— Войт запрашае, а мы нібыта галышы? — два дні раней Сальцісон адчыняў тайныя абрады лепшых вытворцаў малака, скліканыя на хуткую руку ў сябе дома.
— Слушная заўвага, — падтакнуў Сашка Карчук, па прычыне буйнога росту званы Асадкай. — Не галышы мы і ў госці да войта з парожнімі рукамі не пойдзем.
— Не пойдзем! — падтрымаў Сашку згодны хор галасоў.
— Дык што? Бярэм у Алёшкі кабанчыка? У яго іх сот-ня, на кожны густ і кішэню. У мяне стукнем, вянджарня свая, бабы, калі іх добра прыжмем, да заўтрашняга вечара справяцца і з каўбасамі, і з кумпякамі, — кінуў прапанову Сальцісон. Не губляючы час на лішнія дыскусіі, прынялі праграму праз акламацыю, селі на трактары і падаліся за вёску, дзе месцілася ферма лепшага ў гміне вытворцы свініны.
— Вось гэта ўсё для вас, даражэнькія. Чым гміна багата, — працягваючы рукі, войт прэзентаваў багацце мясцовай кухні. — Улада павінна служыць грамадству і ўзнагароджваць найлепшых, — зняў са стала першую па чарзе бутэльку, сваімі рукамі запоўніў кілішкі, што сарамліва падсоўваліся з усіх бакоў. А калі запоўнілася шкло, войт узняў тост: — Дарагія грамадзяне! Хто, калі не мы, стварае лепшую будучыню? Нашыя міністры зверху, ваяводы крыху ніжэй, войт пасярэдзіне, а вы знізу, на самай важнай, першай лініі змагання! — адставіў кілішак, левую далонь заціснуў у кулак, абняў гэты кулак правай далоняй, прэзентуючы сілу еднасці.
Варта жыць дзеля такіх хвілінаў. Чалавечае жыццё складаюць дні, месяцы і гады, але ж адно нешматлікія хвіліны маюць сапраўднае значэнне. Гэтыя хвіліны, калі адчуваеш сябе неабходнай часцінкай магутнай махіны, што мяняе ход гісторыі. Захоча, паскорыць крок падзеяў, захоча — прымарудзіць. Паверне направа або налева. Калі ў сваёй біяграфіі чалавек знойдзе такія хвіліны, ён не памірае поўнасцю.
Пасмоктваючы з кілішка пякучую самагонку, Сальцісон падумаў пра прэм’ер-міністра Цімашэвіча. Ля вогнішча, у вёсцы Тапіла ён ні ў чым не быў падобны да прэм’ер-міністра, вядомага з тэлевізара. Пад вачыма тонкімі маршчынкамі размалёўваліся клопаты не чужыя і гміннаму дэпутату, і як усе смяротныя, засунутай на кіёк каўбаскай ныраў у вогнішча. Полымя танчыла з ветрам, і той жа вецер адной рукой чохраў валасы прэм’ерміністра, а другой расчэсваў буйную чупрыну старшыні гміннай рады, што карміў агонь бярозавымі і грабавымі паленамі. І яшчэ прыйшлі Сальцісону на думку іншыя прэм’ер-міністры і прэзідэнты. У тэлевізары яны таксама выглядаюць, як постаці з незямнога свету, а вось пры вогнішчах, пры грылях, сумесна з сваімі амерыканскімі, французскімі, нямецкімі гміннымі дэпутатамі складаюць адну вялікую сям’ю. І ўсе разам, таксама і ён, Сальцісон, рухаюць зямны шар у вызначаным напрамку.
— Дамоў пайшлі. Тож усё малако на пашы засталося. Скісне, як піць даць, — жонка нясмела торгнула мужаў рукаў. Аднак жаночы голас пралятаў міма, знікаў у бездані вечара, запаўзаў пад цёплую пярыну ночы, пад пергаментную прасціну белага досвітку. Цяпер Сальцісон аддаў думкі Чокуну, Васільку, Чуме і ўсім астатнім няўдачнікам, што топчуцца з кутка ў куток бара “Капрыё” ў чаканні чужой ласкі і гатовых рэцэптаў лепшай будучыні.
— Ну, даражэнькія, яшчэ па адным. Па капельцы. Сам я гэты рарытэт учора прывёз з пушчы. Праўда, цукроўка. На жаль, як ведаеце, няма ўжо ў нашай гміне жытняй. І апараты іржа з’ела, і майстры звяліся. Але гэта лепшая цукроўка пад сонцам, пад мой асабісты заказ. Бо і вы найлепшыя. І вы, Сальцісон, найлепшы. І я найлепшы. Даць нам такія грошы, як Варшава мае, мы не адзін, мы два Палацы культуры збудавалі б. І яшчэ на метро пад вёскай засталося б, — ікнуў, горлышка бутэлькі цокнула аб край кілішка, а войтава далонь ляпнула плячо Сальцісона.
І Сальцісон пачуў раптам, як гэтая далонь перадае яму моц і сілу ўсіх прэзідэнтаў, прэм’ер-міністраў і ўсіх у свеце дэпутатаў. Выструніў грудзі, трэснуў абцасам аб абцас, узняў кілішак над галавой, аддаў гонар усяму свету і гадзінніку. А гадзіннік няўмольна крочыў да чацвёртай гадзіны раніцы.
— Так пан войт! Я заўсёды з войтам. Вы ўжо, мабыць, і не памятаеце, вы ўжо, мабыць, і забылі. Бо і спраў на вашай галаве — ог-го-го колькі, і даўно было, яшчэ ў васьмідзесятыя. Талон вы на трактар мне далі. Цяпер я за войтам і ў агонь пайду!
— Яны, спадзяюся, таксама. Выбары не за гарамі, — буркнуў войт і шматзначным поглядам акінуў кампанію, сонна вальсуючую паміж сталамі.