— Помню.
Вадзіцель можа чакаў, што Сяргей кінецца прэч, пачне аднеквацца, прасіцца, і цяпер у яго вачах прамільгнула разгубленасць.
І раптам ціхенька, ледзь чутна, бы страшэнна баючыся, што яе пачуюць, захныкала Нэла.
Сяргей толькі цяпер адчуў, што яна абхапіла, колькі было ў яе моцы, яго нагу, прыціснулася, ператварылася ў адзін маленькі камячок страху, уздрыгвала кароткімі ўсхліпамі.
— Не бойся, не плач, — паклаў Сяргей руку на яе галоўку, спакойна сказаў да вадзіцеля: — Забірайце рыбу… За той бохан.
— Сястра? — вадзіцель паказаў вачыма на Нэлу.
— Сястра… Толькі мне слоік трэба.
— Ну… Чакай, разгружуся, — адказаў вадзіцель, адпусціў плячо Сяргея з лёгкім, амаль дружалюбным штуршком.
Пакуль ён спрытна выцягваў латкі з цёплымі боханамі чорнага хлеба, з жоўта-залацістымі батонамі, Сяргей стаяў на тым жа месцы, не адышоўшыся ні на крок. І Нэла не адыходзіла ад яго, не адпускала нагу, хоць уздрыгваць перастала.
Вадзіцель пакідаў пустыя латкі ў будку, скокнуў у кабіну, вылез адтуль з бітончыкам.
— Ну, давай сваю рыбу!
Сяргей пераліў ваду разам з карасямі са слоіка ў бітончык вадзіцеля.
— О, клас! — вадзіцель відавочна быў задаволены. — Жывую прывязу!
Сяргей моўчкі павярнуўся, каб ісці, і ўбачыў, што ад ганка за імі назірае Віцька — той таксама прыйшоў па хлеб.
— Чакай, — прыпыніў вадзіцель Сяргея. — Ты разлічыўся, мне ж таксама разлічыцца трэба. Мнагавата тут рыбы за адзін бохан. Колькі ты за ўсю рыбу хочаш?
Сяргей адмоўна паківаў галавой.
— Нам грошы не трэба. Бохан хлеба, адзін батон і яшчэ солі.
Вадзіцель уважліва глядзеў на Сяргея, Нэлу. Можа, і падлічваў, колькі каштуе ўсё пералічанае. Нечакана твар яго спахмурнеў, ён са злосцю сплюнуў на зямлю, не сказаў ні слова, пайшоў да сваёй будкі. Вярнуўся назад з двума боханамі чорнага хлеба і двума батонамі. Паклаў іх на Сяргееву торбачку, палез у кішэню, выцягнуў купюру.
— На, купіш соль.
Ад кабіны павярнуўся, крыкнуў:
— Праз тыдзень прынось, колькі наловіш. Сушаную, салёную, жывую — усю нясі. Я куплю.
Сяргей моўчкі кіўнуў. Нахіліўся, пераклаў хлеб і батоны ў торбачку. Вялікі кавалак батона, пахучы, мяккі, з хрумсткай залаціста-жоўтай скарынкай, адламаў і даў Нэле:
— Еш.
І сам не ўтрымаўся, адшчыпнуў ад батона кавалак, кінуў у рот: як прачнуўся, яшчэ ж нічога не еў. Яны пайшлі сярэдзінай вуліцы.
Віцька з ганку магазіна глядзеў ім у след і шчымлівае, невядомае раней пачуццё душыла яго. Крыўда то была? Зайздрасць? Злосць?
Ён пайшоў дадому, не думаючы ні аб чым, у вачах усё стаяў гэты малюнак — маленькая Нэла са ззяючымі вачыма прымае з рук брата акраец батона. Шчаслівая ад такой простай рэчы — кавалка белага хлеба…
Жэнька, як толькі Віцька ступіў з хлебам на парог, стала наліваць абед. Віцька нарэзаў хлеб, сеў за стол.
— Ты чаго такі сумны? — глянула заклапочана на яго маці. — Мо нос баліць?
— Прайшоў нос.
Віцька не еў, механічна варушыў лыжкай у талерцы з халадніком.
— Ведаеш, мама, а гэты Сяргей сёння лавіў рыбу на маім… на тым самым месцы…
— От ты скажы, які нахабнік, — адклала маці лыжку. — Калі ўжо так не разумее, трэба было проста прагнаць. Хіба на копанцы больш месцаў няма?
— Мы і прагналі, —загаварыў ціха Віцька. — Удваіх, з Эдзікам. Разбілі яму нос, паставілі сіняк под вокам, яшчэ кухталёў надавалі…
— Ай, якія малайцы, — усклікнула, роблена захапляючыся, Жэнька. — Героі! Двое адкормленых і сытых на аднаго галоднага!
— Жэнька, маўчы, — крыкнула строга маці, павярнулася да Віцькі: — Ну, прагналі — добра, а вось біць не трэба было, — паўшчувала мякка.
— А ён з налоўленай рыбай пайшоў да магазіна, каб прадаць, — працягваў Віцька роўным голасам, быццам не чуў ні маці, ні сястры. — А там яго хапіў вадзіцель хлебнага аўтамабіля, у якога мінулым летам гэты Сяргей сцягнуў бохан хлеба. Вадзіцель думаў, што Сяргей пабяжыць уцякаць, а той сказаў, каб забіраў усю рыбу за той украдзены бохан. Тады вадзіцель сказаў, што за адзін бохан рыбы зашмат, і прапанаваў грошы. А гэты Сяргей сказаў, што ім, яму і сястры Нэле, трэба хлеб. Просты чорны хлеб. І адзін батон. Вадзіцель даў ім два боханы хлеба, два батоны. Нэла ела кавалак батона, быццам гэта быў самы смачны на свеце торт…
— Гады вы! — выгукнула Жэнька і выскачыла з-за стала.
— Жэня, сядзь! — пляснула маці рукой па стале.
— Не хачу з ім за сталом сядзець! — закрычала ад дзвярэй у свой пакой Жэнька. — Ён хлеб есць, куплены за твае і татавы грошы. І лупіць удваіх з тым гарадскім чалавека, які ловіць рыбу, каб купіць хлеб для маленькай дзяўчынкі! Яна цукеркі ніколі не бачыла!