— Можа, вось гэтую модніцу? — Маргарыта Віктараўна паказала на гуллівае, у кароценькае спаднічцы фарфоравае дзяўчо. — Алачцы спадабаецца.
— Што ж, бадай, падыходзіць. Галоўка ў гэтай прыгажуні сучасная, — прафесіянальна зазначыў Аляксей Паўлавіч. — Бач, які дагледжаны стажок!
— Паглянь — і аплікацыя на блузцы, быццам у нашым атэлье зробленая. — У захапленні Маргарыта Віктараўна сагнала з твару напускную велічнасць.
— Бяром модніцу. — Аляксей Паўлавіч заліхвацкі крутнуў тонкі наструнены вус. — Ну і нешта трэба такое арыгінальнае, ведаеш, каб ажно душа затрымцела ад захаплення. Пачакай-пачакай… Латарэйны білет! Пакладзем яго зверху пакунка… Сучасна, модна. Упэўнен, імянінніца наша будзе задаволена.
Раптам зеленаватыя іскрынкі ўмомант патухлі ў яго вачах, позірк заскакаў па сувенірах.
— Ты што? — насцярожылася жонка.
Муж таямніча маўчаў.
— Ты што, Алёша?
— Сёння ў мяне галіўся адзін салідны кліент. Намыльваю я яго, а ён і гаворыць: надоечы па латарэйным білеце «Масквіча» выйграў.
— Праўда? Вось каб Алачцы так пашанцавала! — пляснула далонямі Маргарыта Віктараўна. — Уяўляю, як яна, прыгажуня наша, на поўдзень імчыць, да Чорнага мора. Хай ёй толькі ўсё добра будзе, хай яе кожны аўтаінспектар мінае… — Маргарыта Віктараўна таямніча прыжмурылася. — Зрэшты — не кожны…
Аляксей Паўлавіч не слухаў яе.
— Падайце мне вунь таго выкручастага, — паказаў ён пальцам з вялікім залатым пярсцёнкам на козліка, які выгнуў шыю, наважыўшы бадацца. I да жонкі: — Цана адна.
— Дык то ж, Алёша, за трыццаць капеек — «Масквіч».
— Вот іменна, «Масквіч» — шматзначна заўважыў Аляксей Паўлавіч, не зірнуўшы нават на яе. — Загарніце, дзевушка.
Маргарыта Віктараўна памкнулася інтэлігентна растлумачыць, што непрыстойна дарыць мілай Алачцы нейкага козліка. Ды падумала: навошта доўга рассусольваць? Рашучасць і націск — вось што патрэбна ў такіх выпадках. Што, яна, як тая лазіна пад вераб’ём, будзе гнуцца пад кожным яго словам?
— Латарэйны білет, — запярэчыла цвёрда.
— А мяне ж, Маргарыта Віктараўна, нават пры самай хілай разважлівасці можна зразумець, — сказаў Аляксей Паўлавіч з сіпаватым прыдыхам. — Як думаеш, ці будзе нам спацца, калі варэпаўка тая на наш білет «Масквіча» выйграе? — і ўсміхнуўся чароўнай усмешкай.
Ва ўяўленні Маргарыты Віктараўны ліхаманкава замільгалі спакуслівыя карціны. Вось вярціхвостка Алачка пад’язджае да залітых сонцам сочаў. Едзе ў рэстаран «Стары млын», коціць на возера Рыца, красуецца на сваім «Масквічы» на гары Ахун… I ўсё гэта з іхняе ласкі, а самі яны тым часам аўтобусам за горад…
Маргарыта Віктараўна аж перасмыкнулася — так жыганула яе раптоўная думка. «Ах жа ты, жаба шыракаротая, бач, чаго захацела! На Рыцу ды на вадаспады Каўказскія — на «Масквічы» з чужога набытку захацела. А на карачках, развядзёнка няшчасная, па тых гарах поўзаць не хочаш?..» Парасільваючы гняткое маўчанне, яна зноў пляснула далонямі:
— Ах, як я не падумала, даруй мне, Алёша. Гэта ж сапраўды, ці ж нам спалася б? Спрэс трывогі, кашмары мучылі б. Там жа, на тым Каўказе, дарогі — сам д’ябал галаву скруціць. А калі, барані божа, сапсуецца руль, ці кола трэсне… — I да прадаўшчыцы: — Падай, мілая, нам таго козліка, ён такі паглядны!..
ПРАЯЗНЫ
Раніца была — як усмешка дзіцяці: сонечная і светлая. Васіль Дудзянок стаяў на тралейбусным прыпынку, з асалодай падстаўляў твар пад цёплыя ласкавыя праменні. Цешыўся ўспамінам: аж да поўначы ўчора рэзаўся ў даміно на высадку і ніхто яго не высадзіў. Вось што значыць трэніроўка.
Хтосьці паклаў яму руку на плячо. Ён нетаропка, грузна павярнуўся, убачыў свайго даўняга дружбака Мікалая Падбярэзнага.
— Прывітанне, асілак! — бадзёра ўсклікнуў Падбярэзны. — Глядзі, як ты ўшыркі раздаўся! Пры здароўі, відаць, калі разбух так.
— Кінь, якое там здароўе. Ледзь дыхаю. А ты, братачка, як гурочак той, як жаніх.
— Таксама, скажаш — як жаніх. Нездаровіцца штосьці апошнім часам. Страўнік…
— А ў мяне — сэрца. Во з-за гэтага праклятага бурдзюка. — Дудзянок паклаў руку на жывот, уздыхнуў. — Ды і работа такая ў тым домакіраўніцтве, што ніхто не пазайздросціць. Таму даведку выдай, таму пячатку пастаў… Цэлымі днямі не вылазіш з памяшкання. Доктар гаворыць, на прастору трэба, на ўлонне прыроды. Хадзіць, рухацца трэба…
— Але ж, праўду гаворыш: у лес, на прыроду — вельмі патрэбна чалавеку. I часта ты, Васіль, уцякаеш туды з гарадскога тлуму?
— Калі мне ўцякаць! Штодня галавы не падняць з-за спраў. А дачакаешся выхадных — так адпачыць хочацца! На канапе з газетаю пабавіш час, потым з хлопцамі ў альтанцы ў даміно казла паганяеш. А там па тэлевізары паглядзіш «Клуб падарожнікаў» альбо «Следства вядуць знатакі» — от і няма выхадных.