Галіна кватэра ў абласным цэнтры не адказвала.
— Недзе ўжо ў дарозе,— супакоіў яе Алесь.— На ноч, відаць, выехалі...
I Ганна падумала, што, пэўна, яно так і ёсць, трохі супакоілася.
Аднак яе не было і праз гадзіну, і праз дзве, і пад раніцу. Ледзьве дачакаўшыся дзевяці, кінуліся зноў у кантору, каб пазваніць Галі на работу. Рабочага тэлефона Ганна не помніла, але гэта не бяда — заказалі з даведкаю.
Дазваніўшыся, даведаліся, што яшчэ тыдзень назад Галя з мужам паехалі на курорт у Крым. Даведаўшыся ад Галіных каледжанак, на якім яны курорце, заскочылі на пошту, адстукалі тэлеграму-маланку.
А з Нінай увогуле дзеялася нешта незразумелае, дзіўнае: сорак мінут той дарогі з райцэнтра, а яе ўжо другія суткі няма. За гэты час можна і пехам дабрацца. Куды званіць, у каго пытацца — ніхто толкам не ведаў. Нічога не заставалася, як пасылаць па яе Алеся на машыне.
Алесь паўгорада абшукаў, пакуль знайшоў Нініну работу, бо аказалася, месцы работы яна мяняла, мусіць, часцей, чым дрэвы лісцё. Ніна і ведаць нічога не ведала, толькі ад яго і пачула пра бацькаву смерць. Потым, як знайшлі Ігара, высветлілася, што паштальёнка ўручыла тэлеграму яму, а ён з пахмелля, не разабраўшыся, што да чаго, сунуў гэтую тэлеграму ў кішэню і забыўся.
— Ах ты ж, апівошына! — як тыгрыца, наляцела на яго Ніна.— Каб ты да вечара не дажыў! — Агрэла яго са злосцю, з усяе сілы па карку.
Ігар, канечне, адчуваў сваю віну, таму пакорліва знёс гэты здзек. Усю дарогу ён апраўдваўся, кляўся, што больш у рот і кроплі не возьме, нават пускаў слязу, аднак Ніна сядзела на пярэднім сядзенні як каменная.
За Макара не дужа хваляваліся: блізкі свет, не так проста адолець такую дарогу — мог самалёт затрымацца, мог у Мінску на цягнік спазніцца. Па ўсіх разліках, ён навінен быць к вечару.
Але прайшла ноч, канчаўся наступны дзень, а ні яго, ні Галі не было. Тым часам усё было гатова да пахавання: прывезены аркестранты, сабраліся людзі. Чакаць не мела ніякага сэнсу, пагода стаяла гарачая, а нябожчык ляжыць ужо чацаёрты дзень. Тым не менш — чакалі, хваляваліся, нерваваліся, але чакалі: няёмка не даць развітацца сыну, дачцэ. Аркестранты ў двары мо ўжо з гадзіну то канчалі, то зноў пачыналі адну і тую ж жалобную мелодыю, патрохі разыходзіліся людзі.
— Усё! Як сабе хочаце, а цягнуць далей немагчьша — вечар на дварэ,— нарэшце рашуча заявіў Мікола.— Будзем хаваць...
I ўсе пагадзіліся, бо даўно выплакаліся і стаміліся, знерваваліся як ад чакання Макара, Галі, так і ад самога нябожчыка. Не тое што гаварыць услых, а нават самім сабе не адважваліся прызнаца, але ў кожнага з блізкіх было адно патаемнае жаданне — як мага хутчэй адправіць нябожчыка на могілкі.
Хавалі Антося пад самы вечар. Так позна ў вёсцы яшчэ ніколі нікога не хавалі. Мо таму і прайшло ўсё неяк будзённа-дзелавіта, без слёз, нават без дзяжурных, абавязковых у такіх выпадках. Хіба толькі Ганніна Лена плакала шчыра, без наказу і эфекту на людзей, што робяць часта сваякі і нанятыя плакальшчыцы. Да ўсяго пахаванне азмрочылі аркестранты, якія запатрабавалі дадатковую плату за лішні час і вымушаны прастой, ды загнулі такую суму, што нават стрыманы Мікола не стрымаўся, каб не вылаяцца.
На могілках было небагата народу, бо ніхто толкам не ведаў, калі будуць хаваць і, увогуле ці будуць хаваць, не дачакаўшыся Макара і Галі. На памінкі прыйшло і таго меней, хоць нагатавана было на ўсю вёску — у кожнага знайшліся свае нейкія вячаровыя клопаты: мёртваму — мёртвае, жывому жывое.
Макар паявіўся, калі вярталіся з могілак.
— А чаму адзін? — са здзіўленнем і з дакорам запытала Ганна. — Чаму жонку, дамцей не ўзяў?
— Ды-ы жо-онцы... — намуляўся Макар. — Нездаровіцца. А дзеці... Сама ведаеш, як сённяшнія дзеці...
— Хоць бы раз прывёз, паказаў,— затрымаўшы брата, ціха, каб не чулі чужыя людзі, казала Ганна. — А то і самім скора паміраць, а мы ўсё незнаёмы. Усё ж радня нейкая. Перад людзьмі сорамна...
— Ат, прыхварэла... I ведаеш, як з білетам...
Ганна з жалем паглядзела на яго: і брэшаш ты, братка, і нават салгаць па-людску не ўмееш. Ды здаровая твая жонка, здаровая, як пяцігадовая кабыла. Ведацца не хоча. На матчыны памінкі «захварэла», не прыехала, і во на бацькавы — гэтаксама «хвароба». Людзям, якія выгадавалі табе мужа, апошні паклон аддаць не пажадала. Добры прыклад для ўласных дзетак — нічога не скажаш... Як гукаецца — так і адгукнецца. Вырастуць дзеткі — яшчэ не тое пакажуць. А ты, брат? Які ж ты мужчына, калі папусціўся гэтак?!