— Як гэта Стыў Спілберг, вялікі кінарэжысёр дваццатага стагоддзя, не ведае, што рабіць з апавяданнямі, якія нейкім чынам трапілі да яго?! Няхай не будзе атлусцелым снобам! Няўжо ў яго няма элементарнай цікавасці: а што ж там, у той маленькай еўрапейскай краіне, адбываецца? А якая там культура, мастацтва, літаратура, нарэшце?! Хай возьме i прачытае...
— Як ён гэта можа зрабіць, Ра-а?
— Звычайна! У Амерыцы поўна нашых. Дык няхай расшукае англамоўнага беларуса. I ніякіх праблем з гэтымі апавяданнямі!
I я замаўкаю: «А пра якія гэта апавяданні я ёй тут распавядаю?! Тыя штотыднёвікі, у якіх яны надрукаваны, ляжаць на паліцы над маім пісьмовым сталом». I я гляджу на паліцу i не бачу ніякіх штотыднёвікаў. Там, дзе яны яшчэ ўчора ляжалі, стаіць статуэтка нейкага кітайскага асветніка. Дык сапраўды, што ж гэта такое адбываецца? Мне стала цяжка дыхаць.
— Ра... Ра-а... Не маўчы!
— Ну што не маўчы?! Што?! На паліцы няма штотыднёвікаў, i гэта ўжо сапраўдны абсурд. Фантасмагорыя! A ўсё... Усё ўпіраецца ў гэты злашчасны аўтограф! Ba ўсім вінаваты сам Спілберг. З ягонага аўтографа ўсё i пачалося... Гэты аўтограф атручвае маё жыццё!
— Ра-а, дык чаго ты?! Супакойся... Калі ў цябе такія вялікія праблемы з аўтографам Стыва... Парві! Вазьмі i парві яго. Гэта ж так проста! Стыў не пакрыўдзіцца. Ён і ведаць пра-гэта не будзе.
I я ўжо не слухаю Таню. Мне карціць як мага хутчэй падысці да кніжнай шафы, выцягнуць з-за шкла тую прыгожанькую паштоўку i, няхай мне даруе мастак Петэр Севярын Кроер, разарваць ягоны «Летні вечар на Біч» на драбнюсенькія шматкі... Што я, вядома, i зрабіла, як толькі развіталася ca стрыечнай.
I вось стаю на балконе. З задавальненнем гляджу, як лёгкія папяровыя кавалачкі плывуць у паветры, падаюць на траву. I мне чамусьці вельмі радасна. назіраць за гэтым іхнім летам.
— Гэ-эй, суседка!
Пераводжу позірк... Ах, Вася! Зноў сусед Вася. У яго таксама добры настрой, ён ужо, напэўна, здаў у прыёмны пункт сваю парожнюю тару i цяпер паспеў добра затаварыцца. З кішэняў ягоных штаноў выглядваюць блішчастыя коркі «Двух буслоў».
— Суседка,— працягвае ён,— а чаго гэта вы смеціце пад балконам? Вунь колькі смецця нараскідалі!
— Гэта не смецце,— весела адказваю я.— Гэта, Вася, аўтограф славутага Стывена Спілберга.
I міжволі хапаюся за парэнчу. У галаве бы ўдарыла болем: «Спілберг смяецца» заварушылася там... Бог мой, зноў два «С», няўжо зноў нейкая назва?! Але далей за гэта не пайшло. Ніякага сюжэта ў мяне не з'явілася. I, далібог жа, хутка ўся гэтая гісторыя з аўтографам Стывена Спілберга, як ні дзіўна, забылася.
Але калі надышоў кастрычнік, поўны дажджу i шалёнага ветру, калі неяк зусім нечакана ўдарыў першы зазімак i ў адначассе каштаны ля ганка нашага дома скінулі сваё шырокае, пышнае лісце, з Чыкага патэлефанаваў дзядзька Саша.
— Ну, што там з усімі вамі здарылася? Дзе вы прапалі? Куды падзяваліся? Ніяк не магу датэлефанавацца...
— А што такое, дзядзьку?
— Нічога асаблівага... Проста тут усіх нас замучвае Спілберг. Хоць ты куды хавайся! Дастае немагчыма... Уяві, ён хоча мець у сябе твой аўтограф!..
1999
АНЁЛ-АХОЎНІК
Яны сустрэліся, як i дамаўляліся, познім вечарам i цяпер стаялі недалёка ад лавачкі, раз-пораз пазіраючы на расчыненае акно на другім паверсе.
— A калі яна будзе якраз у гэтым пакоі? — папытаўся пятнаццацігадовы Юрка ў свайго сябрука-аднагодка Вадзіма,— Яна ж не будзе маўчаць, адразу падніме крык.
— Вядома, таму я i ўзяў братаў газавы пісталет. На-а, бяры, ён спатрэбіцца ў любым выпадку. Яе ўсё роўна давядзецца адключаць. Потым адразу адчыніш уваходныя дзверы, я ўжо буду стаяць на лесвічнай пляцоўцы. Толькі добра ўчапіся за падаконнік.
Юрка ўзяў пісталет, засунуў яго ў кішэню лёгенькай курткі-вятроўкі, паглядзеў на акно, пасля на прыстрэшак ганка.
— Я ўчора ноччу залазіў — сказаў ён.— Акно так блізка, што асабліва i падцягвацца не трэба. З ходу ўскочу.
— Спачатку ўскоч! – абарваў яго Вадзім,— Ну, ідзі... Я пабуду тут, пакуль будзеш узбірацца на прыстрэшак.
I Юрка пайшоў да ганка.
Ліда ляжала на канапе. Праз расчыненае акно плыў прыемны халадок, i гэта было адзінае, што ўлагоджвала яе думкі гэтым вечарам. Спрабавала чытаць Шэлдана, i не чыталася. Больш за тое, ужо сама назва рамана выклікала іранічную ўсмешку: «Калі настане заўтра». Яна пакуль не ведала, што там будзе адбывацца ў гэтай кнізе, а вось тое, што яна сама заўтра назаўсёды адмовіцца ад Андрэя, ёй было ўжо добра вядома. Яна ўсё выкажа яму, а можа, i не будзе выказваць: проста кіне трубку, як гэта ўжо рабіла неаднойчы. Toe, што яшчэ зусім нядаўна здавалася сонечным ударам, спякотным, галавакружным падарункам жыцця, абярнулася звычайнай любоўнай інтрыжкай. Ну i хопіць, з яе досыць! Магчыма, што i Андрэй гэтаксама думае. Таму што ўжо не першы раз яны дамаўляліся сустрэцца, i ўсё зрывалася. Вось i сёння Андрэй пазваніў у апошні момант: «Лета нашых надзей — наперадзе! Не прыеду. Зваліліся нечаканыя госці, i як пакінуць сваіх хатніх?» А яна ж пакінула — мужа, сына там, у доме адпачынку на Нарачы. Напрыдумляла ўсяго, маўляў, пазваніла суседка, якой яна пакінула ключы ад кватэры, каб палівала вазоны, пакуль яны будуць адпачываць. I вось ix залілі суседзі зверху — прарвала водаправодную трубу. Трэба ехаць, паглядзець, што там нарабілася!