ĉion kio en terura uragano en konfuz' disfalos, renaskiĝos?
Grandan pezan ŝarĝon sur min nun prenante,
mi ne preĝos al vi, Muzoj, Olimpanoj,
sed humile mi sur teron falos
kaj al vi mi preĝos, Majstro, vi amata,
al vi Majstro, kiu en moment' ĉi tiu
al mi ekaperas.
Trajtojn viajn mildajn
mi rekonas, kaj mi aŭdas voĉon vian,
kiu sonas tiel dolĉe kiel sonis
foje voĉ' de tiu, kiu mondon savis.
Al vi mi nun preĝas, benon vian petas
por la verko granda, kiun entrepreni
mi kuraĝas. Ĉu vi helpon ne rifuzos?
Ĉu vi ankaŭ donos al mi la permeson
ke en la ĥaoso de l' okazintaĵoj
vin mi ankaŭ nomu, tuŝu vian gloron?
Mond' ne komprenebla estas sen Jesuo,
kaj ne komprenebla estus la eposo,
temp' en kiu estis ankaŭ vi la rado ...
( "La Progreso", Dec. 1920). ([1])
Teodoro Aleksandro Dolejŝ, ĉeĥa pensu- lo, enmigris en Brazilon en sia juneco kaj verkis en la portugala lingvo rimarkind- ajn artikolojn aperintajn en Reformador kaj Jornal Espнrita pri la senmorteco de la animo. Kiel esperantisto li skribis ankaŭ versojn. Li mortis proksimume en 1934.
FRATA SALUTO
Al F. V. Lorenz
Mi ne povas skribi versojn, kiel faris la aliaj ... ĉar malofte sur la tero mi ekprovis krei ilin, tiel vi do ne atendu de mi versojn heksametrajn nek rimaĵojn, nek sonetojn. Nur ritmeton, jen, observas mi en tiu ĉi skribaĵo. Venas mi, ĉar vi memoris pri amikaj la rilatoj, kiujn iam ni ŝatadis. Ambaŭ venis ni Brazilon el la sama lando, junaj, ambaŭ la patrujon novan ni ekamis tre sincere; ambaŭ spiritualismon inter la samideanoj propagandis kun fervoro. Mi jam pasis ĉi "astralen",
vi daŭradas sur la tero la spiriton preparadi kaj aliajn instruadi. Ne por laŭdi vin mi venis, sed nur diri konvinkite, ke laboro via estas tre utila, fruktodona, eĉ se ne tre multaj homoj bonkomprenas viajn vortojn. Ne laciĝu, kara frato, laboradu sur la kampo, por aliaj ĝin plugante, por aliaj en ĝin semojn spiritecajn ĵetadante, ĉar el semoj tiaj ĝermos, ĉu jam baldaŭ, aŭ malbaldaŭ, fruktoj, kiujn Dio benos. Nu, mi nur deziras ke vi ĉiam sentu la korpacon, kiun donas plenumado de la taskoj, destinitaj de l' Gvidantoj de l' Homaro. Fratecame mi brakumas vin kaj kore adiaŭas.
13/8/1943
Teodoro A. Dolejŝ.
NE PERDU LA ESPERON!
Ne perdu, fratoj, la esperon de la alveno de pli bonaj por ĉiuj tempoj kaj progreso de la ideoj fruktodonaj!
La semoj de l' ideoj ĝermas en preparitaj la hommensoj; la pluvo de l' sufero ilin kreskigas sur la kamp' de l' pensoj.
La suno, vento ilin nutras dum la printempo kaj somero; kaj venos tempo de rikolto, kaj fruktojn donos la espero.
Kulturu, do, la idealoj n, se eĉ la tempo ne favoras; venkhoro venos certe, se vi konstante kun esper' laboras.
18/8/1943
SIMILAJ KAJ MALSIMILAJ
Sur la kampo kreskas herboj utilaj kaj malutilaj; sur la tero vivas ofte kune homoj malsimilaj:
Edzo saĝa kun edzino babilema kaj vantema, aŭ edzin' prudenta kun la edz' malsaĝa, kolerema;
studamanto inter homoj, kiuj studojn je ne ŝatas; hom' pacema apud homo, kiu krias kaj debatas.
En l' astrala mondo vivas kune nur simpatiantoj: katolik' kun katolikoj, protestant' kun protestantoj;
artamanto kun artistoj, nekredant' kun skeptikuloj, muzikist' kun muzikistoj, filantrop' kun bonfaruloj.
En inferaj sferoj vivas kaj kuniĝas malamantoj, la krimuloj nepentemaj kaj de bon' persekutantoj.
