Трухан скалануўся. Усё гэта было імгненным кадрам з нямога чорнабелага кінафільма, ці фрагментам аднаго з тых дзіўных сноў, што апошнім часам пачалі сніцца яму так часта, а вось ужо і на яве пайшлі…
«Ты што?» — Ведрыч стаяў перад ім, ва ўпор на яго пазіраючы.
Вярнуўся гул, вярнуліся знаёмыя адбіткі сцен, столі і вешакоў у люстры… Такі ж самы, знаёмы быў Ведрыч, у сваім новым кажусе, у джынсах і тупаносых чаравіках. На выступ пад люстрамі прысела Нэлі, папраўляючы блішчастыя спражкі на боціках. Бокам да люстраў стаяў Церашкоў, павярнуўшы, бы певень, галаву. Ніхто, акрамя Ведрыча, не звяртаў на Трухана ўвагі.
«Нічога, гэта бывае, — выціраючы з ілба паскудны пот, адчуваючы, што пот гэты праступіў па ўсім целе, вінавата прамовіў Трухан. — Бывае са мною, — дадаў, прыходзячы ў сябе. — Падалося проста».
«І часта?»
«Так, не вельмі… Бывае».
«Тады пайшлі», — загадкава неяк сказаў Ведрыч; прагучала як — пайшлі разбірацца.
На вуліцы — пабялелай і, здавалася, пачысцелай, прыгожай і светлай ад ліхтароў, усе як па камандзе сышліся і разам глыбока ўдыхнулі марозны водар першага ў гэтым годзе снегу.
Ведрыч нацягнуў на галаву сваю рабую шапку з адпушчанымі вушамі, прытупнуў снег падэшвамі моцных чаравікаў. Усё пасавала яму, было да твару: і гэты доўгі кажух, хоць ніхто яшчэ ў кажухах не хадзіў, і зімовая шапка, хоць ніхто яшчэ зімовых не надзяваў, і гэтыя чаравікі, якія моцна, як злітыя, і, відаць, зручна сядзелі на яго нагах і не баяліся ні марозу, ні снегу, ні гразюкі.
«Чым ехаць?» — спытаў Ведрыч, прытупваючы. Прытупваў ён не ад марозіку, а ад таго нецярпення, з якім перабірае нагамі малады застаялы конь у прадчуванні новай, нязведанай дарогі.
«Якое ехаць, тут прайсці крыху, — адказала Нэлі.— За «падкову», на Берасцянскую».
«Што ж, будзе яшчэ адна свая хата ў цэнтры».
Пайшлі — уперадзе Церашкоў з Нэлі, якая ўзяла яго пад руку, Ведрыч з Труханам ззаду.
«Ну што, акрыяў? Дык што з табою было? Чаго спалатнеў?»
«Так… Падалося», — неахвотна адказаў Трухан, адчуваючы, што з такім, як Ведрыч, змяніць тэму будзе няпроста. Да таго ж ён быў абавязаны Ведрычу — з сабою ж узяў, таму вымушаны быў адказваць.
«Ты хворы? — Трухан кіўнуў, але Ведрычу хацелася пачуць: — Я не бачу. Хворы?»
«Ну».
«Лячыцца трэба».
«Усё жыццё толькі тое і раблю…»
Са смехам, гоманам іх абагнала купка моладзі.
«Во дажыўся, — сказаў, гледзячы ўслед, Ведрыч. — Быў час, калі па пальцах мог пералічыць усіх, хто ў Беларусі пабеларуску гаворыць, а цяпер дажыўся — нікога не ведаю! Добра. Што баліць?»
«Лягчэй сказаць, што не баліць…»
«І галава?»
«І галава».
«Як у таго цыркача?» — спытаў Ведрыч.
«Не зразумеў…»
«Ну, цыркач зарабляў грошы тым, што цагліны аб галаву разбіваў; за кожную цагліну плацілі рубель. Яму раяць: «Ты ж мог бы больш разбіваць цаглінаў, тады б і грошай было болей!» — «Мог бы, — адказвае, — толькі галава моцна баліць». Так і ў цябе. Не пакрыўдзіўся?»
«Не, ніколькі», — шчыра адказаў Трухан. І праўда, гэты Ведрычаў цынізм не цынізм, хамства не хамства, а — рэзкасць, ці што, ці нават жорсткасць, чамусьці не толькі не крыўдзілі — наадварот, неяк да месца падаваліся, апраўданымі былі, як бывае апраўданай жорсткасць дактароў ці міліцыянераў. Гэта розныя охі ды ахі, ды саладжавыя спачуванні, якіх наслухаўся Трухан за сваё жыццё і ведаў ім цану, былі б цынічнымі і абразлівымі тут.
«Дык а бацька з маткаю ведаюць, што ў іх сын такі? Што кажуць?»
«Нічога. Іх няма ў мяне», — неабачліва прызнаўся Трухан. І ў той жа момант пашкадаваў аб гэтым.
«Так я і ведаў! — усклікнуў Ведрыч. — Так і знаў, што не ўсё! Ды што ж мне так шэнціць на гэтых убогіх, абдзеленых, сіратаў — на табе, Ведрыч, што Богу нягожа! Калі я ўжо нармальнага чалавека знайду?!»
«Я не напрашваўся, магу пайсці».
«Ды стой, чакай ты… Ну, прабач. Больш не буду… Яшчэ і гонар паказуе. Дай жа мне абвыкнуцца хоць трохі. Ты ж мяне кожнай навіною як паленам глушыш… Добра. Бацькоў няма — а хто ёсць?»