— Што вы чартаўню нейкую робіце. Антонаў, чорт, не бачыш, змывае!!!
Хвалі, перакочваючыся цераз борт, сапраўды змывалі незамацаваныя дэталі, буйкі, канцы...
— Гады! Падлюгі! — грымеў Сцівен.— Засмецілі з гэтай вайной мора, а ты тут ары. Дав-вай, хлопчыкі! Давай наваліся.
Ніхто не звяртаў увагі на чартыханні старлея. Гэта быў неабходны акампанемент да работы, і большасць здзівілася б, каб ён раптам спыніўся.
«Брыда тое, што я падумаў у тое імгненне»,— сам сабе сказаў Дубавец.
Ён бачыў, як Каня (цёмная пасма чуба падала з-пад мокрай шапкі на яго барвяны ад натугі лоб), увесь заглыбіўшыся ў тое, што рабіў, адным ударам кувалды выбіваў кліны разакоў так, што яны ляцелі на шкафут. Бездапаможна павіснуўшы на тралчастцы («карова на плоце» — дасціпнічаў Сцівен), разак перавярнуўся і слізгаў па ёй. Яго хапалі рукі другога мінёра і кідалі са звонам у скрынку. За разакамі, здзёртыя на хаду, ляцелі буйкі. I ўсё гэта было як жудасная, адчайна-вясёлая, да надрыву цяжкая пад гэтымі валамі, гульня. Слізгаючы па палубе, учапіўшыся ў вялікія буі і ланцугі, матросы цягнулі іх ад кармы, як чарада мурашак.
— Сідарэнка, ты што гэта мору кланяешся?!
— Гэта ён думае, што на коўзанцы.
— Куды цягнеш? У ёлупа й вочы не туды глядзяць.
— Моркву носам не капай, хлопцы!
Раздзёртыя ветрам гласы, потныя і мокрыя твары, надрыўны, гудлівы, як ліра, спеў лябёдкі, гмахі свінцова-цяжкай вады, ляск ланцугоў, што выцягвалі з клюза.
I мора нічога не магло зрабіць з імі.
Каня надводмаш біў кувалдай, крычаў нешта, выскаляючыся.
«Зубы прадае,— думаў Дубавец.— Гульня яму. Не трэба, вядома, каб нешта з ім здарылася. Але хай бы ён сказаў або зрабіў нешта такое, каб на дзверы паказалі, каб ужо аніяк не выправіць».
Ён разумеў, што несправядлівы да Кані, і злаваўся яшчэ больш. I ўсё мацней і мацней тлела ў ім нянавісць.
...Тральшчык-напарнік пачаў разыходзіцца...
— Бэнц, хлопчыкі! — крыкнуў Сцівен.— Парадачак. Канец скора! Даматвай з гэтага чорта апошнія кішкі.
— Мо абрыў? — бадай што толькі можа знарок выказаў меркаванне Дубавец.
— А чорт з ім,— сказаў старлей.— Да сябе выберам, і хай яго чарты. Выбарка не выбарка, а нібы гладдзю вышываем. Усё ў норме, нібы ў вышэйшай матэматыцы... Ну, як у цябе, Пятровіч, з тым візітам, што шэфы? Фіціль вялікі быў?
— А нічога,— буркнуў мічман.— Сяк-так адсекся ад начальства.
— Ну й добра,— сказаў Сцівен.— Вось яшчэ некалькі хвілін, і за кармой будзе чысценька.
Калі карабель застопарыў ход, мічман раптам адчуў на твары магільны, вільготна-ільдзісты павеў. Узняў вочы, і відовішча, якое адкрылася ім, прымусіла яго сцепануцца. 3 норда, ад берага, устаўшы між морам і небам, імкнулася на іх белая, шчыльная — нідзе ані прасвету — уся нібыта суцэльная сцяна.
— Снег! — крыкнуў Дубавец і кінуўся дацягваць з кармы буі.— Наваліся, малойцы! Наваліся, як на боршч навальваецеся!
Караблі, што ішлі паўночней, знікалі ў сцяне на вачах, адзін за адным, быццам яна жарліва глытала іх. 3 ненатуральнай, пачварнай хуткасцю. Знікалі ў нічым... Нібы навекі... Другі... Пяты... Шосты.
Потым белая сцяна пасунулася на «Тайфун» і пачала нібыта сціскаць і абвалокваць яго. Нос, мосцік, труба, матча — усё знікла ў белым шаленстве бурану. За нейкія дзесяць метраў ужо нічога нельга было згледзець.
I тут з кармы разануў усіх па вушах адчайны крык Кані:
— Міна!!!
Грукат ног па палубе выбухнуў у адказ на гэты крык, але першага нібы ветрам перанесла да тралбалкі старлея. Дубавец убачыў ягоны малады, прыгожы твар, які дзіка, жаласна і грэбліва перакрывіўся, калі Сцівен націснуў нагою на аварыйную педаль. Лябёдка, заскрыгатаўшы, стала.
3лосць, амаль адчай, гнеў былі на ягоным твары. А старлей усё ціснуў.
«Нібы нешта брыдкае нагой душыць,— недарэчна падумаў мічман.— А Каня аболтус. Стаіць, язык высалапіўшы, як, скажы, марскога змея ўбачыў».
...Амаль ля самай кармы скакаў на хвалях вялізны, чорнага колеру шар. Быццам ваду тараніў, быццам забаўляўся, быццам заляцаўся да карабля: ірванецца бліжэй — і адстане, кінецца да яго — і адскочыць.
Шар густа, амаль да бясформеннасці аброс крышталічнымі калоніямі мідзій і яшчэ нейкай дрэнню. I, чакаючы ўдару, пагрозліва і здзекліва тырчэлі на корпусе міны свінцовыя, вострыя на выгляд каўпакі.
— Як чорт з блізкага пекла рогі паказвае,— сказаў Сцівен і, нават з некаторым непаразуменнем, быццам у гэтым была віна матросаў, спытаў: «Што ж вы гэта, хлопцы, такое чартаўё мне прыцягнулі?»
Збянтэжанасць панавала, аднак, нядоўга. Сцівен збялеў, і ў цяжкай цішыні ягоны голас, які раптам сеў, выдушыў: