VII.
Mi sen konscio longe restis,
Kaj kiam mi ekkonsciiĝis,—
En malsanejo mi jam estis.
Vespero jam alproksimiĝis…
Nenion tute mi komprenis…
Tre longe kuŝis mi silente
Kaj ion rememori penis…
Jen venis iu. Tre atente
Li ekrigardis min kaj diris:
«Nu, ĉu pli bone vi vin sentas?»
Li tute ĝis mi mem aliris,
Murmuris: «bone, mi kontentas…»
Proksime li de mi sidiĝis
Kaj ekparolis: «nu, ĉasisto,
Vi eble jam ekprudentiĝis?
Respondos jam al esploristo?»
Je tio ĉi mi tre ekmiris
Kaj ne respondis; li daŭrigis:
«Al mi pli frue vi ja diris,
Ke lin sendube vi mortigis…»
Subite ĉion mi komprenis…
Ekkriis laŭte mi, ekpenis
Min levi,—kaj denove svenis:
Malsana korpo ne eltenis!…
VIII.
Terure tempon mi pasigis!
Kaj mia korpo kaj animo
Suferis… ho, de viv’ senigis
Mi homon!… Kun senfina timo,
Malpacience mi atendis
Severan juĝon,—mi ploradis,
Al Dio mi petegojn sendis,
Mi ĝemis, mi freneziĝadis!
Sed baldaŭ tute mi saniĝis,
Suferojn parte mi eltenis
Kaj nun pli forta mi fariĝis.
Kaj jen terura tago venis:
Nun mi, anstataŭ malsanejo,
Kun malmodera tremo vidis,
Ke en majesta mi juĝejo
Sur benko de juĝatoj sidis.
Min puno tute ne timigus,
Mi ĝin eĉ volis en animo,
Ĉar sole ĝi min liberigus
De min preminta ŝarĝa krimo…
Sed mi timegis, ke ĵurintoj
Min sen bedaŭro ekkulpigos
Kaj de aliaj mortigintoj
Min tute ne diferencigos.
Ho, Dio! mi, honesta homo,
Eterne estos kondamnita
Kaj mia senmakula nomo
De ĉiuj estos mallaŭdita!…
IX.
Jen ekparolis prokuroro;
Mi tre atente aŭskultadis,—
Sed frapis forte mia koro,
Kaj mi nenion komprenadis…
Li finis; advokat’ komencis
Pravigi min,—li multe penis;
Kaj lin kompreni mi intencis,
Sed vane: ree ne komprenis!…
Nur tion bone mi sciiĝis,
Ke nun mi estas en juĝejo,
Ke malbonulo mi fariĝis
Kaj estos en malliberejo…
X.
Ĵurintoj iris konsiliĝi,
Post ili ankaŭ nun juĝantoj
Eliris,—eble por nutriĝi…
Mi restis sola kun gardantoj.
Duono pasis nur da horo,
Ĵurintoj dum konsiliĝadis,
Sed mia malfeliĉa koro
Centjaron kvazaŭ suferadis!
Priskribi, kio min turmentis
En tiu temp’—ne estas eble,
Kaj kion tiam mi trasentis,
Por mi eĉ mem ne kompreneble!
Se povas vi vin mem prezenti
Starantan antaŭ pafilego,
Ekpafi preta,—kion senti
Vi devus,—mia jam timego,
Kredeble, estos komprenita;
Alie—tute kun nenio
Ĝi povas esti komparita!
Esperis sole mi je Dio…
Subite pordo malfermiĝis:
Ĵurintoj kaj juĝantoj venis…
Al mi kapturno komenciĝis,
Mi ŝanceliĝis kaj eksvenis…
XI.
Konsciiĝinte, mi min trovis
Sur lito, hejme; min domanoj
Ĉirkaŭis,—mi do movi povis
Nek per piedoj, nek per manoj,
Ĉar tute mi ekmalfortiĝis…
De ŝarĝa krimo pravigita,
Honesta ree mi fariĝis,
Sed longe estis mi premita
Per tio, ke animo mia
De krimo estas pravigita
Per juĝo homa, sed ne Dia!
De tiu tempo mi forlasis
Jam tute ĉason kun pafilo,
Kaj, krom fiŝhoko nur, mi ĉasis
Jam kun nenia batalilo…»
Li eksilentis. Jam finiĝis.
Malluma nokto, kun rideto
Mateno roza proksimiĝis,
Nebulo flugis sur lageto…
Kaj jen, levinte nin, de lago
Ni kun akiro nun foriris.
Nur kiam venis hela tago,
Al domo mia mi aliris.Boris Godunov
(Dramo de A. Puŝkin)
Ĉambro en Kremlo
(20 Februaro 1598)
Princoj ŜUJSKIJ kaj VOROTINSKIJ.
Vorotinskij
Ni estas rajtigitaj urbon gardi,
Sed, ŝajne, ni nenion havas fari:
Malplena—Moskvo, ĉar post patriarko
Al monaĥejo eĉ popol’ ekiris.
