— Дарэмна ты тады не згадзіўся на абмен. Жыў бы цяпер у новым доме, а то во бруд усюды ў гэтым прычыгуначным мікрараёне... Як у занядбанай вёсцы, — як заўсёды знячэўку, без ніякай лагічнай сувязі з папярэднімі словамі, пераводзіць размову на іншае Альдзя і дадае праз хвіліну: — Суседка кватэру ў дарунак пляменніцы днямі афармляла, дык зусім нядорага, кажа, ўсё тое афармленне абышлося… Канечне, пабегаць, даведкі розныя збіраючы, давядзецца, дык не без гэтага ж…
Першае – намёк на мой трохгадовае даўніны няспраўджаны шанц пераехаць у новы дом, дзе мне прапанавалі кватэру як інваліду вайны ў Афгане. Другое – на тое, што, паводле яе плану, нам, дакладней, мне след зрабіць у бліжэйшы час. След абавязкова, бо раптам што якое... Вось адкінеш, маўляў, мужычок, неўспадзеў капыты, і ляснецца жытло, адыдзе чужым, якой-небудзь канторы кшталту ЖКГ.
— Усяк бывае, сам ведаеш, не малы... Вунь залетась адной жанчыны з працы ў нас матка выйшла ў краму па хлеб ды і сканала ні з таго ні з сяго на ходніку. А кватэра не была сыну завяшчаная, і з канцамі — дзяржаве адышла.
— Гэта таму, мама, што, мабыць, прыватызаваная не была тая кватэра, — падае са свайго пакоя голас Надзя. – А ў нас іншая сітуацыя.
— А калі і іншая, то што? – незадаволеная даччынымі словамі, працягвае гнуць сваё Альдзя. – Ведаеш, колькі потым, калі ў дарунак не аформленая, плаціць трэба за ўступленне ў права валодання? Быццам мы на грашах спім!
Альдзя выслізгвае ў калідор, і тае ж хвіліны туды выскокваюць, чуючы, што яна збіраецца адыходзіць, Надзя і Ашрыта. Надзя цалуе матку ў шчаку, Ашрыта схіляе голаў у ветлівым паўпаклоне. Затым абедзве зноў знікаюць у пакоі.
Альдзя вяртаецца да мяне і, перш чым я паспяваю адарвацца ад газеты, прамаўляе:
— А што ні кажы – дзіўныя яны, гэтыя вашы індусы. Баба ў дзеўкі канае, а ёй хоць бы што... Наадварот, яшчэ, здаецца, глянь ты, ці не павесялела. Ужо хоць для выгляду пусціла б слязу, ці што... Во і зразумей ты іх! Ці дзіва, што з памерлымі гэтак абыходзяцца.
Альдзя – мая экс, то бок былая і пакуль што адзіная жонка. Мы разышліся з ёю даўно, неўзабаве па маім вяртанні з Афгана. З маёй ініцыятывы, дарэчы. Бачыць штодня, як жанчына ўпотай пераадольвае гідлівасць да цябе, хай сабе і воіна-інтэрнацыяналіста, ды ўсё ж аднаногага калекі, было невыносна, і я вырашыў скончыць усё аднойчы і назаўсёды. Што маральна не так і проста аказалася пасля шасці гадоў сумеснага жыцця, якое колісь гэтак рамантычна пачыналася пасля паспяховага пераадолення супраціву Альдзіных бацькоў, звязанага з рознасцю (у яе — інстытут за плячыма, у мяне – усяго толькі завочнае аддзяленне тэхнікума) нашага адукацыйнага ўзроўню. З таго часу я жыву адзін. Праўда, два гады таму да мяне перайшла жыць Надзя, дачка. І хоць арганізавалі яны, матка з дачкой, той пераход неяк падазрона паспешліва, пасля таго, як я жартам сказаў, што маю намер зноў ажаніцца, Надзін прыход для мяне, інваліда, – найлепшае выйсце. Тым больш што яна доктар і калі што якое – без дапамогі не застанешся. А цяпер у доме аб’явілася і другая доктарка, індуска Ашрыта. Яна вучылася разам з Надзяй ва ўніверсітэце і месяц таму вярнулася з Індыі дзеля працягу вучобы ў ардынатуры. Жыць у інтэрнат чамусьці ісці не захацела і вось да часу кантуецца з Надзяй у яе пакойчыку. Уранні, акурат у той момант, калі прыйшла Альдзя, Ашрыце патэлефанаваў з радзімы брат, сказаў, што памірае іх васьмідзесяціпяцігадовая бабуля. Маўляў, ужо зусім слабая і з хвіліны на хвіліну сканае.
Ашрыта раз-пораз выходзіць у калідор, то нервова сунецца з мабільнікам у далоні з аднаго кута ў другі, то прыхінецца плячыма да сцяны, то застыне слупам ля шафы з вопраткай. А то возьмецца набіраць па мабільніку нумар, і тады бачна, як дрыжаць яе знябожаныя невядомасцю рукі. Званкі, аднак, не дасягаюць мэты, і на цёмным, з колцамі густой чарнявінкі абапал вачэй і рота твары дзяўчыны – спрэс расчараванне. Расчараванне, але – не адчай, хутчэй насамрэч, як сказала Альдзя, — радасць. Радасць уперамешку са смуткам. Дзіўнаваты сплаў пачуццяў, ніводнаму з якіх, як ні намагайся, ні аддаць першынства, ні знайсці больш-менш прыстойнага тлумачэння рады не дасі.
— А маму мы галібджамам на адыход і не адарылі, забыліся,– кажа, выходзячы з пакоя, Надзя і цягне сяброўку ў кухню. – То мусім цяпер самі даядаць. Тата, ты будзеш?
Альдзін расповед пра абкладзеных дровамі нябожчыкаў на плытах згадваецца мне, і я, хоць нішто пра іх у той апетытнай, залітай нектарападобнаю слодыччу страве і блізка не нагадвае, адмаўляюся ад пачастунку.