Ŝujskij (trinkas)
Ho, estu ĉiam sana, granda reĝo!
Adiaŭ, gastoj miaj vi plej karaj;
Mi dankas, ke ne abomenis mian
Regalon vi. Adiaŭ, bonan nokton!(Gastoj foriras, li akompanas ilin ĝis pordo.)
Puŝkin
Fine ili foriris; nu, princo Vasilij Ivanoviĉ, mi jam pensis, ke ni ne povos eĉ interparoladi.
Ŝujskij (al servantoj)
Vi kial buŝon malfermis? Vi ĉiam nur sinjorojn viajn subaŭskultas. Forigu ĉion de tablo kaj iru for!—Kio okazis, Atanaso Miĥajloviĉ?
Puŝkin
Mirindaĵoj, kaj nenio plu!
Hodiaŭ mia nev’, Gavrilo Puŝkin,
Al mi kurjeron sendis el Krakovo.
Ŝujskij
Nu?Puŝkin
Strangan li al mi novaĵon skribas…
Fil’ de Johan’… Atendu (aŭskultas ĉe pordo).
Reĝa knabo,
Laŭ ordo de Boriso mortigita…Ŝujskij
Sed tio ĉi ne estas nov’.Puŝkin
Atendu:
Dimitrij vivas.Ŝujskij
Jen sciigo kia!
Reĝido vivas! Nu, mirinde estas!
Nur tio ĉi?Puŝkin
Aŭskultu min ĝis fino;
Li estus kiu ajn, ĉu mem reĝido,
Ĉu ia eĉ spirit’ en lia vido,
Aŭ tre kuraĝa uzurpul’—fripono,—
Sed tie nun Dimitrij ekaperis.Ŝujskij
Ne povas esti.Puŝkin
Lin mem Puŝkin vidis.
Unue kiam li palacon venis,
Tra vicoj da sinjoroj Litvaj rekte
Trairis li sekretan ĉambron reĝan.
Ŝujskij
Sed kiu li, de kie?Puŝkin
Mi ne scias.
Nur oni scias, ke li longe servis
Ĉe Viŝneveckij; kaj ke kiam estis
Malsana li, li al konfesprenanto
Malkovris ian sekretaĵon gravan;
Kaj fierul’, sekreton eksciinte,
Dorlotis lin, kaj levis lin de lito
Kaj lin al Sigizmund’ forveturigis.Ŝujskij
Vi ion aŭdis pri bravulo tiu?Puŝkin
Mi aŭdis, ke li estas saĝa, lerta,
Al ĉiuj plaĉas. Forkurintojn Moskvajn
Li ravis tute. Litvaj pastroj estas
Kunuloj liaj. Reĝo lin dorlotas—
Kaj, oni diras, helpi lin promesis.Ŝujskij
Nu, tio ĉi konfuzo tia estas,
Ke esti povas eĉ kapturno, frato.
Sendube, jes, li estas uzurpulo!
Konfesas mi, danĝero estas granda,
Sciigo grava estas! se atingos
Popolon ĝi, ventego estos forta.Puŝkin
Ventego tia, ke malcerte reĝo
Konservos kronon sur saĝega kapo.
Kaj prave estos, ĉar li nin regadas
Simile je minaca reĝ’ Johano.
Ĉu havas vi utilon, ke forestas
Por ĉiuj ni videblaj ekzekutoj,
Ke nun de sangigita plank’ publike
Kanonojn ni ne kantas jam al Kristo,
Ke oni ne bruligas nin kaj reĝo
Per sia sceptro ne subŝovas karbojn?
Ĉu havas garantion ni en vivo!
Nin ĉiutage malfavor’ atendas,
Malliberej’, kapuĉo, aŭ katenoj,
Kaj ankaŭ eĉ malsata mort’, aŭ maŝo.
Pli eminentaj niaj gentoj kie?
Kaj Ŝestunov, kaj Sickij-princoj kie?