PRI LA ĈIELA URBO
Mi ne parolas pri la urbo bela, en kiu la animoj tre feliĉaj sin sentas, kie ilin lumo hela ĝojigas, nek pri la koloroj riĉaj aŭ kantoj de sublimaj harmonioj de la ĉiel-anĝelaj sinfonioj, ĉar mankas en ter-lingvo la esprimoj por bone tion per paroloj diri; ekzaktajn vortojn havas nur l' animoj el zon' tre alta, sed en ĝi mi spiri ne povus nun ankoraŭ, kvankam Dio permesis al mi scii jam pri io el tiu sfero, kie l' idealoj plej altaj de l' spirit' efektiviĝis, kaj kien post la venko en bataloj de l' viv' de l' provoj fine transportiĝis, al kiu la Juĝist' la rajton donis ĝuadi, kion Dia Mens' komponis. Mi kial tion do al vi mencias? Por veki en vi veran intereson pri Dio kaj pri virto, ĉar mi scias, ke multaj homoj amas la progreson spiritan; havu ili do l' esperon por venki ĉiam surteran suferon.
27/9/1943
"SE"
Mallonga estas la vorteto "se", signifo ĝia tamen gravas tre. La homoj ofte diras: "Se mi povus", aŭ "se mi tion farus, vidus, trovus"... sed nur malofte ili fari povas, ĉar ili tempon nek serĉas, nek trovas; nek por ekvidi, ili ja rigardas, kaj de trompiĝi ili sin ne gardas. Se oni vere volas veron vidi, al veramantoj oni devas fidi; se oni vere volas veron scii, ĝin serĉu kaj eklernu ĝin konscii; en la spirito propra serĉu ĝin! Al lum' la lumo manifestas sin. Se vi deziras bonon post la morto, kaj esti protektata de la sorto, surtere ĉian eblan bonon faru kaj tiel por feliĉo vin preparu! Ne dubu pri l' eterna vivo, ne! Vi vivos en la mondo de l' Ide'.
28/9/1943
Teodoro A. Dolejŝ.
LIBERA VOLO
Mi diris iam (, ke en l' Astrallando grupiĝas kaj kunvivas la spiritoj laŭ simileco de iliaj amoj, ideoj, opinioj kaj preferoj; kaj tiaj amoj kaj ideoj formas ilian staton, ĉu feliĉan vivon aŭ malfeliĉan, laŭ la justa Leĝo. Sed ĉiu spiritento konservadas liberan volon kaj decidi povas pri sia stat' estonta: ĉu li volas daŭrigi la okupojn elektitajn, aŭ fari ŝanĝojn en kutimoj siaj. Libera estas lia vol-decido, en tiu grado, kiun ja permesas la saĝaj Leĝoj de l' Di-providenco. Spirito ĉiu povas do leviĝi el sfer' malalta al pli alta sfero; ne estas devigata resti ĉiam sur sama grado, sed li povas studi kaj provi la kondiĉojn alisferojn. Eĉ el infera stato li saviĝas, sed nur, se li plenumas la kondiĉojn: ekpenti kaj komenci fari bonon.
2/10/1943
Teodoro A. Dolejŝ.
() En la poemeto Similaj kaj malsimilaj.
PROFITU LA TEMPON!
L' agrikulturisto profitadas la sezonojn por laboroj siaj, li observas staton de l' vetero, ne fidas je planoj utopiaj.
Semas li aŭ plantas post la pluvo, sarkas, se vetero estas varma, kaj rikoltas fruktojn nur maturajn, kiam la rikolto estas ĉarma.
Komercisto vendas kaj aĉetas, kiam la kondiĉ' al li konvenas; dum la labortagoj de l' semajno prudentul' laboras, ne promenas.
Ankaŭ se vi volas por progreso fari verkon bonan, konsideru ĉu la tempo kaj kondiĉoj taŭgas, ke la verk' profitu kaj prosperu.
Venis tempo propra por klarigi la homaron pri l' kondiĉoj veraj de la paco inter la popoloj, pri la idealoj senĥimeraj;
Pri l' frateca sankta harmonio, pri la pura amo senpasia; do profitu, homoj, nun la tempon, kaj vin gvidos la Saĝeco Dia.
POST TRIDEK TRI JARCENTOJ
Post tridek tri jarcentoj egipta eks-princino venis kun siaj vortoj, sentoj al homoj, kiuj ŝin komprenis! Per medium' parolis ŝi lingvon de l' hieroglifoj, kaj pruvon doni volis pri la prononco kaj signifoj. Pri sia viv' rakontis ŝi kaj pri l' glora dinastio, kaj kiel ŝi renkontis la kunulinon de l' misio. Telika, Di' vin benu pro l' nobla pen' kaj idealo! Kaj homoj, vi komprenu de l' viv' eterna la realon! Post tridek tri jarcentoj Telika venis, kun memoro de la antikvaj sentoj kaj vortoj, kaj antikva moro! Ŝi venis pruvi klare, ke vivo daŭras eĉ en morto, kaj povas postmiljare aŭdiĝi ree ĉiu vorto.