— Я кахаў Зіну.
— Ты разумеў, што акадэмік дасць табе добры старт.
— Але я потым бег сам! Нават не бег, я поўз... Спатыкаўся. Падаў. Паднімаўся... У выніку i з'явіліся гэтыя зялёныя папкі. Але я ўсё рабіў сам! Сам! — нібыта паставіў кропку Ігар Апанасавіч.
Ён пачаў развязваць хвартух, пра які ўспомніў толькі цяпер. Рукі не слухаліся, вузельчык не паддаваўся. Але вось удалося. Развязаў. Скамячыў хвартух, шпурнуў на падлогу, а лепш бы ў ненавісны твар незнаёмца.
— Ну, хопіць! Гэтым часам я звычайна сплю. Прашу выйсці!
Незнаёмец адмоўна пакруціў галавой:
— Знікнуць павінен ты. Я з'явіўся сюды, каб выправіць тваю памылку. Я знайду Віку. Я сустрэнуся з ёю. Мы павінны быць разам. Нам гэта наканавана аднойчы i назаўсёды.
Iгap Апанасавіч атарапеў.
— Вы?.. Вы ведаеце Віку?
— Ведаў... Пяць гадоў сядзеў з ёю за адною партаю ў школе. У апошнім, дванаццатым, класе мы ўцякалі з урокаў, ехалі на дачу майго дзеда...
У гэты момант Ігар Апанасавіч зразумеў, што з ім усё ў парадку. Ненармальны вось гэты дзівак. Як ён мог сядзець за адною партаю з Вікай Падабед, на якую мог ездзіць дачу, калі з Вікаю ездзіў ён... Ён! Ігар Апанасавіч Халадневіч, a тымі часамі проста Ігарок... Ігар.
— Э-э-э, паслухайце,— сказаў ён.- Я хацеў бы пачуць нейкае тлумачэнне. Сваімі словамі вы загналі мяне ў тупік. Я не люблю фантазій. Я заўсёды маю справу з дакладнымі рэчамі. Фантазіі былі ў Вікі, калі яна ўявіла сябе мастачкай. Прымушала сядзець гадзінамі i малявала мае партрэты. Гэта мяне i адштурхнула, напалохала. Я чалавек пэўнасці. Канкрэтных формаў. Скажыце мне, хто вы? — Ігар Апанасавіч амаль узмаліўся.
Незнаёмец задумаўся... Потым загаварыў з відавочным спачуваннем:
— Баюся, ты не ўсё зразумееш. Сусвет сціскаецца i пашыраецца. Яго будова бурыцца, каб праз мільёны гадоў аднавіцца зноў, але ў тым самым парадку. Няма канца — ёсць бясконцае паўтарэнне выключна ўсяго. Яшчэ некалькі гадзін таму назад я жыў у тры тысячы пятнаццатым годзе новай эры. Ты жывеш напрыканцы дваццатага стагоддзя старой, але мы адно i тое. Ты зразумееш гэта, калі паўторышся там, у новай эры, дзе будзеш да таго самага моманту, пакуль табе не захочацца сюды, каб звязаць парванае звенка свайго бясконцага лесу. Таму што ўсе свае жыцці — мінулыя i будучыя — ты звязваў толькі з адною жанчынай. I гэтая жанчына — Віка. Разрыў адбыўся тут... у гэтым стагоддзі. Мне ўдалося павярнуць ход нейкай мільённагадовай эвалюцыі. Гэта таксама адкрыццё, як i тое, што зрабіў ты ў сваіх зялёных папках, памыліўшыся ў нязначным. Толькі мае адкрыццё засталося там, у тры тысячы пятнаццатым годзе. Але, дзякуючы яму, я тут. Я хачу знайсці Віку. Яна загінула ў тым жыцці тыдзень таму назад у аўтамабільнай катастрофе. Але ў нас яшчэ ёсць час тут — час жыцця, надзей, кахання...
Ігар Апанасавіч чуў, як варушацца валасы на ягонай галаве.
— Як ваша прозвішча? — толькі i змог выціснуць ён з сябе.
