Выбрать главу

Remizo. Veturilejo, kaleŝejo.

Remonto. Livero de ĉevaloj por armeo.

Remparo. Tera amaso antaŭ kastelo aŭ alia sieĝata loko, ŝirmanta ĝin de la kanonaj kugloj.

Reno (Anat.). Organo, sekrecianta la urinon.

Renegato. — 1. Kristano, kiu forlasis sian religion kaj aliĝis al la mahometanismo. — 2. Homo, kiu forlasis siajn religiajn aŭ politikajn opiniojn kaj akceptis kontraŭajn.

Renesanco. Literatura, scienca kaj arta movado en la XVª kaj XVIª jarcento, bazita plejparte sur la imitado de la antikveco.

Renkonti. Kunveni kun iu, iranta en la kontraŭa direkto: renkonti amikon sur la strato. Renkonto. Kunveno de du aŭ de kelke da personoj, irantaj en la kontraŭa direkto. Renkonte. Por renkonti: iri renkonte al iu.

Rento. Jara profito de pruntita monsumo, de dividendaj, procentaj paperoj: La bankiero likvidis la aferojn kaj vivas nun de la rento. Rentulo. Homo, kiu vivas de la rento.

Renversi. Per rapida movo, per puŝo transmeti la supran parton de objekto tien, kie estis la malsupra: renversi seĝon, renversi glason. Renversiĝi. Fariĝi renversita.

Repertuaro. Listo de scenaj verkoj, destinitaj esti ludataj en teatro; listo de roloj, kiujn artisto povas ludi aŭ kanti.

Reprezenti. Persone partopreni, anstataŭante iun kaj agante en lia nomo: La ambasadoroj reprezentas siajn regnestrojn. Reprezentanto. Persono, kiu reprezentas.

Reputacio. Publika opinio pri iu: ĝui bonan reputacion.

Respekti. Havi altan opinion pri ies morala valoro kaj montri tion per sia konduto: respekti la gepatrojn. Respekto. Sento de tiu, kiu respektas. Respekta. De respekto, kiu montras respekton: respekta saluto. Respektinda. Kiu meritas respekton. Malrespekti. Havi malaltan opinion pri ies morala valoro kaj montri tion per sia konduto. Komparu: Estimi.

Respondi. — 1. Rediri al demando: respondi demandon, respondi leteron, respondi al iu. — 2. Havi la devon preni sur sin la rezultatojn de sia propra ago aŭ de ago de alia persono: La ĉefo respondas pri la subuloj. — 3. Esti proporcia, simetria je io: La fortoj ne ĉiam respondas al la kuraĝo. La flankoj de la palaco bone respondas unu al la alia. Respondo. Vortoj de tiu, kiu respondas. Respondeco. Devo preni sur sin la rezultatojn de sia propra ago aŭ de ago de alia persono: Granda estas la respondeco de la militestro. Responda. Kiu respondas: responda letero, responda ĉefo, responda parto de objekto.

Respubliko. Ŝtato, regata de la reprezentantoj de Ja popolo kaj ne posedanta monarĥon: La Franca Respubliko, Svisujo. Respublika. De respubliko, kiu estas partiano de respubliko: respublika registaro; respublika movado. Respublikano. Civitano de respubliko.

Resti. — 1. Daŭre esti en la sama loko aŭ stato, ne ŝanĝi la lokon aŭ staton: resti du monatojn en la eksterlando, resti hejme, resti fidela.2. Daŭrigi esti, post kiam malaperis unu aŭ kelke da partoj: Preskaŭ ĉiuj gastoj foriris, restis nur la intimaj amikoj de la mastro. La kelo malpleniĝas, restis nur du bareloj da vino. Restaĵo. Tio, kio restas.

Restoracio. Publika ejo, kie oni manĝas kaj trinkas.

Resumi. Ripeti en malmultaj vortoj enhavon de raporto, parolado, artikolo.

Reto. Plektaĵo kun grandaj interspacoj inter la fadenoj: reto por la fiŝkaptado.

