— Наступны, — кінуў ён чырвонаармейцам, якіх ужо з дзесятак сабралася перад кабінетам. Шум, гам, смех сціхлі адразу. — Што ж вы так, — дакорліва, нават жаласліва ўпікнуў ён Трухановіча.
— А вы што? — груба адказаў Трухановіч.
Партной яшчэ пытаў штосьці. Але Трухановіч не звяртаў на яго ўвагі, вочы яго шукалі… І знайшлі. Яна стаяла ў кутку каля грубкі, у акружэнні шэрых гімнасцёрак. Чырвонармейцы, відаць, чапляліся да яе і жартавалі з ёю. Яна таксама ўбачыла Трухановіча і аж памкнулася яму насустрач, нібы прасіла ад яго абароны. Чырвонармейцы прыціхлі, расступіліся, даючы яму дарогу. Нехта прысвіснуў толькі — маўляў, дурным шанцуе.
— Свёкар там, на дварэ, з канём, — яна стаяла перад ім, ростам амаль роўная з ім, і глядзела яму проста ў вочы. Голас ў яе быў прыемны, толькі нейкі няроўны, нібы зараз бегла яна і задыхалася.
Раптоўная радасць ахапіла яго. Нарэшце Бог злітасцівіўся над ім, паслаўшы яму гэтую родную душу з невядома якога свету…
— Хадзем? — прапанавала яна і рушыла па калідоры, азіраючыся.
— Пачакай. Я спытаць толькі хачу, — Трухановіч паглядзеў на Партнога, які таптаўся побач. Той зразумеў адразу:
— Дык я на двор…
Нарэшце яны засталіся адныя. У Трухановіча была ўсяго якая хвілька часу. Ён баяўся, каб дзяўчына не спалохалася гэтай самасці, усё ж ён «ненармальны», «кантужаны», і не пайшла, таму гаварыў хутка:
— Скажы толькі, цябе не Нэлі… я хацеў спытаць, як цябе завуць?
— Ты і праўда не помніш? — Дарэмна ён баяўся, у яе голасе не спалох быў, а толькі нейкая дзіцячая цікаўнасць. — Нічоганічагусенькі?
— Так, трохі, — схлусіў ён.
— І як мы з табою гулялі — таксама? Я ж — Наста! Ну? Успомніў?
— Наста, — паўтарыў ён. — Таксама на эн… Дык мы гулялі з табою? Пастой! — яму прыгадаўся нядаўні кансіліумэкзамен. — Ты — тая самая жонка майго нібыта старэйшага брата? Які ў камбедзе?
— Ну, — вось тут яна ўжо спахмурнела, нібы якую непрыемнасць пачуўшы. — Трэба йсці. Хадзем! Чакаюць там, свёкар чакае…
Свёкар на двары каля воза размаўляў з доктарам. Доктару было холадна, ён і нагамі перабіраў, і плячыма пацепваў, і каўнерык халата на шыі сцягваў, а, адказваючы дзядзьку, не на яго пазіраў, а на клункі на возе. Дзядзька ўсё дапытваўся — «дык а ці палепшала сыну хоць трохі?»; не даходзіла да яго: як жа так, вучоныя дактары, ваенны шпіталь, і лекі, і інструменты, і дагляд — а не змаглі чалавека да ладу давесці.
— Хіба ён адзін тут такі? Людзей многа ж ляжыць, уга колькі…
— Вось і яно, што адзін, — адказваў Партной, цярплівасцю заслугоўваючы хабар. — Не, кантужаных, канечне, многа. Але з вашым сынам надзвычай рэдкі выпадак... Яму здаецца, што ён жыў не раней, а пазней… Прынамсі, мне ён так расказваў…
У каторы раз слухаючы гэта, дзядзька тым не менш нічога не разумеў. Толькі ўздыхаў цяжка і гаварыў — заўсёды адно й тое ж, з пакорлівай інтанацыяй: «Вось пакараў Бог за нешта…»
І цяпер зноў сказаў:
— За што караеш…Усё было як у людзей, здаецца…
— Але праходзіць! Намнога лепш ужо.
— А нас не ўспомніў? — спытаўся дзядзька з надзеяй .
— Не.
Тады дзядзька азірнуўся, як бы саромеючыся чаго ці баючыся, што іх могуць падслухаць. Спытаў напаўголаса:
— А ён не… Не зробіць над сабой чаго? Сярод людзей жа будзе жыць… Не страшна з ім?
— Ну што вы! Ён зусім адэкватны… Спакойны, — паправіўся Партной, — ціхі. Прыдумляе сабе нешта, фантазіруе, дык гэта зусім не страшна. Я б сказаў, нават цікава… Месцамі вельмі цікава!
У гэты момант выйшла з барака Наста, за ёю Трухановіч.Спусціліся з ганка, падыйшлі да воза.
— Вы пакрыўдзіліся? — сказаў Партной да Трухановіча. — Я не мог не запрасіць іх, паверце.
— Таму што ў вас дзеці?
— Не зразумеў…
— Ну, гэта гаворыцца так. Не мог паступіць інакш, бо ў мяне сям’я, дзеці… А што, праваліў вам спектакль? — спытаў Трухановіч. У ім жыла яшчэ горыч, прыкрасць ад таго, што некалі, слабы, змучаны пасля аперацый, напаўзвар’яцелы ад сваёй метамарфозы, ён паверыў гэтаму чалавеку, адкрыўся яму. — А вы, нябось, на поўным сур’ёзе чакалі, што я пачну байкі баяць вашым гэбэшнікам? Пра другую сусветную вайну, ды пра тое, што вы Гарэцкага неўзабаве расстраляеце, а за кампанію і яшчэ сотні чатыры пісьменнікаў… А можа, пра мінскае метро? Ці пра тое, як вы ўвапрэце свайго Леніна, як мумію, як чучала, як паганскага ідала — у маўзалей? Ці пра Сталіна з Хрушчовым?
— Цішэй, цішэй, навошта прозвішчы…
— Каб вашыя асістэнты давялі мяне пасля да бліжэйшага падвала і там мне кішкі на локаць пачалі матаць?
— Цішэй, што вы!