Паслы пакінулі коней ля конавязі.
На высокім ганку церама стаялі два яцвягі, драмаў пад павеццю хлапчук у шэрай, да каленяў, кашулі. Змяркалася, і доўгія бэзавыя цені засцілалі амаль увесь пляц. Паслы хутка падняліся па лесвіцы на высокі ганак і зніклі ў дзвярах церама. Шар праляцеў за імі вузкім калідорам. Ганна паспела заўважыць, што ў цемнаце, якая зрэдку разрывалася мігценнем лучыны або вячэрнім святлом з адчыненых дзвярэй, перад залай, куды ўвайшлі паслы, сядзелі ў рад манахі ў высокіх кукелях, з белымі крыжамі, у чорных расах. Толькі твары жаўцелі ад лампады — над імі была бажніца са смуглымі абліччамі візантыйскіх абразоў.
Рыжы прыгажун у белай кашулі, вышытай па каўняры чырвоным узорам, сядзеў за сталом, абапёршыся локцямі на старую вышчарбленую стальніцу. У кутку, на лаве, звесіўшы кароткія крывыя ногі, якія не даставалі да падлогі, уладкаваўся блазан.
Яцвяг застаўся каля дзвярэй. Пасол прайшоў да стала і ледзь прыкметна пакланіўся князю.
— Чаго ён клікаў? — спытаўся князь. — Што хацеў?
— Смуткуе, — усміхнуўся пасол. — Просіць вернасці. Ён кінуў на стол епіскапаву грамату. Рыжы тузануў яе, адарваўшы тасьму, і грамата павольна разгарнулася. Блазан ускочыў з лавы, зачыкільгаў да стала. Варушачы тоўстымі губамі, пачаў разбіраць тэкст. Рыжы зірнуў на яго, падняўся з-за стала.
— Не аддам я ім горад, Раман, — сказаў ён. — Будзем трымацца, пакуль Міндоўг з літвой падаспее.
— Ты не будзеш чытаць, Вячаслаў?
— Пайшлі на сцяну, — сказаў рыжы. — А ты, Акіплеша, скажаш баярыні, што, як вярнуся, вячэраць будзем.
— Яны Магду патрабуюць, — паведаміў блазан, прыціснуўшы пальцам радок у грамаце.
— Ахвота ім, — адказаў рыжы і пайшоў да дзвярэй.
— Усё, сеанс закончаны, — сказаў Жуль.
— Як наконт кавы?
— Ну вось, — сказаў Кін. — Мы і даведаліся, хто князь, а хто Раман.
— Князя звалі Вячаслаў? — спыталася Ганна.
— Ага, князь Вячка, сын полацкага князя Барыса Раманавіча. Ён раней княжыў у Кукейнасе. Кукейнас захапілі рыцары. Пасля гібелі горада ён пайшоў у лясы са сваімі саюзнікамі — яцвягамі і лівамі. А зноў з'явіўся ў 1223 годзе, калі русінскія князі, адваяваўшы ў мечаносцаў, далі яму горад Юр'еў. Да Юр'ева падступіла ўсё ордэнскае войска. Вячка супраціўляўся некалькі месяцаў. Потым горад здаўся і князя забілі.
— І вы думаеце, што гэта той самы Вячка?
— Ага. Усё сведчыць на карысць такой здагадкі. На гэтым пагорку было неўмацаванае паселішча. Толькі ў пачатку XIII стагоддзя яго абнеслі сцяною і пабудавалі мураваны сабор. А ў 1215 годзе горад гіне. Існаваў ён так нядоўга, што нават у летапісах пра яго амаль няма звестак. Навошта яго ўмацавалі? Відавочна, са стратаю крэпасцей на Дзвіне полацкаму князю патрэбны былі новыя пагранічныя фарпосты. І ён пасылае сюды Вячку. Рыцары яго ведаюць. Ён іх даўні вораг. І яго новая крэпасць становіцца цэнтрам супраціўлення ордэну…
Шар узняўся над вячэрнім горадам. Былі відаць вогнішчы на вуліцы — іх палілі бежанцы. Водбліскі вогнішчаў падалі чырвонымі блікамі на месіва людзей, якія збіліся ў кучу каля ахоўнай сцяны.
Напаследак шар падняўся яшчэ вышэй.
Чорным сілуэтам віднелася на схіле асадная вежа. Пагойдваліся факелы — там устанаўлівалі катапульту. Белыя, асветленыя знутры шатры мечаносцаў на тым беразе ручая здаваліся прывідамі — 12 ліпеня 1215 года канчалася. Цяпер Ганна ведала, што горадам Замошша правіць адважны і непрымірымы князь Вячка. І ёсць у яго баярын Раманаў, чалавек з сур'ёзным вузкагубым капрызным тварам — чарадзей і алхімік, які праз суткі загіне і апрытомнее ў далёкай будучыні.
15
Усё здарылася без сведкаў з будучыні, ноччу, калі Кін, Ганна, Жуль, а галоўнае, пан епіскап Альберт і ландмайстар Фрыдрых спакойна спалі. І гэта было вельмі крыўдна, таму што час, калі ўжо ты трапіў у цячэнне вітка, незваротны. І ніхто ніколі не ўбачыць зноў, якім жа чынам гэта адбылося.