Выбрать главу

Вернемся да Паўлава. Друкуючы напачатку ў часопісе, а потым асобнай кніжкай у “Бібліятэцы “Вожыка” зборнік ананімных палітычна завостраных паэмаў, сярод якіх быў і працытаваны вышэй “Сказ пра Саўку Паўлава і групу хуткага адпору”, я амаль быў упэўнены, што той сьмяртэльна пакрыўдзіцца, аднак і ўявіць сабе ня мог, наколькі ў яго разьвіта пачуцьцё гумару: таленавіты і дасьціпны сказ спадабаўся яму, асабліва характарыстыка “жалезны Саўка” і нічога ня меў супраць публікацыі.

А потым да сьлёз пацешыў Сяргей Законьнікаў, які прачытаў па тэлефоне рыфмаванае пасланьне Паўлава ў адказ на забракаваны ім нейкі слабенькі артыкул для “Полымя”. Мне вядомая толькі адна ягоная паэтычная спроба пяра, і яна вартая цытаваньня:

Калі душой і целам чыст,

То і баяцца нечага...

Вось Болтач, хоць і камуніст,

А з рылам чалавечым”.

Дзякуй, Савелій Яфімавіч... А я па сёньняшні дзень адчуваю незразумелую віну і душэўную няўтульнасьць, што на тым перабудовачным пісьменьніцкім зьезьдзе ў момант, калі мне прысьпічыла выйсьці пакурыць, нехта раптам, спантана высунуўся з прапановай выключыць Паўлава з Саюзу за нанесеную шкоду беларускай культуры, і яна імгненна, без усялякага абмеркаваньня была прагаласаваная. Казалі, толькі пяць ці сем чалавек паднялі рукі супраць і ніхто ня выступіў, не абразуміў захмялелых ад бязьмежнай свабоды людзей, што выключэньне з творчага Саюзу па ідэалагічных матывах ўжо мы праходзілі – ні рэкаменданты, сярод якіх былі надзвычай вядомыя калегі, ні я, каго ніхто ня мог западозрыць у сімпатыях да Паўлава, публічна ня выступілі супраць выключэньня. Потым расказвалі, што шмат хто ў вэрхале і ня надта зразумеў, за што галасуюць – стаміліся ад прапановаў і паправак, якія дарэчы і не дарэчы ледзь ці не штохвіліны вылучаліся з месцаў, але больш ад тых, хто рваўся на трыбуну, патрабаваў неадкладна, з голасу паставіць сваю прапанову на галасаваньне, а калі яна раптам не праходзіла, ледзь ці не за горла браў вядучага, патрабуючы перагаласоўкі. Весьці больш-менш арганізавана пасяджэньне пры такой звышактыўнасьці мог хіба толькі шматвопытны Генадзь Бураўкін. Не адзін я спачуваў спакойнаму і далікатнаму Барысу Сачанку, на долю якога выпала весьці абмеркаваньне і прыняцьце новага Статуту Саюзу пісьменьнікаў, хоць гэтае пытаньне не абяцала ніякіх ускладненьняў – амаль паўгоду праект Статуту рыхтавала сьпецыяльная шматасабовая камісія, якая дасканала вывучыла абноўленыя статуты усіх пісьменьніцкіх арганізацыяў саюзных рэспублік, узяла з іх самае лепшае і вартае. Праект, пэўна, разоў з дзесяць дэталёва і ўсебакова разглядаўся на пасяджэньнях Прэзідыуму Саюзу пісьменьнікаў, быў адпрацаваны і вылізаны да апошняй коскі. Аднак не пасьпяваў Сачанка зачытваць нейкі пункт, як з голасу сыпаліся дзесяткі паправак і прапановаў з патрабаваньнем тут жа паставіць на галасаваньне. Спачатку Барыс спрабаваў тлумачыць, што ўсё гэта не адпавядае канцэпцыі прынятага за аснову праекту Статуту, альбо ўносіць непатрэбную для такога дакументу дэталізацыю, стварае блытаніну, супярэчлівасьць, аднак яго і слухаць не хацелі – стаў на галасаваньне! А праз колькі дзён камісія пачала зводзіць прынятыя прапановы і папраўкі і жахнулася ад непапраўна-супярэчлівая мешаніны, абсалютна непрыдатнай для карыстаньня, і Рада змушаная была наводзіць хоць нейкі парадак у сваім галоўным дакуменьце. Добра, што хоць даўмеліся прыняць такое даручэньне зьезду...