастыя замкі «дыпламата», і на белым абрусе закрасавалася шыкоўная бутэлька з залацістай галоўкай. За ёю з чамаданчыка, быццам сінічкі з куста бэзу, выпырхнулі хрустальныя кілішкі.
Наступіла ўрачыстая хвіліна.
— За тваё здароўе, сын! — узняў чарку быцька. — Глядзі там на даяржаўнай службе, а то...
— Не-не, — таропка перапыніў яго Сяргей Апанасавіч, — за ваша, тата і мама.
Звонка дзынкнуў хрусталь.
— Будзьце здаровы, мае дарагія! Сціплыя сельскія настаўнікі — а якога, прафесійна кажучы, вы грунтоўнага педагагічнага метаду выхавацелі! — Сяргей Апанасавіч выпнуў грудзі, глянуў на бацькоў сакаліным позіркам. — Выхавалі не абы каго — міністра! 3 Днём настаўніка вас!
— А мяне? — пачулася пакрыўджана з кутка.
Прыгожая белая рука Сяргея Апанасавіча, якая з кілішкам грацыёзна ўскінулася ўгору, здрыганулася. Ён пазнаў гэты размашысты пруткі голас. Шпарка павярнуўся ў той бок і міжвольна галантна кіўнуў галавой. Як пакланіўся.
— Мяне з Днём настаўніка?
То азвалася на цвічку старая бацькава папруга.
ЗАМЕЖНАЕ СЛОВА
Да паставога міліцыянера, які павольна праходжваўся ў скверы, падбегла расфарбаваная рознымі памадамі бландзінка.
— Спадар міліцыянер, зараз жа аштрафуйце вунь таго нахабніка,— тыцнула яна пальцам на мужчыну, які чытаў газету на лаўцы пад кроністай ліпай. — Ён зняважыў мяне.
— Вас? — нахмурыў бровы прыгожы, стройны, як апалон, сяржант міліцыі, зачапіўшыся позіркам за высокі бюст бландзінкі. — Ды я яго!.. Пачакайце, як зняважыў?
— Свіннёй назваў.
— Так і сказаў?! — Прадаўгаваты твар сяржанта, здавалася, яшчэ больш выцягнуўся.
— Не, але ўсё роўна… Я села на крайку лаўкі, ем семкі, шалупкі ўбок сплёўваю, дык ён як вызверыўся на мяне: «Аюц!» А хіба я перашкаджала яму чытаць?
Этыкетная ўсмешка засвяцілася на вуснах бравага міліцыянера.
— Спадарыня, то пры чым тут тая пагарджаная жывёліна?
— Чаго вам смешна? — аж завішчала бландзінка, быццам ён шпільку варсанулі ў мяккае месца. — Зараз жа аштрафуйце яго, а не то я Стасіку… прабачце, Станіславу Генрыхавічу, капітану вашаму, паскарджуся.
— Спада-арыня, ды вы ўслухайцеся, як гуцыць: «Аюц!» Музыка — Чайкоўскі, Брамс!.. Адразу відаць — не наша, замежнае слова.— У вачах сяржанта, нібы чарцяняты на распаленай патэльні, скакалі кплівыя іскрынкі.
— Праўда замежнае? — Бландзінка лыпнула курынымі павекамі і ўся наструнілася.
— Не сумнявайцеся, спадарыня, і немцы, і французы, і японцы яго прамаўляюць. Сам чуў. — Раптам у сяржанта вырваўся цяжкі ўздых.— Чаго толькі на маёй рамантычнай службе ні наслухаешся!
— А не чулі, амерыканцы прамаўляюць? Стасік... Прабачце, Станіслаў Генрыхавіч, казаў, замежны паспарт мне выпіша. Палячу на Канарскія астравы, адпачну... Ласкавае, цёплае мора, экалагічна чыстыя прадукты... То там абавязкова і амерыканцы ж будуць... Дык не чулі?