Чалавек не па ўзросце хутка падняўся. Пакамечаны плашч, расшпіленыя верхнія гузікі кашулі, гальштук, які ён трымаў у руках,— усё гэта кінулася ў вочы адразу. А потым яе вусны расцягнуліся ў нейкай змушанай усмешцы.
— Ігар? — у голасе была няпэўнасць.
— Пазнала?
— Калі б мне было цяпер васемнаццаць, сказала б, што ты змяніўся. Ёсць справа да мяне?
Вочы яго пацяплелі, але цяжкая стомленасць у позірку нібы замінала яму ўсміхнуцца.
— Скажы, я падобны на ненармальнага чалавека?
— Не ведаю. Каб нешта сказаць, нам трэба пагаварыць. Спадзяюся, ты зойдзеш у кватэру?
— Вядома.
...Ён здымаў плашч. Было ў ягоных рухах нешта нервова-мітуслівае. Назіраючы за ім, яна думала, што ён зусім не падобны на вучонага, хай сабе i няўдачніка, пpa што сказала ёй Галя Манёнак падчас нядаўняй размолы, хутчэй нейкі безнадзейны бомж з шэрым тварам i патухлым позіркам.
— Партманет?! Тут у кішэні ляжаў гэты д'ябальскі партманет! Цяпер яго няма,— ён выварочваў кішэні плашча, шукаў позіркам на падлозе, ці не выпаў дзе.
— Паглядзі ў пінжаку,— параіла Віка.— I навошта табе нейкі партманет, ты ж не ў магазіне! Хіба гэта так важна цяпер?
Ёй не падабалася ягоная мітуслівасць. Усё ў ім да раздражнення насцярожвала. Яны больш як дваццаць гадоў не бачыліся, а ён турбуецца пра нейкі партманет. Mo i сапраўды якійсьці зрыў у псіхіцы?
— Есці хочаш?
— Не адмоўлюся. Я некалькі начэй правёў на вакзале. Спрабаваў спаць на лаўках, мяне зганялі міліцыянеры. Днём бадзяўся па скверах...
— У цябе што, няма кватэры?
— Ёсць. Аднапакаёўка. Размянялі былую з жонкай,— i ўдакладніў: — Я развёўся.
— Ведаю. Сказала пра гэта Манёнак. Чаго ж ты, дарослы чалавек, начуеш на вакзале? Ды не трасі ты гэты плашч, дай павешу.
— Э-э-э... Я... Я... Ca мною здарылася нешта неверагоднае,— i ён, чамусьці азіраючыся, запытаўся шэптам: — Да цябе ніколі ніхто не з'яўляўся, хто б прымусіў падумаць, што з табою не ўсё добра?! Штосьці такое туг...— паказаў на галаву.
— Ну, Халадневіч,— яна ледзь стрымлівала смех.— Помніш, мы некалі смяяліся, хто каго перасмяе... Гульня такая была ў нас. Давай пасмяемся!
— Ты сур'ёзна?
— А ты са сваімі дурнымі пытаннямі?
Яны прайшлі ў пакой.
— Твае бацькі?..
— Памерлі. Тата ў дзевяноста першым, мама ў дзевяноста трэцім.
— Мае трошкі раней. У вас... У цябе амаль нічога тут не змянілася. Я неяк хацеў зайсці, павіншаваць цябе з днём нараджэння. Гадоў дзесяць таму назад.
— Добра, што зайшоў сёння. Ну... Сядай дзе-небудзь. Ты ж хочаш есці, я якраз ішла ў магазін па прадукты. Пайду што-небудзь куплю.
— Не ідзі. Застанься. Я магу абысціся кавай.
...I яна варыла каву. Ён быў тут жа на кухні, сядзеў за сталом, але ўжо без кашулі. Яе яна замачыла ў ванне i цяпер казала яму:
— Разумееш, я не люблю ніякага піжонства. Але да мяне ніколі не прыходзілі мужчыны ў брудных кашулях. Ты першы. На, пі...— паставіла перад ім кубак з кавай.
— Ты не паверыш, я ўпершыню без усялякай прычыны не пайшоў на працу. Нават не пазваніў у лабараторыю.
— Бяры прыклад з мяне... Я ўвогуле не прывязана ні да якай службы. Вольны мастак. Зрабіся i ты хоць на тыдзень вольным,— яна падсела да яго, маленькімі глыточкамі адпівала каву ca свайго кубка,— У мяне шалёная ідэя. Давай заўтра з раніцы махнем да маёй сястры. Яна жыве недалёка, пад Мінскам. Сажалка, луг... У сажалцы во-о такія карасі!.. Ну, давай, думай, Халадневіч. Мой «рэно» на хаду... Там i адзначым твой візіт да мяне.
— А я мог i не прыйсці... Ba ўсялякім выпадку, такіх думак у мяне не было. I калі б не ён...— абарваў сябе на слове, адчуўшы, што сказаў лішняе.
— Каго ты маеш на ўвазе? Ну, дагаворвай... Дагаворвай, я — цікаўная.
— Разумееш... Я нават пэўна i не ведаю, ці быў «ён»... Гэта здарылася некалькі дзён таму назад. Да мяне прыйшоў я... я сам. Вар'яцтва, праўда? У яго нават вось гэты маленькі шрам быў на губе. I ўвесь ён...
— Быў такі страшны i валасаты... У-у, Халадневіч,— яна разрагаталася.— Ты проста стаміўся. Ведаеш, ідзі прыляж... А я спаласну тваю кашулю.
Ён пагадзіўся. Праз нейкі час яна на дыбачках падышла да канапы... Спіць... Зусім не падобны на таго, ранейшага Халадневіча. Як на каго працуюць гады. Яна ведала мужчын больш цікавых у яго ўзросце. Штосьці скруціла яго, прыціснула да самага краю, за якім выключная абыякавасць да ўсяго. Халадневіч расплюшчыў вочы. Пацягнуўся насустрач ёй: