ВАЛЕРЫ ГАПЕЕЎ
Вартаўнік (Кольцы Одры)
амаль беларуская фантастыка
Пралог
У мяне цяпер адзін занятак: завесці генератар, адключыць яго пасля 8 гадзін працы і даць ноўтбуку разрадзіць свае акумулятары. Потым я ізноў заводжу генератар. І так — з дня ў дзень. Ужо некалькі месяцаў. У мяне адна мэта, адзін сэнс, і ўсё маё жыццё ў гэтым ноўтбуку, які не можа быць спынены.
…Ілья Калінін, вялікі, нават трохі няўклюдны, за трыбунай пачуваўся няўтульна. Ён па напісаным падзякаваў Нобелеўскаму камітэту за прэмію і потым, чырванеючы і заікаючыся, нечакана для ўсіх дадаў:
— Я ведаю, вы ўсё ўжо назвалі… Але я… мне здаецца, таксама магу… Вось, я жадаю… прашу вас зваць гэта…адкрыццё не кольцамі Калініна, а кольцамі…Одры. Вельмі прашу.
У зале прашамацеў ветрык здзіўлення, потым раздаліся нечыя хліпкія воплескі і ўжо авацыя ўслед — пасля таго, калі задуменны сум на твары старшыні змяніўся проста — такі прамяністай усмешкай. Здаецца, толькі ён адзін помніў, што такое Одры.
І яшчэ я ведаў. Праўда, гэта было не што такое, а хто такая…
1. Кольцы Одры
…Толькі я адзін з нашай групы бываў у гасцях у Ільі. У першы свой прыход я і пазнаёміўся з Одры Хэпбёрн.
Спачатку трохі асалапеў, але не ад самой галаграмы, а ад гэтай жанчыны. У ёй было нешта незразумелае, няўлоўнае. Так і хочацца сказаць — незямное, але стоячы перад ёй, ясна адчуваў — яна самая што ні на ёсць зямная, яна — самая сапраўдная. Калі першая разгубленасць прайшла, я зразумеў, што ў Одры рабіла яе самай сапраўднай: у ёй усё было цудоўна, і гэта цудоўнае не было штучным. Нашы жанчыны ўжо к 15 гадам мадэлявалі свае мордачкі, бюсты, тулавы, ногі, рукі, валасы, пазногці, вушы, словам — усё. Ідзеш па вуліцы — і раптам ловіш сябе на думцы, што ідзеш па велізарнай краме сярод бадзяжных вялікіх лялек.
Одры Хэпбёрн… Каралева прыгажосці ўсё часоў і народаў. Ледзь раскосыя, велізарныя вочы з туманом, рэзка акрэслены акуратны, правільнай формы нос, невялікі рот з пачуццёвымі вуснамі, прыгожыя роўныя зубы — усё гэта выпраменьвала цеплыню натуральнасці. Нават з халоднай галаграмы.
— Вось чаму ты на нашых дзяўчат увагі не звяртаеш… — з разуменнем працягнуў я.
— Яны яшчэ і дурніцы да таго ж, — абыякава адказаў Ілья, абышоў галаграму, стаў ля стала.
У гэтым было нешта — ён не прайшоў скрозь галаграму, а абмінуў яе…
— А чаго ты яе не ажывіш? — спытаў я. — Напэўна ў цябе дадзеных досыць. У нашым аддзеле новая версія электроннай галавы ёсць, больш паловы лагічных адказаў…
— Не, — рэзка спыніў мяне Ілья. — Гэта…блюзнерства. Давай, зоймемся справай…
Так, нас чакала справу. Учора ля аўтамата з кавай ён быў падышоў да мяне:
— Ты ў механіцы моцны… Разумееш, мне трэба кольца… З электрамагнітамі… І такая сістэма кіравання, якая дазваляла б ўключаць магніты па чарзе. Каб па крузе бег згустак магнітнага поля. Разумееш?
— Нескладана, — адказаў я. — З якой хуткасцю каб бег?
— Са хуткасцю святла… І хутчэй…
І вось сёння мы прыняліся за работу. З улікам магчымасці элементнай базы наша кольца атрымалася больш за 10 метраў у дыяметры — яго мы майстравалі на дачы Ільі, проста пад адкрытым небам.
Пасля ўключэння яно засвяцілася ўсярэдзіне блакітнаватым святлом і — нічога больш. Ніякія прыборы нічога не рэгістравалі. Проста святло. І котка, ахвярна кінутая ўнутр кольца, толькі прынюхвалася ляніва…
Потым я рабіў яшчэ адно кольца, і яшчэ адно. Па формулах Ільі мяняў накірунак і хуткасць мягнітнага згустка, фазнасць, палярызацыю хваль поля кожнага кольца… І аднойчы наш піражок з трох кольцаў успыхнуў унутры …чорным святлом. Ілья кінуў туды камень — камень знік. Котку мы пашкадавалі і яе кідаць не сталі.
Так Ілья адкрыў выхад у гіперпрастору. На кольцы накінулася некалькі інстытутаў — вывучалі, спрачаліся, эксперыментавалі. Разабраліся з эфектам тунелю, што стваралі кольцы — у ім прастора сціскалася да неверагодна малых памераў. Прадмет, што пападаў у тунель, сам па сабе набываў хуткасць у мільёны разоў больш за хуткасць святла.
Сістэму кольцаў звалі кольцамі Калініна, пакуль вось цяпер, на ўручэнні Нобелеўскай прэміі ён не даў ёй іншае імя — кольцы Одры.
2. Цень Одры
Потым Ілья прыйшоў да мяне.
— Машына часу… яна магчымая. Дапаможаш зрабіць?
— Чаго ж не зрабіць? Расказвай, — ніколькі не здзівіўся я.
— Любая хваля не гасіцца да нуля. Яна жыве вечна. Так?
— Ага, так, — не стаў я аспрэчваць фізічныя пастулаты.