Выбрать главу

Ужо амаль раніца, а Сашка яшчэ і на хвіліну не змежыў павек. Стаіць прад вачыма тое праклятае кустоўе, і Лёлін смех лунае над ім, аддаецца ўвушшу д’ябальскім звонам, ад якога вось-вось, здаецца, абрынецца на голаў зніжэлая дарэшты столь звузелага ўвобміг да абрыдласці, сцяснелага пакоя. Так звузелага вачавідзь ды сцяснелага, што адно жаданне і ўзнікае — падхапіцца з ложка і бегчы, бегчы далей ад яго.

Лёгкія, ледзьве чутныя крокі даносяцца з двара і тут жа аціхаюць, прыглушаныя ціўканнем цвыркуноў ды бацькавым храпеннем за перабойкай.

Яму няўсцерп паглядзець, што там у двары, і ён ужо прынікае тварам да шыбіны, як бацька падымаецца з тапчана, сунецца вобмацкам да вядра з вадою.

Белы прыпол сукенкі ў воддаллі ірвецца на ветры, нібы напалоханы звонам конаўкі, дваіцца, чэзне ў завесе густой перадранішняй шэрані. Дваіцца, ці, можа, насамрэч іх там двое?

— Халерная спёка. — Бурклівы голас бацькі вяртае яго ў яву.

Сашка падымаецца з ложка і, як толькі бацька заціхае на тапчане, не раздумваючы куляецца ў цьмянае, спярэшчанае прывідна-зыбкімі абрысамі падзеяў-прыпамінаў прамінулага дня прадонне вакна.

У двары прахалодна і ціха, толькі з кватэры дзядзькі Зюзялька далятаюць да альтанкі гукі радыё. Дзядзька слухае радыё і ўдзень, і ўначы, гэта, кажа цётка Каруся, нібыта дапамагае яму не звар’яцець ад пякельнага болю.

Ён прыхінаецца плячом да дошак альтанкі і толькі паспявае збольшага супакоіцца, як яшчэ адзін гук, гэтым разам зводдалеку, ад студні, даносіцца да ягоных вушэй. Але ён такі глухі, такі непрывабны на тле чароўных гукаў вясковае ночы, што Сашка не надае яму значэння.

Белы прыпол вымыкаецца з-за рога дома, імкліва набліжаеццае да Люсінага пад’езда. Яму карціць падхапіцца насустрач, але крыўда не пускае.

Ад тае хвіліны, як Лёлю выцягнулі са студні ды звезлі ў райцэнтр у бальніцу, мінула гадзіны дзве з паловаю. І прыезджы дазнаўца ні на хвілю не адыходзіць з двара, то аднаго з суседзяў пакліча для размовы, то другога, то ў цёткі Карусі возьмецца штосьці высвятляць, то зноў распарадзіцца гукнуць Вітака. Адзіны, каго ён пакуль што не чапае, — дзядзька Зюзялёк. Ды яшчэ — мабыць, з увагі на кволасць дзявочае натуры – Люся, якая ўвесь гэты час, што цягнецца дазнанне, сядзіць у кватэры і толькі зрэдку, быццам каб знарок спраўдзіць, што яна тут, на месцы, віхне паставаю ў вакне.

Узрушаныя неспадзеўнаю прыгодай ды гнаныя пугаю цікаўнасці жыхары іншых вулак час ад часу зазіраюць у двор, і дазнаўца Бібік, строгі, крыху хамаваты дзядзька гадоў пяцідзесяці, той акурат, што дзевяць год таму вёў справу Люсінай маткі, калі тая разбілася ля млына, голасам, што не ўдае і намёку на мяккасць характару, вытурвае ўсіх прэч. Усіх, апроч дзятвы, што раямі абляпіла голле дрэваў і толькі і чакае нагоды ўставіць у размову старэйшых слова-другое.

Апоўдні дазнаўца вырашае апытаць і Люсю. Яна апошняя ў чарадзе сведкаў, мужчына стаміўся, таму размова між імі цягнецца нядоўга. Так нядоўга, што, калі Люся хвілін праз пятнаццаць выходзіць з кватэры, Сашку здаецца, што ён бачыць на яе твары расчараванне. Ён мкнецца да яе ў спадзеве хоць на якое, хоць на самае кароткае замірэнне, але дарэмна. Яна з абыякавым выглядам праходзіць міма, і нечаканая, няведамая раней жорсткасць яе пагляду апякае яго трывожным прадчуваннем новых неспадзянак.

— Ну, дык што, так ты нікога і не бачыў уначы са сваёй альтанкі? – пытаецца, болей, відаць, дзеля прыліку, чым дзеля пацвярджэння нейкай канкрэтнай гіпотэзы, дазнаўца і зашчапляе на тэчцы з паперамі парэпаную спражку з выяваю вужакі. – Ну, не дык і не, што тут скажаш...

— Ні слова, ні паўслова – хто так робіць! – кажа цётка Каруся і безуважна падносіць мужу кубак нішчымнага вару замест прыгатаванага – ужо колькі хвілін падтомліваецца на пліце – курынага булёну. Яна ўсё яшчэ ніяк не дасць рады ачомацца ад падзення пляменніцы ў студню і, каб не капрызлівасць знябожанага нямогласцю дзядзькі Зюзялька, якому то адно падай, то другое прынясі, і ўсё не так, не па-ягонаму – ведама, хворы чалавек, — наўрад наогул здолела б выйсці з нервовага ступару. Неспадзеўны ж начны ад’езд Люсі (хтосьці з суседзяў бачыў, як яна садзілася на паўстанку ў цягнік), здаецца, толькі ўзмацніў яе пакуты. З’ехаць, нават не развітаўшыся, быццам не маеш большых ворагаў на свеце? Цётцы такія паводзіны і не зразумелыя, і не сімпатычныя.

Куды з’ехала Люся, нікому няведама. І хоць сёй-той сцвярджае, што паехала паступаць, даць веры таму цяжка. Гэтак вось з бухты-барахты? Ды і час іспытаў яшчэ не прыспеў, хіба што навострылася дзеўка ў якую-небудзь задрыпаную вучэльню, дзе бяруць усіх без вынятку, абы мелася ў чалавека якое-кольвек жаданне. Адзіным, хто, магчыма, у курсе, куды ўсё-такі Люся з’ехала, з’яўляецца Вітак. Але звяртацца па дапамогу да суперніка – хто там ведае, як і што між імі было — Сашку не хочацца. Да таго ж і сам Вітак неўзабаве нібыта з’язджае, ашчаслівіўшы цяжарнасцю дзеўку-заіку з другога канца пасёлка.