Ён набраў нумар аддзела кадраў, папрасіў начальніка прынесці справы супрацоўнікаў, звольненых з пасадаў цягам апошніх двух месяцаў. Усіх – дзеля адводу вачэй, з жадання ўнікнуць лішніх размоваў ды плётак. Цікавіў жа яго зараз, вядома, толькі адзін — Арсень.
Запіс у справе экс-тлумача быў зроблены лаяльна, аднак ні на які перавод, як ён прасіў памочніка, у ім не было і намёку. Звольнены паводле ўласнага жадання – вось і ўсё, што паведаміла скупая канцылярская фармулёўка. Усё гэта не дадало прэзідэнту гумору. А тут яшчэ пытанне, што рабіць далей і ці варта наогул што-небудзь рабіць з моўным пытаннем, па-ранейшаму не давала яму спакою.
Ён уключыў тэлевізар.
На канале ўсё яшчэ круцілі справаздачу аб спатканні прэзідэнтаў у Кіеве. Следам пайшлі навіны больш дробнага, лакальнага характару. Напрыканцы выпуску з’явіліся кадры пра хваляванні ў Тыбеце, звязаныя з незадаволенасцю аўтахтонаў асіміляцыйнай палітыкай кітайскага ўрада.
Мінулі тры тыдні. Жыццё ў будынку Адміністрацыі паступова нармалізавалася, вярнулася да звыклага – паперы, нарады, справаздачы, інтрыгі – рытму. Згадкі пра Жэнэ ў прыбіральні зафарбавалі, вынікі іспыту па мове разам з пытаннямі да яго прыхавалі ў схронах і стараліся згадваць як радзей, толькі ў выпадку крайняй неабходнасці. Зацішша ўжо пагражала ператварыцца ў ранейшае звыклае балота, як раптам прэзідэнту патэлефанавала Вольга Андрэеўна. Голас жанчыны злёгку трымцеў і выдаваў значна маладзейшым, чым у сапраўднасці.
— Прабачце, што турбую, спадар прэзідэнт. Мы тут днямі ладзім у ліцэі мерапрыемства з нагоды Міжнароднага дня моўнае разнастайнасці, то, можа, знойдзецаа ў вас магчымасць у ім паўдзельнічаць? Разумею, вы чалавек заняты, канечне, але... гэта так было б для нас усцешна, ды і вагі надало б імпрэзе... Былі б вельмі радыя вас бачыць.
— Удзячны вам за запрашэнне, але ж, ведаеце, — справы, — сказаў ён, пракручваючы ў галаве расклад працы на тыдзень. – А так бы, канечне, чаму б і не, чаму б не пабыць лішні раз з сімпатычнымі людзьмі.
— Дзякуй за камплімент! І вось просьба яшчэ... Наконт брашуры па мове, яна мне конча зараз патрэбная. Чалавек дыпломную піша, дык просіць памагчы літаратурай. Даруйце, што нагадваю, але...
— Гэта вы даруйце, што ў час не вярнуў, — сказаў ён і звыклым жэстам рукі намацаў у шуфлядцы стала шаршавую ад частага гартання вокладку брашуры. – Абавязкова перадам пры нагодзе.
Ён кашлянуў воддаль ад слухаўкі, зноў наблізіў яе да вуха. Карцела спытаць пра Арсеня (пэўна ж, яна ведае што-нішто пра свайго былога вучня), але не стаў: захоча – сама распавядзе. Быццам адчуваючы ягоныя думкі, Вольга Андрэеўна, памарудзіўшы хвіліну-другую, няўпэўнена сказала:
— Вучань мой, Арсень, ну, той, што ў вас перакладчыкам працаваў, у камерцыйную фірму ўладкаваўся. Кажа, дрэнь праца. Заробак някепскі, а ўсё адно нецікава яму там, не ягонае гэта…
— Арсень... Памятаю, канечне, — сказаў ён як мага абыякавей. – Што ж, як нецікава, то... То скажыце яму, хай зойдзе як-небудзь, можа, цікавейшае што падшукаем. І якраз і брашуру вам праз яго перадам.
— Дык да пабачэння! – сказала яна і неяк спехам, быццам чаго засаромеўшыся, паклала слухаўку.
Ён паклаў сваю, усё яшчэ трымаючы далонь на вокладцы брашуры, перагарнуў каляндар.
Дзень моўнае разнастайнасці, 21 лютага, канечне, як ён мог забыцца? З гэткай памяццю і ў няёмкае становішча можна калі-небудзь няўрокам трапіць.
Свята прыпадала на сярэдзіну наступнага тыдня. Часу засталося ўжо зусім няшмат, але калі парупіцца – вунь колькі ўсяго можна паспець зрабіць, было б жаданне. Балазе ў справах міжнародных часовае зацішша, можна засяродзіцца на клопатах унутрыдзяржаўных. Што, калі прызначыць напярэдадні Дня моўнае разнастайнасці ў гонар яго імпрэзу? Сабраць штат Адміністрацыі, запрасіць міністраў, акадэмікаў, прэсу, амбасадараў. Падрыхтаваць салідны выступ на мове, а там, глядзіш... Чаму б і не агучыць урэшце сёе-тое з задуманага, не зрабіць канкрэтныя захады наконт моўных перспектываў, не азадачыць люд паспаліты дасягненнем новых даляглядаў? Канечне, момант, можа, не надта спрыяльны з-за ўсяго гэтага вэрхалу з Арсенем, але калі ён быў для мовы спрыяльны? Адны перыпетыі мінулых стагоддзяў чаго вартыя! І сёння — не адно, дык другое заўсёды знойдзецца, толькі перасцерагайся. Не, трэба рабіць!