Romanov, li, espero de patrujo?
Forturmentitaj estas en ekzilo…
Tiela sama estos via sorto.
Eĉ hejme, kvazaŭ per Litvanoj, estas
Ni ĉirkaŭitaj per malfideluloj:
De ĉie—langoj, pretaj nin perfidi,
Ŝtelistoj, de estrar’ subaĉetitaj.
Dependas ni de ĉia servutulo,
Se lin ni iafoje prave punis.
En propraj eĉ bienoj ni ne regas:
Maldiligentan sklavon ne forpelu!
Lin nutru! Laboriston eĉ ne provu
Forvoki de najbar’! alie—puno!
Ĉu iam aŭdis vi similan ion
Eĉ en reĝado de Minaca reĝo?
Ĉu vivas jam pli bone nun popolo?
Demandu ĝin. Jen, venos uzurpulo,
Al ĝi promesos li diversajn bonojn,—
Kaj estos jam amuz’.Ŝujskij
Vi estas prava.
Sed ĉu vi scias? Pri sciigo tiu
Silentu ni ĝis tempo.Puŝkin
Kompreneble,
Por si nur sciu. Estas vi prudenta;
Kun vi mi ĉiam amas paroladi,
Kaj se min io iam nur tumultas,
Mi tion jam de vi ne povas kaŝi;
Al tio mielvino kaj biero
Al mi malligis langon mian tiel…
Adiaŭ princ’!Ŝujskij
Adiaŭ, ĝis sinvido.(Akompanas lin.)
Reĝaj ĉambroj
REĜIDO desegnas geografian karton. REĜIDINO, NUTRISTINO de reĝidino.
Ksenio (kisas portreton)
Ho, mia kara fianĉo, mia plej bela reĝido, ne al mi vi apartenas, ne al via fianĉino, sed al malluma tombeto en fremda landeto: neniam mi min konsolos, eterne mi ploros.
Nutristino
Nu, reĝidino! Fraŭlino, ploras, kvazaŭ roso falas: suno suriros, roson sekigos. Vi havos alian fianĉon—kaj belegan kaj afablan. Vi lin ekamos, mia infano aminda, kaj vi forgesos Johanon-reĝidon.
Ksenio
Ne, nutristineto, al li, eĉ mortinta, mi estos fidela.
(Boriso eniras.)
Reĝo
Ksenio mia! ho, filino kara!
Ankoraŭ fianĉino—jam vidvino!
Vi ĉiam ploras pri fianĉo via?
Infano mia! sorto ne permesis
Al mi feliĉon vian eĉ vidadi.
Kredeble kolerigis ni ĉielon,
Feliĉon vian mi ne povis fari;
Sed vi, senkulpa! kial vi suferas?
Kaj vi, fileto mia, kion faras?Teodoro
Mi? Teron Moskvan mi desegnas; vidu:
Jen estas tuta nia regn’; jen Moskvo,
Jen Novgorod’, jen Astraĥan’! Jen maro,
Plej densaj estas jen arbaroj Permaj,
Kaj jen Sibir’.Reĝo
Kaj tio kio estas,
Jen, tie elkurbiĝas?Teodoro
Volgo estas.Reĝo
Tre bone! Dolĉaj fruktoj de scienco!
De nubo kvazaŭ, povas tuj ekvidi
Vi regnon tutan: urbojn kaj riverojn…
Ho, lernu, fil’; scienco mallongigas
Spertadojn de rapidfluanta vivo.
Jen iam, eĉ tre baldaŭ, eble, ĉiuj
Provincoj tiuj, kiuj vi hodiaŭ
Desegnis sur papero tiel bone,
Sub via glora potencado estos.
Ho, lernu, mia filo, pli facile
Laboron regnan tiam vi komprenos.(Eniras Semiono Godunov.)
Jen iras kun raporto Semiono.
(Al Ksenio.) Animo mia, iru vian ĉambron;
Adiaŭ, kara; Dio vin konsolu.