Retino (Anat.). Plej profunda membrano de la okula globo, enhavanta la nervan aparaton de la vidsento.

Retoro. Profesoro instruanta elokvente paroli.

Retoriko. Arto elokvente paroli.

Retorto. Vitra aŭ metala vazo sferforma kun longa fleksita kolo, por distili fluidaĵojn.

Retroaktiva. Havanta valoron, efikon por la tempo, antaŭa al ĝia apero: retroaktiva ieAo.Retroaktive. En retroaktiva maniero.

Retrospektiva. Rigardanta al la tempo pasinta;prezentanta la tempon pasintan: retrospektiva ekspozicio.

Reŭmatismo (Med.). Malsano, karakterizata de dolora inflamo de la artikoj aŭ muskoloj.

Revi. Imagi tion, kion oni forte deziras: revi pri bela edzo. Revo. Pensoj de tiu, kiu revas. Revulo. Homo, kiu amas revi, kiu ofte revas. Senreviĝi. Konvinkiĝi, ke oni eraris, revante pri io, kontadante al io: senreviĝi post malsukceso.

Revizi. Kontroli ion tute pretan, por trovi erarojn kaj fari ŝanĝojn, se tio estos necesa: revizi regularon. Revizo. Ago de tiu, kiu revizas. Komparu: Inspekti, kontroli.

Revolucio. Subita superforta ŝanĝo de la sistemo de l’ politika regado.

Revolvero. Mallonga pafarmilo, per kiu oni povas pafi kelke da fojoj, ne reŝarĝante ĝin.

Revuo. — 1. Inspekto de armeo. — 2. Artikolo, notanta la ĉefajn okazojn aŭ verkojn aktualajn: bibliografia revuo, politika revuo.3. Gazeto, aperanta periode ĉiusemajne, dusemajne, ĉiumonate.

Rezedo (Bot.). Vegetaĵo el la samnoma familio, kun bonodoraj floroj (Reseda odorata).

Rezervi. Konservi por alia tempo, por alia uzo: rezervi monon por eksterordinaraj okazoj. Rezerva armeo. Militistaro, anstataŭanta en okazo de neceso la efektivan armeon. Rezervisto. Soldato de rezerva armeo.

Rezigni. Forlasi esperon aŭ deziron neefektivigeblan kaj akcepti la staton de la aferoj, kiu ne povas esti ŝanĝita: rezigni la kronon. Rezigno. Decido, stato de tiu, kiu rezignas.

Rezignacio. Rezigno.

Rezino. Densa, glua fluida substanco, facile ekbruligebla, defluanta de kelkaj arboj (pino, abio). Rezina. De rezino, el rezino.

Rezoni. Fari logikajn konkludojn en diskuto. Rezonado. Farado de logikaj konkludoj en diskuto.

Rezulti. Esti la logika sekvo: El la rezonado rezultas, ke… Rezulto. Logika sekvo.

Rezultato. Tio, kio estas kaŭzita de agado; sekvo, frukto de agado: rezultato de laboro, de esploro.

Ribo (Bot.). Arbeto el la familio de la saksifragacoj kun bongustaj beroj (Ribes.)

Ribeli. Rifuzi obei la estraron, la registaron kaj peni superforte forigi aŭ ŝanĝi ĝin. Ribelo. Agoj de tiu, de tiuj, kiuj ribelas. Ribelanto. Homo, kiu ribelas. Ribeligi. Instigi iun al ribelo.

Ricevi. Fariĝi posedanto de io, kio estis donita, sendita, k.t.p.: ricevi monon de patro, ricevi leteron de amiko. Ricevo. Ago de tiu, kiu ricevas: Sciigu al mi la ricevon de mia sendaĵo. Ricevebla. Kiu povas esti ricevita. Komparu: Akcepti, preni.

Ricino (Bot.). Vegetaĵo el la familio de la eŭforbiacoj, kies grajnoj enhavas laksigan oleon. (Ricinus communis).