Ігнаруючы вагу малых спраў, бабка намацала свой абшастаны кіёк, узняла яго над галавой і загадала:
— А ну-ка, расступіся, мора!
Праз прачыненае акно заляцеў на кухню бадзёры лістападаўскі вецер. Хістануў фіранку, перакінуў колькі старонак кніжкі, размежаваў марскія хвалі, і, уцякаючы ад егіпецкай няволі, ізраільскі народ пайшоў сухой нагой на другі бераг.
Бабка правяла ўцекачоў вачыма і толькі цяпер, упэўненая, што нічога ім не пагражае, закрыла кніжку. Паклала кіёк на стол і спакойна сказала:
— Святло засвяціце. Там во, побач з дзвярыма ўключалка. З левага боку.
Колька вярнуўся да дзвярэй, намацаў пстрычак — і зрабілася светласць. I бабка запытала:
— А чаго прыйшлі?
— Бо ведаеце, бабка, ёсць справа. Трэба схадзіць у адно месца. Тут, цалкам блізка, — Чокун пачухаў патыліцу і зірнуў на гадзіннік. Набліжалася пятая вечара.
— А якое ж гэта месца? У царкву, можа б, я і схадзіла, але не магу. Ногі адняло. А бацюшка Тарас, калі пасля Калядаў заходзіць з малітвай, заўсёды пытае: “Марыя, а чаму вы ў царкву не заходзіце?” I я заўсёды адказваю: “Ой бацюшка! Гадоў ужо ці не дваццаць нос за парог не высоўваю. На гэтых маіх гірах толькі ў рай ужо пайду, нікуды больш. Але ці прымуць мяне туды?” — сказала і задумалася над апошнім пытаннем.
— Прымуць, бабка. Каго ж там прымаць, калі не вас? Нават святы Пятро столькі царкоўных кніжак не перачытаў, як вы, — Чокун абвёў вачыма хаатычную бібліятэку, хрумкнуў, збіраючы словы, і дадаў: “Прымуць як піць даць. На ўсё будзе час. А сёння не святому Пётру, сёння вы нам, жывым. патрэбная.
— Я? А навошта я каму?
— Як, навошта? — Сальцісон таксама зірнуў на гадзіннік і, ляснуты па спіне яго бязлітасным ціканнем, прыйшоў Чокуну з падтрымкай. — Ды вы бабка што, тэлевізар не глядзіце? Выбары ж сёння, і кожны грамадзянін павінен выканаць свой абавязак. А вы грамадзянка ці не? — запытаў і сам адказаў на пытанне: грамадзянка, ды не абы якая — самая старэйшая ў вёсцы!
— Тэлевізар не гляджу. Гадоў ці не тры, як вецер зламаў антэну, і не гляджу. А гэтыя выбары, значыць што? — не зразумела бабка.
— Выбары, бабка, значыць трэба схадзіць у дом куль-туры і паставіць крыжык побач з прозвішчам нашага войта. I за мяне пры нагодзе можна голас аддаць. Як за дэпутата ў гмінную раду.
— Ага, — уздыхнула бабка. Лістанула запісаныя ў памяці абразкі і запытала: — А войтам хто ў нас цяпер? Той, што заўсёды быў? Памятаю, Герэк у Варшаве настаў, а ён у нас.
— Той жа, бабка. Дык навошта нам другі? А Герэк, бабка, дык даўно памёр ужо, — удакладніў Сальцісон.
— Так? — бабка склала далоні як да малітвы і войкнула: — Госпадзі, усё малодшыя ды малодшыя сыходзяць з белага свету. Але, кажаш, наш жыве?
— Жыве бабка, жыве.
— Дзякуй Богу, Прыгожы мужчына. Калісьці я да яго па шыфер хадзіла. Заходжу ў кабінет і кажу: дайце асігнату на шыфер, пан начальнік. Бо тады яшчэ не вой-ты, начальнікі тады былі. А ён адказвае: “Няма шыферу, бабка Маруся. Не давезлі. А я ж не магік, ваду ў віно вам не пераўтвару”. Гадоў пяць я абівала там парогі, а ён усё рукамі разводзіў. Няма і няма. Аж нарэшце кажа: “А, наце, упартая жанчына”. Не ведаю, ці давезлі шыфер, ці я яму абрыдла? А можа вывучыў, як пераўтвараць ваду ў віно, бо і пакінуў гэтых сваіх камуністаў і ў царкву пачаў заходзіць. Добры чалавек.
Сальцісон, заахвочаны апошнімі словамі, схіліўся да бабчынага вуха і, дыхаючы ў квяцістую хустку, ні то запытаў, ні то заявіў: — Дык пайшлі, бабка.
— Не пайшлі, не пайшлі, — запратэставала бабка Ма-руся. Ногі не панясуць. У царкву вось я схадзіла б, але не змагу.
— Ну бабка! Як жа так? Вы ж сама сказалі, чалавек добры, і шыфер калісьці даў, і на галаву не цячэ вам.
— А якраз крыху і працякае. О, там, — схапіла кіёк і пацэліла ў месца, дзе столь сыходзіцца з комінам. — Псалтыр так скруціла ад сырасці і зжоўк, што ўжо чытаць немагчыма. Добра, што я яго раней напамяць вывучыла.
— Ой, бабка. Дзірка ля коміна заклеіцца. І пры нагодзе антэна паставіцца, тэлевізар зноў зможаце глядзець.
— Так? — Пацікавілася бабка. — А хто і калі?
— Ну, заўтра, або калі там будзе час. Я сам, сваімі рукамі ўсё зраблю, — Сальцісон падышоў да печкі, задраў галаву і вачыма ўяўлення ўбачыў сябе, як сунецца да коміна, як стогне абымшэлы шыфер і скрыпяць кроквы пад напорам буйнога жываціска. І Сальцісон вярнуўся на сярэдзіну кухні.