Выбрать главу

Клімовіч сціснуў далонямі цётчыны скроні, прамармытаў пару фраз малітвы і кабеціне аб'явіў:

— Мусі, паганая кроў застыла пад чэрапам!.. Яна, як збярэцца там, так і пачынае мардаваць чалавека!.. О, тут, на макаўцы!.. А п'яўкі ставіла?

— А як, жа!.. Панапіваюццо, як качулкі, аж страх, а палёгкі — ніякай!

— Ну, мо цяпер паможа! Ідзі, выздараўлівай ды зноў маліса богу, і я буду маліцца за цябе.

Альяшова ўвага да яе слабасці цётку расчуліла да слёз.

— Вялікае, вялікае, надто велькае табе дзякуй, божы чалавек! Ох, каб гасподзь бог даў табе сілы і здароўечко! I дзеткі мае будуць маліцца за цябе дзень і ноч!.. Я ўсім, усім людзям пра гэто раскажу!.. Дай залаценькую сваю ру-учаньку, падай ты мне яе... Я не — о! М-м!..

— Ну, добро, добро, я не архірэй!

Альяш адарваў ад яе вуснаў далонь.

— От, як смала прыклеіласа!.. Адчапіса!.. Ідзі, ідзі ты ўжэ!.. Ну, хто там зноў?

Вынырнула тая самая бабка з перавязаным вокам і ўжо, як перад добра знаёмым ці сваяком, расплакалася:

— Гэто ж, падумай, айцец, сыноў я так любіла, так гадавала, недасыпала начэй, а яны выраслі, пажаніліса і паказалі мне абодва фігу!.. Пабілі нас з мужыком!.. Ён злёг, а я да цябе — за парадай! З Крушынян мы!.. Э-э, ты маго добро ведаеш — Макаль Барыс, з табой разам да войска прызываўсо!.. З самого краю наша хата, калі ад вас ехаць, пад вербай з бусляніцай, успомніў?! Каб так грызлі родныя дзеці — хто калі чуў?! Нагаворнай вадой напаіў хто іх ці якое ліхо?!.

Цётка, мабыць, чула пра канфлікт Альяша з дзецьмі і была ўпэўнена, што знойдзе ў ято разуменне і падтрымку.

Прарок нечакана на яе накінуўся:

— Бо зямлі не апісала сынам, таму яны і грызуцца з табой!

У бабкі адразу высахлі вочы.

— Ага, які ты!.. Дак мы ж шчэ з бацькам жывыя!.. Як памрэм, як нас заваляць у яму, хай тады са сваімі разумнымі панскімі жанкамі і дзеляць сабе тыя гектары!

— Што-о?.. А паглядзі, як робяць крынкаўскія жыды — даросламу дзіцяці дадуць столькі дабра, каб яно само жызню магло пачынаць. Аддзеляць, а потым шчэ і дапамагаюць, покуль яно не стане на свае ногі. А ты са сваім Барысам як зрабіла, думаеш, не ведаюць людзі?

Прарок касціў цётку, адчуваў нейкую боль, бытта касціў нехта яго самога, і Альяшу зрабілася нібы лягчэй.

— Няма чаго табе тут плакаць. Што насеяла, то і жнеш. Не дуры, бабо, мне больш галавы і ідзі сабе — унь людзей шчэ колькі ў мяне чакае! А табе чаго?

— Сляпы я, Ілья-прарок!— малады мужчына тыцнуўся падзёўбаным воспай тварам Альяшу ў грудзі.— Сляпы ад нараджэння!.. Так хочацца ўбачыць сваіх!.. Зрабі цуд, божы чалавек, табе дано госпадом такое с л о в о!

Альяш азірнуўся, і Хімка зараз жа падставіла паднос. Прарок плюнуў у яго, абмакнуў палец і даткнуўся ім да вачэй сляпога.

— Калі ўсявышні злітуецца, то мо і...

— Не кажы, ад цябе памо-ожа, я ве-едаю, святая рука твая лё-огкая!.. Ты ўсё можаш!.. I с л о в о такое ведаеш, я знаю! — не памятаў ужо сябе ад шчасця сляпы.

— То ідзі, вытрымлівай пасты і маліса!

Хвіліну падумаўшы, нібы доктар, які ўспомніў яшчэ пра адно рэдкае лекарства, Альяш дадаў:

— «Верую» і пацеры божай мацеры перад кожнай ядой і перад сном кожным карысно... Толькі думаць пра што іншае тады не трэ ўжэ, бо ўсё дарэмно будзе!..

— Буду гаварыць!.. Бу-уду, айцец святы!.. Усе ночы на каленях выстойваць буду, калі гасподзь тваімі вуснамі так мне наказвае, усё зраблю!

Трымаючы сына за рукі, бацька са сваякамі вялі высокага юнака. Прышчаваты хлапец з усяе сілы ўпіраўся, набычана круціў галавой і раз-пораз выбухаў дзяціным, легкадумным смехам, бытта ззаду яго казыталі.

— Пятрук! Петручок! Не брыка-айса так, гэты дзядзько цукерачак табе дасць!— угаворвала яго маці.

— А оты не пайду-у!..

— Ідзі, ідзі-і ж, слухайса!

— Не!.. Ыэ!.. Гэ-э!..

Альяш яшчэ здалёк разгадаў хворага.

Дзядзька ўзяў у Хімкі з падноса медны крыж, і на вачах соцень пілігрымаў мелася адбыцца яшчэ адна магічная сцэна выздараўлення.

Стары з сілай апусціў плашмя цяжкі крыж на галаву хворага ды грозна закрычаў:

— Выйдзі, сатана!

Людзі стрымалі дыханне.

Вар'ят жахліва тузануўся назад, але бацька са сваякамі яго не пускалі.

У напружанай цішыні дзядзька Клімовіч пракрычаў цяпер мацней:

— Выйдзі, табе кажу, сатана!

— Га!.. Га!..— выдыхаў паветра хлапец цяпер са страхам, нібы яго штурхалі ў кіпяток, і ён з апошняй сілы трымаўся, каб туды не зваліцца. Вочы вар'ята бегалі, як у зацкаванага ката.

— А вы не ў ціятры папрыходзілі на туманныя карціны глядзець, не маўчыце!— непрыязна накінуўся Альяш на людзей.— Мо я грэшны і бог мяне не паслухае, мо хто е больш дастойны сярод вас і гасподзь пачуе яго! Сатана, выйдзі!.. Паўтарайце за мной!