А Жураўскі падышоў ужо, казытнуў ёй шчаку калючай шчэццю, пяшчотна дакрануўся вуснамі — непрыгожы, але такі мілы і такі жаданы, і Ірына ў роспачы адштурхнула яго.
— Што ты робіш? Убачаць…
— А няхай сабе бачаць,— абыякава азваўся Арсен Міхайлавіч,— што нам да іх… Якая ты свежая сёння… быццам толькі што халоднай вадой вымылася. А я хутка зусім зваруся ў нашай душагубцы. Аляўціна прастудзілася, не дае, зараза, нават фрамугу адчыніць. Не рэдакцыя, а філіял пекла з уласнай вядзьмаркай.
Аляўціна Міронаўна Крыскавец, высокая мажная жанчына з круглым пляскатым тварам, на якім цьмяна свяціліся злосныя вочкі з кароценькімі рыжымі вейкамі, была малодшым рэдактарам рэдакцыі мемуарнай літаратуры. Жураўскі яе цярпець не мог, яна адказвала яму ўзаемнасцю: неабвешчаная вайна ішла паміж імі з першага дня, калі Арсен Міхайлавіч з’явіўся ў рэдакцыі, і ніхто не мог бы сказаць, чым яна выклікана і калі скончыцца.
— Бедненькі…— пашкадавала Ірына Жураўскага.— Выпі халоднай кавы, адразу стане лягчэй.
— Налі, вып’ю.
Жураўскі маленькімі глыточкамі піў каву і гартаў кнігі, якія падабрала яму Ірына.
— Дзякуй, якраз тое, што трэба. Лаўрыновіч здаў нарэшце рукапіс, а ты ж ведаеш, які ён пісака. Халтура, усё трэба перапісваць. Так што адпачынку мне не бачыць аж і да белых мух.
— Вось і цудоўна! — узрадавалася Ірына.
— Што ж тут цудоўнага? — здзівіўся Жураўскі.— Ты ж звычайна ідзеш у ліпені? Я так марыў куды-небудзь з табой з’ездзіць. Напрыклад, у Палангу…
— Пакуль Сярожка не закончыць школу і не паступіць у інстытут, мне пра адпачынак і думаць няма чаго. Ды і ў вас тая ж праблема.
— Няхай гэтым займаецца Валя. Андрэй цягне на залаты медаль, думаю, што з ім цяжкасцей не будзе. Жахліва мэтанакіраваны і настырны хлопец, увесь у матку. Кожны крок разлічаны і вывераны на сто год наперад. Усё па плану, усё па праграме: школа, інстытут, дысертацыя… Дзіўная рэч: крычаць — інфантыльнасць, інфантыльнасць… А ў Андрэя гэтай інфантыльнасці ўжо ў дзевятым класе нават духу не было, адзін голы рацыяналізм. Часам аж страшнавата робіцца: падлетак, а ўжо — стары. Усё ведае, і усё разумее…
— А Сярожка нешта закруціўся сёлета,— уздыхнула Ірына.— Не разумею я яго. Чужы стаў, далёкі, недаступны. А злосны… як ваўчаня, слова ўпоперак не скажы, так і натапырыцца.
— Закахаўся.— Жураўскі паторгаў бародку.— Андрэй расказваў: у Вераніку Акімаву закахаўся. Такі ўзрост, што ж ты хочаш.
— Значыць, праўда.— Ірына прыкусіла губу.— Толькі гэтага не хапала! Ах, нягоднік!
— Які ж ён нягоднік!.— не згадзіўся Жураўскі.— Што ты гаворыш, дзівачка? Харошы хлопец. Яны ў сваіх справах самі разбяруцца, лішне назаляць не варта, толькі адштурхнеш.
Памаўчалі.
— А мой сёння на начным дзяжурстве…— раптам сказала Ірына.
— Ах, чорт! — Жураўскі паставіў кубачак з недапітай кавай.— А я, як на тое, без машыны. Паехалі б куды-небудзь у лес або на Мінскае мора, пакупаліся б…
— А што з машынай? Зламалася?
— Ды не. Мая ўчора канцэрт наладзіла.— Ён дастаў цыгарэты, закурыў, нервова ломячы запалкі.— Якая брыдота… божа мой, якая брыдота! Не ведаю, ці яна нешта западозрыла, ці яе звычайная шалёная рэўнасць… Учора мы начавалі на дачы, я табе гаварыў. Раніцай прывёз яе ў школу, паехаў на службу. Днём мы з табой ездзілі ў Заслаўе абедаць, так?.. I абед жа, як на тое, быў паскудны, я ледзь не атруціўся тым біфштэксам, так пячонка разбалелася… Ну, а вечарам я заехаў па яе ў школу, каб зноў адвезці на дачу — такая спёка, бетон за дзень нагрэецца… я дома да самай раніцы заснуць не магу. Кручуся, кручуся… А на дачы сплю. Адчыню акно, месяц свеціць, ветрык павявае… I як я папаўся, недарэка, проста не разумею. Выгляд яе мяне падмануў, вясёлая такая, прыязная… «Дзе быў, куды ездзіў?» — «Нікуды, было многа работы». — «Зусім-зусім нікуды?» — «Зусім, зусім».— «Можа, паабедаць куды?» — «У нашай сталоўцы паеў, гавару ж табе: не было часу».— «Цікава,— дастае з сумачкі паперку.— Тады, можа ты мне растлумачыш, калі ласка, адкуль узяліся на спідометры лішнія шэсцьдзесят восем кіламетраў? Раніцай каля школы было адзінаццаць тысяч сто восемдзесят сем, да Дома кнігі і назад — дзесяць, ну, дванаццаць, не болей, праўда? Значыць, адзінаццаць тысяч сто дзевяноста дзевяць. Ну, няхай адзінаццаць тысяч дзвесце, на драбязу не зважаю, Але ў цябе адзінаццаць тысяч дзвесце шэсцьдзесят восем. Можа, пакуль ты там працуеш, не шкадуючы сілы і энергіі, нехта катаецца на нашай машыне?..» — Жураўскі пракаўтнуў сліну, на доўгай жылістай шыі яго сутаргава заторгаўся востры кадык.— I пайшло і паехала. На ўсю катушку… Ледзь машыну ў бетонны слуп не ўсадзіў. Так хацелася… На ўсёй хуткасці, каб толькі не чуць, не бачыць. Каб адразу — к чортавай матары!..