— Халадневіч... Iгap Апанасавіч Халадневіч.
— А хто ж тады я?
— ???
Чалавек, які толькі што назваў сябе Халадневічам, пасміхнуўся:
— Сітуацыя табе бачыцца абсурднай. Мне таксама. Адзін з нас павінен знікнуць. Ты не зможаш аднавіць адносіны з Вікай, значыцца...— ягоная рука слізганула ў кішэню пінжака.
— Мяне чакае куля ў лоб?
— Hi ў якім разе. Вось партманет. У ім ты знойдзеш замежны пашпарт i авіябілет у Аўстралію. Там ляжыць i нумар рахунку, які адкрыты на тваё імя ў аўстралійскім нацыянальным банку. Ты больш не вучоны. Твае зялёныя папкі застануцца тут. Ты — звычайны жыхар Аўстраліі, праўда, элітны. На тваім рахунку мільёны. А цяпер — апранайся. Твой час тут скончыўся.
Iгap Апанасавіч, як на ватных нагах, выйшаў у пярэдні пакой. Ён падпарадкаваўся волі гэтага чалавека. Нацягнуў пінжак. Калі накідваў на плечы плашч, адчуў, як лёг у кішэню цяжкі партманет. Гэта незнаёмец паклаў яго туды.
— Ну... Шчаслівай дарогі! Тваёй адсутнасці ніхто не заўважыць.
I якраз у гэты момант зазваніў тэлефон. Апарат стаяў на невялікім століку паблізу. Ігар Апанасавіч па прывычцы хацеў зняць трубку. Незнаёмец яго апярэдзіў.
— Халадневіч слухае... Таксі? Заказваў. Пасажыр на выхадзе.
«Д'ябал! Што ж такое адбываецца? Халадневіч слухае...» Ігар Апанасавіч выйшаў, хутчэй, вылецеў з кватэры, адчуваючы, як па целе бягуць дрыжыкі.
Віка намагалася заснуць. Церла надброўі, лічыла да ста, i ўсё марна. Бралася на досвітак. Калі б такімі ж ціхімі былі яе думкі, яна, напэўна, заснула б. Але думкі неспакойна круціліся вакол аднаго: відаць, з выданнем буклета нічога не атрымаецца. У банку, дзе ёй абяцалі пазыку над невялікі працэнт, «форс-мажорныя» абставіны. Антон абяцаў ёй знайсці пакупніка — некалькі карцін можна было б прадаць, але ці тыя гэта грошы? Ды i сам Антон... Яна дацягнулася рукою да тумбачкі, што стаяла за канапай, узяла адтуль шматок паперы. Гэта ж трэба, што напісаў: «Жывіце i плывіце! Мой ветразь павярнуў у адваротны бок». Нягоднік! А чаму, уласна кажучы, нягоднік? Яны проста сышліся на нейкі момант. Праўда, гэты момант працягнуўся два гады. Але ж ніхто нікому нічога не абяцаў. Тыя чатырнаццаць гадоў якія ляжалі паміж імі, адыгрывалі сваю ролю. Усё роўна гэтая сувязь калісьці скончылася б. У свае сорак два гады Віка дазваляла сабе быць рэалісткай. У тое, што ён пайшоў назаўсёды, яна не верыла: скончацца ў яго грошы — з'явіцца. Але разлічвала не на многае, таму самым правільным было б пакінуць Антона проста ў прыяцелях. Два-тры званкі на год i кубачак кавы ў выпаду нейкай ягонай няўдачы. Праўда, у яе самой гэтых няўдач значна больш. Антон маляваў кідкія рэкламныя шчыты, i так званыя новыя беларусы ахвотна плацілі яму. Ёй гэта не падыходзіць. Кожнаму сваё. Хто ў які вагон паспеў ускочыць. Таму i застаецца спадзявацца на выпадковага пакупніка. А можа, прадаць машыну? Не, на гэта яна не адважыцца. Яе не хопіць на цяганне падрамнікаў па тралейбусах ды аўтобусах. У свой час нацягалася.