«Не, ты не вырабішcя ад мяне!» крычаў галава, цягнучы за руку чалавека ў вывернутым поўсцю дагары аўчынным чорным кажусе. Вінакур, карыстаючыся часам, падбег, каб паглядзець у твар гэтаму парушальніку спакою; але нясмела адступіўся назад, убачыўшы даўгую бараду і страшна размаляваную храпу. «Не, ты не вырабішся ад мяне», крычаў галава, цягнучы далей свайго палонніка проста ў сенцы, а той, зусім ніяк не ўпіраючыся, спакойна ішоў за ім услед, як быццам у сваю хату. «Карпо, адчыняй камору!» сказаў галава дзесяцкаму. «Мы яго ў цёмную камору! А там пабудзім пісара, збяром дзесяцкіх, пераловім усіх гэтых буянаў і сёння-ж і рэзалюцыю ўсім ім учынім!»
Дзесяцкі забразджаў невялікім вісячым замком у сенцах і адчыніў камору. У гэты самы час палоннік, карыстаючыся цемнатою сянец, раптам вырваўся з незвычайнаю сілаю з рук яго.
«Куды?» закрычаў галава, ухапіўшы яшчэ мацней за каўнер.
«Пусці, гэта я», чуўся тоненькі голас.
«Не дапаможа! не дапаможа, брат! Вішчы сабе хоць чортам, не толькі бабаю, мяне не абдурыш!» і штурхнуў яго ў цёмную камору так, што бедны палоннік застагнаў, упаўшы на падлогу, і, у суправаджэнні дзесяцкага, накіраваўся ў хату пісара, а ўслед за імі, як параход, задыміўся вінакур.
У роздуме ішлі яны ўсе трое, панурыўшы галаву, і раптам, на павароце ў цёмны завулак, разам ускрыкнулі ад моцнага ўдару па ілбах, і такі-ж крык адгукнуўся ў адказ ім. Галава, прыжмурыўшы вока сваё, са здзіўленнем убачыў пісара з двума дзесяцкімі.
«Я да цябе іду, пане пісар».
«А я да твае ласкі, пан галава».
«Дзівосы завяліся, пане пісар».
«Дзівосныя справы, пан галава».
«А што?»
«Хлопцы шалеюць! буяняць цэлымі кучамі па вуліцах. Тваю ласку велічаюць такімі словамі — словам, сказаць брыдка, п'яны маскаль пабаіцца іх выкінуць нечасцівым языком сваім». (Усё гэта хударлявы пісар, у пярэстых нагавіцах і камізэльцы колеру вінных дражджэй, суправаджаў працягваннем шыі наперад і прывядзеннем яе ў ранейшае становішча.) «Задрамаў быў крыху, паднялі з ложка праклятыя гарэзы сваімі брыдкімі песнямі і грукатам! Хацеў быў як належыць прыструніць іх, ды пакуль надзеў нагавіцы і камізэльку, усе разбегліся, куды папала. Самы галоўны, аднак-жа, не вылузаўся ад нас. Выспеўвае ён цяпер у той хаце, дзе трымаюць калоднікаў. Душа гарэла ў мяне пазнаць гэтую птушку, ды храпа запэцкана сажаю, як у чорта, які куе цвікі для грэшнікаў».
«А як ён апранены, пан пісар?»
«У чорным вывернутым кажусе, сабачы сын, пане галава!»
«А ці не маніш ты, пане пісар? Што, калі гэты вісус сядзіць цяпер у мяне ў каморы?»
«Не, пане галава. Ты сам, не ў гнеў будзь сказана, паграшыў крыху».
«Давайце агню! мы паглядзім яго!»
Агонь прынеслі, дзверы адамкнулі, і галава ахнуў ад здзіўлення, убачыўшы перад сабою швагерку.
«Скажы, калі ласка», з гэтымі словамі яна прыступіла да яго: «ты не з'ехаў яшчэ з апошняга розуму? Ці была ў аднавокай мазгаўні тваёй хоць кропля мазгоў, калі штурхнуў ты мяне ў цёмную камору; шчасце, што не ўдарылася галавою аб жалезны крук. Хіба я не крычала табе, што гэта я? Схапіў, пракляты мядзведзь сваімі жалезнымі лапамі, дый пхне! Каб цябе на тым свеце чэрці пхалі!..»
Апошнія словы яна вынесла за дзверы на вуліцу, куды падалася дзеля якіх-небудзь сваіх прычын.
«Ды я бачу, што гэта ты!» сказаў галава, схамянуўшыся.
«Што скажаш, пане пісар, не шэльма гэты пракляты сарвігалава?»
«Шэльма, пане галава».
«Ці не пара нам усіх гэтых гарэзаў прашколіць, як мае быць, і прымусіць іх займацца справаю?»
«Даўно пара, даўно пара, пане галава».
«Яны, дурні, забралі сабе… Што за ліха, мне здаўся крык швагеркі на вуліцы; яны, дурні, забралі сабе ў галаву, што я ім раўня! Яны думаюць, што які-небудзь іх брат, просты казак!» Невялікі кашаль услед за гэтым і ўтаропліванне вока спадылба наўкруг змушала здагадвацца, што галава рыхтаваўся гаварыць пра нешта важнае. «У тысяча… гэтых праклятых назваў год, хоць забі, не выгавару; ну, годзе, камісару тагачаснаму, Ледачаму, дадзены быў загад выбраць з казакаў такога, які-б быў кемлівейшы за ўсіх. О! (гэтае „о“ галава прамовіў, падняўшы палец угору) кемлівейшы за ўсіх! у праваднікі да царыцы. Я тады…»