Быў не адзін дзесятак такіх паездак – і на літаратурныя вечары-сустрэчы, і на запросіны пабываць на нейкіх мерапрыемствах, як адкрыцьцё партазанскіх зямлянак у Ліпічанскай пушчы, нейкіх зьвязаных з вайной помнікаў і памятных знакаў, раённыя сьвяты і фестывалі, і проста адпачыць-пагасьцяваць. Васіль Уладзіміравіч нейк адразу ж сыходзіўся з многімі першымі сакратарамі райкамаў, зачароўваў іх дэмакратычнасьцю, простасьцю, даступнасьцю, уменьнем і пажартаваць, і падтрымаць любую гаворку, і чарку ўзяць, не трацячы розуму. Ня раз яны мне, як калегу, казалі з захапленьнем пра Быкава: во мужык!
Мы мелі моду па дарозе зьвярнуць дзе-небудзь з трасы, дабрацца да нейкай забытай Богам і начальствам вёсачкі, пагутарыць з тамтэйшымі дзядзькамі і цёткамі, а потым выкласьці пачутае і ўбачанае раённаму начальству, якое пачувала сябе страшэнна няёмка ня столькі перада мною, як прадстаўніком вышэйстаячай інстанцыі, колькі перад пісьменьнікам Быкавым, які можа ўставіць убачанае і пачутае ў свой новы твор ці якае выступленьне ў прысутнасьці высокага начальства, “зьняславіць” на ўвесь сьвет, таму клялося тут жа неадкладна накруціць каму трэба хваста, выправіць становішча. Я намякаў, што праз нейкі месяц мы можам прыехаць і праверыць, на што Васіль Уладзіміравіч згодна, хітравата падміргваючы, хітаў галавою: “ Ну да...” Так што гэтыя паездкі часам прыносілі практычную карысьць ня толькі нам, але і простым людзям. Гэтая карысьць асабліва была відавочнай пры падрыхтоўцы і правядзеньні масавых літаратурна-мастацкіх мерапрыемстваў, калі ва ўсе раёны вобласьці выязджалі вялікія групы найбольш вядомых беларускіх пісьменьнікаў, якія дабіраліся да самых аддаленых вёсак. Усё гэта рыхтавалася на ўзроўні абласнога кіраўніцтва, кіраўнікоў гарадоў і раёнаў, як сапраўднае сьвята. Да прыезду пісьменьнікаў мясцовае начальства, каб ня ляснуць тварам у гразь, шмат што рабіла па ўладкаваньню быту людзей, навядзеньні парадку ў клубах, бібліятэках, школах, добраўпарадкаваньні гарадоў і вёсак. Памятаю, пасьля сьвяткаваньня стагоддзя Цёткі, якое па прызнаньні кіраўнікоў Саюзу пісьменьнікаў было першым такім цёплым, шчырым і маштабным народным сьвятам, прысьвечаным беларускаму літаратару і беларускай літаратуры, да нас з Быкавым падыйшоў старшыня мясцовага калгасу (здаецца, ягонае прозьвішча было Вітко) і сказаў: “Усе нашы людзі, і я ў першую чаргу, у пояс кланяемся і Цётцы, і вам, і ўсім беларускім пісьменьнікам, бо шчыра скажу: не дакумекаў бы, рукі не дайшлі б навесьці парадак у вёсках, адрамантаваць хаты і платы, увогуле глянуць на сябе крытычна наконт культуры”. Я бачыў шчырае задавальненьне ў вачах Васіля Уладзіміравіча – нямарна прапалі нашыя высілкі па арганізацыі сьвята, шматлікія паездкі ў Шчучын, Астрыну, па прылеглых вёсках, на магілу Цёткі, дзе ўсё прыводзілі ў парадак, зьбівалі з дошак эстраду, устанаўлівалі лаўкі і ларкі... Нават тое, што ў тыя часы толькі на Гарадзеншчыне дарожныя знакі, назвы населеных пунктаў выконваліся па-беларуску, быў вынік і нашых з ім паездак, і частых прыездаў да нас менскіх пісьменьнікаў. (...)
Калі воляю лёсу мы з Быкавым аказаліся суседзямі, то ў яго адпала ўсялякая патрэба званіць мне на работу, сустракаць на шляху з работы, калі спатрэбіцца нешта абгаварыць. Званіў вечарком дадому, падымаўся да мяне ці я
спускаўся двумя паверхамі ніжэй да яго альбо дамаўляліся пагуляць па старажытных вузкіх вулічках – ён вельмі любіў і гэтыя вулічкі, і вячэрнія прагулкі па іх. Колькі гаворана-перагаворана пад час гэтых прагулак па амаль бязлюдных
старых вулічках! Многае забылася, многае прыпамінаецца зусім сьвежа, з усімі характэрнымі інтанацыямі ягонага голасу. Я ніколі не запісваў, ня вёў ніякіх дзёньнікаў – і, што тычыцца стасункаў з Быкавым, ня надта шкадую, бо ўсё
гэта было б ня надта вялікім адкрыцьцём, ня надта значным дадаткам да таго, чым ён жыў, якія жыцьцёвыя, маральныя, палітычныя, літаратурна-эстэтычныя праблемы яго хвалявалі: усё гэта ёсьць у ягоных мастацкіх творах, грунтоўнай публіцыстыцы, якая дзякаваць Богу выдадзеная ў некалькіх кніжках, і нарэшце – у ягонай мемуарнай кнізе.
Васіль Уладзіміравіч ніколі не гаварыў, над чым канктэтна працуе, баючыся сурочыць. У нейкай меры ён быў не свабодны ад пэўных сялянскіх прымхаў і забабонаў. А што тычыцца рэлігіі – ня быў ні пасьлядоўным прыхільнікам нейкай
адной канфесіі, ні заўзятым вернікам, ні актыўным атэістам – Бог жыў у ягонай душы. З ім іншы раз рабіліся незразумелыя, сапраўды нейкія містычныя рэчы. Прыгадаю ўсяго адну, злавесны сэнс якой высьветліўся толькі пасьля... Васіль Уладзіміравіч ня раз расказваў: амаль заўсёды, едучы за рулём на Вушачы ці з Вушачаў, ля Бараўлянаў з ягонай машынай нешта здаралася – ці матор пойдзе ўразнос, бы нейкая нячыстая сіла раптам пасялілася ў карбюратары, ці наадварот – глухне і ні з месца. Варта адбуксіраваць з кіламетр – і ўсё ў парадку. Ён меркаваў, што ля Бараўлянаў з ім нешта мусіць здарыцца – магчыма якая аўтааварыя... Мо гэта яму падаваў сігнал ягоны знак бяды – хто ведае, бо менавіта ў Бараўлянах закончыўся ягоны жыцьцёвы шлях... Але пра некаторыя свае планы і задумы Васіль Уладзіміравіч гаварыў ахвотна. Многія з іх ён рэалізаваў, іншыя так і засталіся задумамі. Ён неяк казаў мне, што