Дадому? І конь не спяшае ні трошкі,
На козлах дзядуля Лявонь.
Апошні рамізнік, апошнія дрожкі,
Апошні рамізніцкі конь.
За вёскай, у полі, на ўзгорку,
Дзе ўецца гасцінец-бальшак,
Аб долі задумаўся горкай
Стары, спарахнелы вятрак.
„Найбольш адзінокі на свеце,
Аджыў, як відаць, я свой век.
З мяне насміхаецца вецер,
Пакінуў мяне чалавек.
Не рвуцца ў палёт мае крылы,
Іх шуму мне больш не пачуць.
Не хопіць, напэўна, мне сілы,
Каб жорны хоць з месца крануць”.
У латах шэрыя шатры
На доўгіх вазах драбінястых,
І начныя на лузе кастры
Мне ўспамінаюцца часта.
І песні пад бух-барабан,
Ды сумныя гукі гітары,
Спяваў барадаты цыган,
З асветленым полымем тварам.
І тыя, з дзяцьмі на руках,
У дзіўным адзенні цыганкі,
Якія па картах і снах
Прадказвалі шчасце сялянкам.
Ад’ехала ўсё іх дабро,
І гора, і дзетак слёзы,
І тое пустое вядро,
Што гайдалася пад возам.
Мы не паходзілі з вяльмож,
Аб іх не снілі ў снах.
Хадзілі летам басанож,
Зімою — ў пасталах.
Стары, бывала, і малы
Вясковы ўвесь народ,
Абуты быў у пасталы,
Насіў іх з года ў год.
З абуткам клопат быў, машын
Няшмат тады было,
Як і старых гумовых шын
Для нашых пасталоў.
Усё ж не шанаваў той час
Абутку нашых сёл.
Была нат пагаворка ў нас:
Дурны ты, як пастол.
Пад новы плён араў загон
Мой працавіты тата.
У глебу ён пасеяў лён,
Бліскучыя зярняты.
І рос лянок, рос даўгунок,
Матуля даглядала,
Як васілёк, цвіў, песціў зрок,
Даспельваўся памалу.
Рвалі лянок, а вецярок
Дбала прасушваў жмені.
Клалі ў вазок, звязлі на ток,
Прачом стаўклі насенне.
Пазней лянок плыў у ставок,
Каб мокнуць у вадзіцы.
Там доўга мок, і на лужок
Зноў выплываў сушыцца.
Чарэн прыпёк — стагнаў лянок
У церніцы зубастай.
Наступны крок — на кадлубок —
Трапачкай білі часта.
Прадзе, прадзе з кудзелі ніць
Раўнюткую матуя.
Крутая ніць з рукі бяжыць
На калаўротка шпулю.
Снуе, снуе матуля ніць
На сноўніцы крылатай.
А сноўніца скрыпіць, рыпіць
І крыжыць з ёю хата.
Туды-назад, туды-назад
Рука імчыць чаўночак.
Матуля кужаль тчэ, варштат
Туркоча ўдзень і ўночы.
На луг са мной ішла вясной
Бяліць палотны мама.
Я па дарожцы ільняной
Бег босымі нагамі.
Каторы год ужо мінуў...
Пасля мая матуля
З калісьці вытканага льну
Даношвала кашулі.
Малаткі на бабках,
Як буслы клякочуць,
І плыве па вёсцы
Звон сталёвых кос.
І з расой выходзяць
На сыходзе ночы
На лугі сяляне —
Будзе сенакос!
У руках жылістых
Засвісталі косы,
Вострыя, як брытвы,
Голяць твар лугоў.
Лёг дыван квяцісты
Роўненька ў пракосах;
Млеюць, млеюць травы
Па слядах касцоў.
Выпесціла сонца
Безліч сцяблін кволых
І сухое сена
Пахне быццам мёд.
Едзе на калёсах
Лепшы скарб жывёлы.
Водар паху ў клуні
Будзе цэлы год.
Пражыла мама век свой у Моры,
Ды марскіх не ўбачыла хваль.
Пражыла ўсё жыццё мама ў горы,
Гор не ўбачыла мама, на жаль.
Дарагая і крэўная вёска
І хаціны, што збіліся ў рад,
А за імі лугі і палоскі —
Гэта мамін увесь кругагляд.
А калі я матулю наведаў
І на выезд даў нейкі намёк,
Адказала: — Куды я паеду?
Лепей сам ты паездзі, сынок.