— Ну як маешся? Дзе хаваешся? — бацька ляпае знаёмца па плячы.
— Адным сказам не апавядзеш, — адказвае знаёмец і, наструніўшы слых, выстаўляе ўгору палец.
Рэпрадуктар керхае, трашчыць і пачынае гаманіць па-беларуску.
— Ад імя віленскіх беларусаў шчыра вітаю літоўскую армію… мы жылі цягам стагоддзяў у адной дзяржаве, падзяляючы з літоўцамі гора і радасці… выказваю спадзяванне, што беларусы знойдуць у асобе літоўскага ўрада разуменне і падтрымку…
— Ці не Адольф ля мікрафона заліваецца? — бацька становіцца на дыбачкі, пазірае паўзверх людскіх галоў.
— Ён, — трасе бародкай знаёмца.
— Каму толькі не даводзілася беларусам у ногі кланяцца, — бурчыць бацька.
— Думае, літоўцы яму газету дазволяць выдаваць. Таму і гарлае як варона на дождж.
— А чаму званы не звоняць? — убіваюся я ў размову, і «барада», прамовіўшы: «Ялбжыкоўскі не даў дазволу», — цягне бацьку за локаць. Хоча пагаманіць без чужых вушэй.
Грымнуў духавы аркестр, і дэфіляда пачалася. Мы з Юзікам бачым толькі бліскучыя, падобныя на казаны, каскі. Пратупаўшы міма нас, жаўнеры заварочваюць на вуліцу Міцкевіча. Прадзіраемся з сябрам скрозь натоўп, збочваем на тую вуліцу, мяркуючы, што чым далей ад пляца, тым меней народу будзе стаяць на ходніках. Над нашымі галовамі вецер матляе вялізны лозунг. «Віль-ня-ус гі-вен-то-яй свей-кі-ма Ліе-ту-вос Ка-ріо-ме-не!» — чытаем па складах, задзёршы галовы.
— Што тут напісана? — Рыдз перачытвае лозунг, бязгучна мылячы вуснамі.
Я касавуруся. Няма поруч бацькі — ён бы пераклаў.
— Аніводнага слова не зразумела, — Юзік выцірае смаркачы з-пад носа. — Ад нашых Сувалак да Літвы недалёка, але ніхто да іх не едзе, і яны да нас не прыязджаюць.
— Дык прыехалі ж. З кветкамі сустракаюць. Вунь, зірні, — да жаўнераў раз за разам падбягаюць кабеты з вялізнымі букетамі.
— Ды цётка радуецца, што саветы сышлі, а не таму, што літоўцы прыехалі, — кажа сябар, і я, падумаўшы, пагаджаюся.
— А што за сцягі павесілі?
— Дзе?
— Ды вунь… чырвона… зялёна… жоўтыя.
— А чорт іх ведае, — адмахваюся ад сябра, — пытаешся, быццам я літовец.
Рыдз шморгае носам, я лезу ў натоўп, а калі азіраюся, сябра за спінай ужо няма. Пакрыўдзіўся. Ёсць у Юзіка такая паганая рыса: крыўдзіцца з любой нагоды. Пайшлі на дэфіляду ўтрох, а зараз я адзін застаўся. «Ну дык не прападу», — і з гэтаю думкаю выбіраюся на край ходніка.
Праваруч стаіць маладая кірпатая пані, якая ўвесь час тыцкае мне ў твар мокрым букетам. Адпіхваю кветкі, але пані сюд-туд нахіляецца, казыча нос махровай астрынай. Нарэшце, крыкнуўшы «Вой!», «кірпа» вырываецца наперад і аддае букет вершніку на буланым кані.
— А мне падабаенцца вунь той, што з таго краю едзе, — гугнявіць другая пані, сяброўка «кірпы», і дзяўчыны, прыкрыўшы раты далонямі, пырскаюць гуллівым смехам.
— Прыехалі б кітайцы, і іх кветкамі засыпалі б, — сіпата прамаўляюць за спінай, і дзеўкі, азірнуўшыся, аціхаюць. — А коні ў жамойтаў добрыя, няйначай, аўсом кормяць, — зазначае той жа самы голас. — Гэта ў саветаў манголкі ішлі ды хісталіся.
Кафедральны пляц скаланае гучны рокат, паветра зацягвае шызая смуга. І вось ужо па вуліцы едуць танкеткі. Танкеткі зусім маленькія. Вышынёй прыкладна з «калакутаса», што важна, як той індык, ходзіць непадалёку.
— На такіх драндулетах да Варшавы не даедзеш, не кажучы ўжо пра Берлін, — не сунімаецца ўладальнік сіпатага голасу. — Старыя французскія «Рэно».
— Гэта не «Рэно»! Гэта брытанскія «Вікерсы», — крычаць ля майго вуха.
— Якія «Вікерсы»? Я што, «Вікерсаў» не бачыў? — пярэчыць сіпаты, і «кірпа», адчуўшы, што прыйшла пара сказаць слова, гугнявіць праз плячук:
— Панове, перашкаджаеце глядзець дэфіляду.
Танкетак у літоўцаў даволі шмат. Колькі стаім, а яны ўсё едуць і едуць. Я ўжо змёрз і шморгаю, як той Юзік, носам. Нечакана сіпун керхае для прачысткі горла і галёкае на ўсе затаўкі:
— Па коле ездзяць! «Соты»… «сто першы» — трэцім разам іх бачу.
Танкеткі пазначаныя лічбамі, і гэта іх выдала.
Наўкол смяюцца, зычна свішчуць, кабета ў чорным капелюшы, што стаіць пад бокам, ашалела гарлае: «Прэч адсюль, жмудзяцкія блазны!» Тым часам «кірпа» з сяброўкай шлюць танкістам паветраныя пацалункі, і тыя прыязна ківаюць галовамі.