Уцекачы моўчкі граблі, пераадольваючы плынь і імкнуліся не глядзець адзін другому ў вочы. Кожны адчуваў сябе вінаватым перад Востравухам.
Адзін зваротак ракі, яшчэ адзін. З абодвух бакоў лес шчыльна прыціскаўся да рэчышча, часам нават змыкаючыся высока над галовамі. Сустракаліся завалы, але заўседы знаходзіўся праход і было відна, што яго прарубвалі адмыслова, каб падтрымліваць водны шлях у спраўным стане.
Роздум падняў вясло, патрабуючы цішыні. Усе уважліва ўслухоўваліся. Нічога, акрамя птушынага гоману ды ціхага цурчання вады, не было чутна.
― Маладзец, Востравух, ― прамовіў Чмель, ― добра ваюе.
Ізноў даволі доўга граблі. І зноў Роздум падняў вясло. Гэткія ж гукі ад птушак і вады.
Але цяпер да іх рытмічна прымешвалася чужое.
Шлёп-шлёп, шлёп-шлёп…
Пасляслоўе да першай кнігі
Так раскідаў лёс дрыгавіцкі род Команяў і нават усё племя Корчакаў. Ці здолеюць людзі з гэтых роду і племені выжыць? Ці здолеюць ізноў сабрацца разам? Ці не занадта суровыя выпрабаванні выпалі на іхнюю долю?
А ці магло быць у тыя часы інакш?
Мы ўсе ведаем, што звязы такіх плямёнаў, як дрыгавічы і яцвягі, а таксама крывічы, радзімічы, валыняне, паляне, драўляне і шмат іншых, яшчэ доўга будуць існаваць і дзейнічаць пасля таго часу, у які мы паспрабавалі зазірнуць. А гэта значыць, што будуць жыць людзі і адбывацца падзеі. Памяць пра некаторых з іх дойдзе да нас, але пераважная большасць будзе праглынута няўмольным часам. Потым пройдуць стагоддзі, і сыдуць з поля гістарычных падзей і гэтыя звязы плямёнаў. На змену прыйдуць новыя назвы, новыя тэрміны. Але ж людзі застануцца, ніхто іх не выража пад корань, не пераселіць агулам у далёкія краіны. Колькасцю заўжды будуць пераважаць тыя, што жылі тут спрадвеку. І ў многіх з нас цячэ іхняя кроў.
Што датычыць нашых герояў, то мы іх не пакінем. Большасць чакае цяжкі, некаторых нават трагічны лёс. Але мы яшчэ сустрэнемся з імі, і будзем сведкамі таго, што з імі здарыцца.
Калі дасць бог.
2002-2017
Змест
Да чытача
Пралог
Глава 1
Глава 2
Глава 3
Глава 4
Глава 5
Глава 6
Глава 7
Глава 8
Глава 9
Глава 10
Глава 11
Глава 12
Глава 13
Глава 14
Глава 15
Глава 16
Глава 17
Глава 18
Глава 19
Глава20
Глава 21
Глава 22
Глава 23
Глава 24
Глава 25
Глава 26
Глава 27
Глава 28
Глава 29