Per kio, pensas vi, finiĝos ĉio?
Ŝujskij
Per kio? Tre facile estas scii:
Popolo krios kaj ankoraŭ ploros,
Boris ankoraŭ, kvazaŭ malsobrulo
Ĉe brando, eksulkiĝos tre malmulte,
Kaj, fine, dank’ nur al favoro sia,
Humile preni kronon li konsentos,
Kaj poste—poste li komencos regi
Denove, ree.Vorotinskij
Sed monat’ jam pasis,
Dum li en monaĥejo kun fratino
Forlasis tute, ŝajne, mondan vivon.
Nek patriarko, nek bojaroj noblaj
Ĝis nun lin kun sukceso konvinkadis;
Aŭskultas li nek larmajn admonadojn,
Nek varmajn petojn, nek ploregojn Moskvajn,
Nek voĉon eĉ de Granda Konsiliĝo.
Fratinon lian oni vane petis,
Ke ŝi Boris’on benu por reĝado;
Je li simile, monaĥin’-reĝino
Fortika estas kaj neelpetebla.
Boris, videble, ŝin al tio igis.
Nu, kio estos, se reganto vere,
De zorgoj regnaj forte lacigita,
Ne prenos tute tronon senpotencan?
Vi kion diros?Ŝujskij
Diros mi, ke vane
Verŝiĝis sango de infan’-reĝido,—
Kaj diros, ke Dimitrij povus vivi.Vorotinskij
Terura estas krimo!… Sed ĉu vere
Boriso pereigis lin?Ŝujskij
Sed kiu?
Sed kiu Ĉepĉugov’on subaĉetis?
Kaj kiu ankaŭ sendis Bitjagovskij’n
Kun Kaĉalov? Ugliĉon tuj sendita
Sur lok’ esplori tiun ĉi aferon,
Postsignojn freŝajn tie mi eltrovis:
Ja, tuta urbo estis atestanto,
Urbanoj ĉiuj tre konsente diris;
Kaj, reveninte, mi per unu vorto
Krimulon povus tute pereigi.Vorotinskij
Kaj kial do vi lin ne pereigis?Ŝujskij
Li, mi konfesas, tiam min konfuzis
Per sia aroganta trankvileco;
Li min rigardis tiam kvazaŭ prava:
Min pri detaloj multe li demandis,—
Kaj jen al li ripetis sensencaĵon
Mi tiun saman, kiun li deziris.Vorotinskij
Malbone, princo.Ŝujskij
Kion do mi farus?
Al Teodoro ĉion dirus eble?
Sed ĉiam ĉion aŭdis li kaj vidis
Per aŭdo kaj rigardo Godunova:
Se tute mi certigus lin je ĉio,—
Boriso lin je mala ekcertigus,
Kaj poste oni, eble, min forsendus
Kaj tiam, kiel ankaŭ mian onklon,
Min eĉ sufokus en malliberejo.
Ne fanfaronas mi, sed se okazus,
Nenia ekzekuto min timigus;
Mi—ne timulo, sed—ne malsaĝulo,
Kaj mi ne volas vane preni maŝon.Vorotinskij
Terura estis krimo!… Sed kredeble
Jam pento turmentadas mortiginton,—
Kaj certe sango de infan’ senkulpa
Malhelpas lin, ke tronon li alprenu.Ŝujskij
Transpaŝos; li ne estas tre timema!…
Honoro granda estos por Rusujo!
Tataro, sklav’, bofrato de Maluto,
Krimulo, en anim’ ekzekutisto,
Akceptos kronon, sceptron Monomaĥan!…Vorotinskij
Ne glora estas li,—ni—multe pli!…Ŝujskij
Mi pensas, jes.
Vorotinskij
Ja Ŝujskij, Vorotinskij…
Ĉu scias vi? naturaj estas princoj.Ŝujskij
Naturaj, kaj devenas de Rjuriko.Vorotinskij
Aŭskultu, princo,—ni ja havas rajton
Heredi Teodoron.Ŝujskij
Eĉ pli multe,
Ol Godunov.Vorotinskij
Ja efektive!Ŝujskij
Vidu:
Se Godunov ruzadi ne forlasos,
Komencu ni popolon ekscitigi,
Foriru ili tute de Boriso:
Da princoj propraj ili multe havas
Kaj tial povas kiun ajn elekti.Vorotinskij
Ni estas multaj, idoj de Rjuriko,
Sed estas van’ batali kun Boriso!
De ni popolo tute malkutimis,
Forgesis, ke ni estas Rjurikidoj,
Ĉar longe ni jam restas sen provincoj
Kaj longe nur al reĝoj ni servadas,—
Sed li popolon tutan jam ensorĉis
Per amo, per timigo kaj per gloro.Ŝujskij (rigardas fenestron)
Kuraĝos li, sed ni… Silentu! Vidu:
Popolo iras reen en senordo,—
Ni kuru, kaj sciiĝu, ĉu jam fino?…