– Ну што, Аляксей Нічыпаравіч, – кажу, – нарэшце, вашы ідэі прабілі сьцяну і завалодваюць масамі. На метр у зямлю глядзелі. Цяпер сам лёс наканаваў вам узначаліць калі не рэспубліканскае, то абласное таварыства...
– Хм... – у сваёй звычайнай манеры з пад ілба энергічна і выразна бліснуў вачыма Карпюк. – І ты думаеш, што я ў гэтае таварыства пайду?.. Дулю!..
– Чаму-у??! – шчыра зьдзівіўся я, падумаўшы, што хутчэй за ўсё гэта звычайная Карпюкова эстравагантнасьць.
– Ты думаеш, там зьбяруцца цьвярозьнікі?.. – скептычна махнуў рукой ён. – Чорта з два! Сыйдуцца п’яніцы, каму і ў галаву не прыходзіла кідаць піць. Будуць засядаць, пляжыць п’янства, прымаць пастановы і рэзалюцыі, а потым, схаваўшыся, замочваць свае антыалкагольныя рэзалюцыі. Усе гэтыя створаныя загадамі зьверху з пагалоўным ахопам таварыствы – прафанацыя і кампраментацыя. Удзельнічаць у гэтай камедыі я не зьбіраюся... І ў іхняе таварыства не ўступлю...
Толькі потым, калі насамрэч гэтае мёртванароджанае таварыства стала імкліва дэградаваць, як і сама антыалкагольная кампанія, у час якой наламалі гэтулькі дроў, зразумеў, што Карпюк як у ваду глядзеў...
Я ня ведаў большага няўрымсьліўца, лёгкага на пад’ём чалавека, непаседу, чым Аляксей Нічыпаравіч. Ён мог пазваніць жонцы, што ідзе на абед, а вечарам перазваніць: я ў Маскве ці Менску. Ня раз бачыў, як страшэнна нудзіцца Карпюк на розных нарадах, пасяджэньнях, сходах, высядзець якія больш за гадзіну было для яго неймавернай пакутай. Як і на розных гасьцяваньнях, у кампаніях. Можна толькі дзівіцца, як пры гэтакім характары ён мог змушаць сябе без пярэдыху на многія-многія гадзіны прыкоўвацца да пісьмовага стала, з ранку да вечару адным пальцам “дзяўбаць” на пішучай машынцы, тут жа бязбожна чыркаючы, перадрукоўваючы. Звычайна, ён вечна быў нечым заклапочаны, вечна некуды сьпяшаўся, як кажуць, быў на бягу, і ягоны характар цалкам адпавядаў ягонай таропкай энергічнай паходцы. Нават у семдзясят з ім цяжка было сысьціся маладым. Калі раптам пачаў зьяўляцца на людзях з доўгай кацубешкай, было ўвачавідкі, што яна спатрэбілася яму зусім не для помачы нагам, а каб падавацца арыгінальным ды часам па-дзіцячы гарэзьліва шаргануць ёю па нейкім плоце ці металічнай рашотцы. Ён і насамрэч ва ўсім быў арыгінал – каларытны, часам экстравагантны, дзівакаваты і, здаецца, яму падабалася падтрымліваць такое рэнамэ. Аляксей Нічыпаравіч ня тое што крыўдаваў ці абвяргаў розныя недарэчныя анекдатычныя гісторыі з ім кшталту ліста маршалу Жукаву, знаходкі і здачы ў ваенкамат карабінаў і г.д., якія любіў баяць пад настрой Быкаў, але і сам ахвотна расказваў іх, дапаўняючы яшчэ больш камічнымі дэталямі. Апавядальнік ён быў выдатны, з бліскучым пачуцьцём гумару і тонкім адчуваньнем камертону вуснай гаворкі, трапнага народнага слова. Мне здаецца, што гэта ў яго атрымлівалася значна лепш, чым на пісьме.
Прыгадаю адну з гэтых камічных гісторыяў, у якой увесь Карпюк. Вычытаў, што Леў Талстой езьдзіў на веласіпедзе, і канешне ж, рашыў быць падобным да класіка. Купіў веласіпед і прыехаў да Быкава: паглядзі, Васіль! Купляй і ты, будзем езьдзіць, як Талстой. Быкаў паспрабаваў праехацца, падумаў: а чаму і насамрэч не займець – можна і ў горадзе, і за горад выехаць разьмяць ногі. Карпюк паехаў далей, а ён схадзіў у магазін, выбраў такі ж самы – зялёненькі з закручанымі ручкам, папрасіў прадаўшчыцу патрымаць, пакуль сходзіць дадому, а потым – у ашчадную касу зьняць з кніжкі грошы. Толькі адчыніў дзьверы – як заклапочаны тэлефонны званок Карпюка:
– Васіль, зайдзі тэрмінова...
– А што здарылася? Мы ж толькі што бачыліся...
– Зайдзі, не тэлефонная размова...
Пайшоў. Адчыніліся дзьверы – і застыў з акругленымі вачамі: уся Карпюкова фізіяномія – абадраная, у крывавых падцёках і ў сіняках.
– Што з табой, Аляксей?!
– Во паглядзі... – паказвае на скурожаны веласіпед з адарваным пярэднім колам.
– Што здарылася?!
– Ат, разагнаўся з горачкі па Каліноўскага, а тут зьлева высоўваецца на дарогу матацыкл. Буду ўсякаму гаўну саступаць, падумаў, і – во...