Выбрать главу

Напачатку нашыя службовыя стасункі з Паўлавым складваліся як нельга лепш. З першага ж дня ён ставіўся да мяне з падкрэсьленай увагай і павагай. Мо таму, што я прыйшоў, можна сказаць, з гушчы жыцьця і з даволі саліднай пасады ў абкаме партыі, дзе меў добрую рэпутацыю і рэальную персьпектыву росту. Добраму стаўленьню, вядома ж, спрыяла, што ў мяне было веданьне ідэалагічнай работы ва ўсёй шырыні ейнага дыяпазону і сістэмы тэле-радыё, што дазволіла амаль адразу ўвайсьці ў курс справы. Канечне ж, і тое, што ўжо было сякое-такое літаратурнае імя, да чаго ён ставіўся паважна, паколькі сам займаўся нялёгкім літаратурным рамяством, намерваючыся стаць паўнацэнным членам Саюзу пісьменьнікаў. Але, бадай, самае галоўнае – умеў даволі прафесійна і гладка выдаваць на гара розныя простыя і аналітычныя даведкі, устаўкі ў даклады і пастановы з ацэнкамі, указаньнямі, канкрэтнымі прапановамі, разьдзелы і цалкам усемагчымыя мерапрыемствы, якія складаліся ледзь ці не штодня, ледзь ці не на кожны чых Генеральнага сакратара, кожную чарговую пастанову ЦК КПСС. І вядома ж, што мог віртуёзна адпісвацца, сьпісваць ў архіў лісты і пасланьні заведамых паклёпнікаў, хворых на галаву людзей, складаць даведкі і здымаць з кантролю раней прынятыя дакументы, мерапрыемствы, за чым надзвычай пільна сачыў усемагутны Агульны аддзел. Усё гэта было найпершым і найвышэйшым паказчыкам прафесіяналізму работніка аддзелу прапаганды і агітацыі. У абкаме я добра набіў руку на гэткага кшталту пісаніне, гэтая фармалістыка давалася тады на дзіва лёгка, тварыў і выдаваў яе часам сьмяючыся, амаль экспромтам, і неўзабаве Паўлаў так паверыў у мае здольнасьці, што стаў візіраваць ці падпісваць, зірнуўшы збольшага па дыяганалі альбо і ўвогуле не чытаючы. Адольваць жа з першага заходу строгае Паўклаўскае сіта, ды яшчэ з непакрэсьленым ягоным размашыстым почыркам чорным (іншага ён не прызнаваў) атрамантам арыгіналам лічылася вышэйшым пілатажам, падымала ў вачах калегаў. А мне вельмі імпанавала яго дзелавітасьць і рашучасьць, ягоная тонкая інтуіцыя і жалезная хватка, востры нюх, здольнасьць з паўслова ўнікнуць у сутнасьць праблемы, імгненна прыняць рашэньне, часам нестандартна-сьмелае, нават рызыкоўнае, але амаль заўсёды не дурное. З ім можна было спрачацца, і калі меліся нейкія сур’ёзныя аргументы, Паўлаву хапала розуму ня кідацца ў амбіцыю, як гэта рабілі многія: я начальнік – ты дурань, а спакойна адступаць ад свайго ранейшага меркаваньня ці рашэньня. Але калі ў нечым быў упэўнены, перакананы, калі нешта ўспрымалася ім апрыё­ры, ісьцінай у апошняй інстанцыі, гнуў сваю лінію напорыста, бескампрамісна і да канца, нават калі гэтая ісьціна ў грамадскай сьвядомасьці пачынала ўспрымацца як не бездакорная, мо нават сумніўная. У яго, у прыватнасьці, была літаральна алергія, нейкі пункцік на беларускі нацыяналізм, які ён чамусьці атаясамляў з любымі праявамі нацыянальных пачуцьцяў, нацыянальнага жыцьця і перш за ўсё – з нацыянальнай мовай. Ягонае дзіўнае, прымітыўна-спрошчанае разуменьне інтарнацыяналізму кінулася ў вочы адразу, як прыйшоў на работу ў аддзел, і пасьля некалькіх спробаў лёгка і дыпламатычна запярэчыць усур’ёз, са спасылкамі на класікаў марксізму-ленінізму падыскутаваць з ім на гэтую тэму выразна адчуў, што нашым добрым, прыязным службовым і ня толькі службовым стасункам наканаваны нядоўгі век. Асабліва пасьля таго, як ён неўзабаве выклаў свой погляд на моўную палітыку і практыку ў тэле і радыёвяшчаньні, якой неабходна строга прытрымлівацца: усе сацыяльна-палітычныя, маладзёжныя, дзіцячыя, спартыўныя, на прамысловыя і з жыцьця рабочага класу перадачы павінны рабіцца і весьціся толькі па-руску, а па-беларуску і ў зьмешаным варыяньце – інфармацыйныя выпускі, літаратурна-драматычныя і тэкставыя музычныя. Далікатна, але цьвёрда запярэчыў яму: ні адным афіцыйным партыйным дакументам нічога падобнага ніколі не рэгламентавалася і не ўзаконьвалася. Ён паглядзеў на мяне даволі дружалюбна і сказаў: мы самі будзем рэгламентаваць і ўзаконьваць, у адпаведнасьці з практыкай і... пажаданьнямі тэлеглядачоў і радыёслухачоў. Хіхікнуў і дадаў павучальна: з рускай мовай ніколі не перагнеш, а з гэтай беларускай трэба глядзець ды глядзець у два вокі...

Ды не для таго я сюды ішоў, каб сьлепа, пад казырок выконваць яго самадзейныя выдумкі і завіхрэньні па дратаваньні і без таго ўдратаваных астаткаў беларускасьці. Калі зусім шчыра, то і згадзіўся на гэтую пасаду, каб разам з Генадзем Бураўкіным рабіць беларускае радыё і тэлебачаньне нацыянальнымі, беларускімі, тым больш, што на гэты конт у мяне быў добры абкамаўскі вопыт па амаль поў­най беларусізацыі гарадзенскіх абласных тэле і радыёперадачаў. У мяне накапілася процьма праблемаў і прэтэнзіяў да рэспубліканскага тэлебачаньня і радыё, сярод якіх і незразумелы, дзіўны падыход: мясцовыя перадачы ў Гародні спрэс вядуцца па-беларуску, а выхады на Менск патрабуюць толькі па-руску, быццам бы ўжо гэта і не беларуская сталіца. Во цяпер будзе магчымасьць паставіць усё на сваё месца...