Выбрать главу

Скiдайце вопратку з яго, каб ён лячыў вас.

А як лячыць не будзе - дык забiце:

Ён толькi лекар, толькi лекар ён.

Урэшце я стаю голы i, учапiўшыся рукою за сваю бараду, нахiлiўшы нiзка галаву, гляджу на тых людзей. Я зусiм спакойны, я адчуваю перавагу над iмi, я такi ўвесь час, хоць цяпер мне гэта не дапамагае, бо яны бяруць мяне за галаву, за ногi i нясуць у ложак. Яны кладуць мяне да сцяны - туды, дзе рана. Пасля ўсе выходзяць з пакоя, дзверы зачыняюцца, аблокi абкладваюць маладзiчок, пасцельная бялiзна мяккай цеплынёю ахутвае мяне; расплывiста ўзнiкаюць перад вачыма ў аконных адтулiнах конскiя галовы. "Ведаеш, - чую шэпт каля вуха, - я табе не надта давяраю. Ад цябе ж таксама недзе проста пазбавiлiся, ты не прыйшоў па сваёй ахвоце. Замест каб мне дапамагчы, ты робiш цяснейшым маё смяротнае ложа. Лепш за ўсё я табе павыдзiраю вочы". - "Слушна, - адказваю я, - гэта ганьба. Але ж я лекар. Што я магу зрабiць? Павер, мне таксама нялёгка". - "Задаволiцца тым, што ты перапрашаеш? Ах, вiдаць, прыйдзецца. З такой прыгожай ранаю прыйшоў я на белы свет: гэта ўсё, што я меў пры сабе". "Дарагi хлопча, - адказваю я, - твая бяда ў тым, што ты бярэш усё да галавы. Вось я - чалавек, што ў якiх толькi лякарнях не перабываў i чаго толькi ў iх не бачыў - я табе кажу: рана гэтая не надта ўжо i страшная. Паставiць проста абушок, ударыць раз-другi i - калi ласка... Шмат хто сам падстаўляе свой бок i нават наўрад цi чуе, як абушок грукае ў бары -тым больш, калi ён блiжэй". "Цi праўда гэта, альбо ты манiш, бачачы, што я ў гарачцы?" - "Гэта праўда, вось табе слова акруговага лекара". I ён даў мне веры i зацiх. Але ўжо наспеў час падумаць пра сваё выратаванне. На месцы стаялi мае верныя конi. Адзежа, футра, сумка - усё было хутка згорнута ў адзiн вузел; на тое, каб апранацца, у мяне не было часу: конi спяшалiся, як i па дарозе сюды; таму я борзда скочыў з хлопцавай пасцелi ў сваю. Адзiн конь паслухмяна адышоў ад акна, я шпурнуў свой клунак у каламажку, за iм паляцела футра, але задалёка: яно толькi зачапiлася рукавом за крук. Добра i так. Я ўскочыў на каня. Аброць валачылася па зямлi, другi конь зусiм сам па сабе, каламажка недзе ззаду, ледзь не бокам, а за ўсiм гэтым валачылася па снезе футра. "Пайшлi! Хутчэй!" - крыкнуў я, ды хутчэй не йшло: павольна, нiбы старыя людзi, цягнулiся мы па снежнай пустэльнi; доўга гучаў нам услед новы, але яшчэ менш ладны спеў дзяцей:

Радавацца трэба, пацыенты:

Лекар вам пакладзены ў пасцель!

Гэтак нiколi не дабрацца мне дадому; прапала мая добрая практыка; новы лекар абкрадвае мяне, але дарма стараецца, бо замянiць мяне ён не можа; у маёй хаце лютуе паскудны стайнiк, Роза - яго ахвяра, мне не хочацца выдумляць гэтага. Голы, пакiнуты на марозе гэтаю найняшчаснейшай парою, у зямной каламажцы, з незямнымi коньмi, туляюся я, стары чалавек, без нiякай мэты. Маё футра цягнецца недзе ззаду за возам, мне нiяк няможна ўзяць яго, i нiхто з рухавага збою пацыентаў не паварушыць нават пальцам. Падманулi! Падманулi! Адзiн раз паверыў аблуднаму званку, i - нiчога ўжо больш немагчыма выправiць!