Уся справа заняла хвілін дзесяць. Касірка спраўдзіла Туфяльковы подпісы на бланках, паклала грошы ў пашпарт, штурхнула скрынку з дакументам і грашыма ў накірунку старога.
— Дваццаць адна асігнацыя па сто эўра і яшчэ дзве па дваццаць — дваццаць тры купюры, усяго дзве тысячы сто сорак… Пералічыце пры акне, не адыходзьцеся, — сказала строга і падала знак Туфілі аддаваць свае дакументы.
Туфялёк пасунуўся ўбок, не дастаючы банкнотаў з пашпарта, пачаў лічыць насліненымі пальцамі каемкі хрусткіх, з нязвыклымі знакамі паперак. Далічыў сяк-так усе да апошняй, выцер узмакрэлы ад хвалявання лоб даланёй, уздыхнуў з палёгкай: дваццаць тры штукі, усё правільна. Адышоўся ў кут, пад стэнд, хуценька сунуў пашпарт з грашыма ў верхнюю ўнутраную кішэню пінжака. Крэкнуў задаволена: хоць і не заробленыя ўласнымі потам ды крывёю тыя купюры, а, глядзі ж ты, – грэюць. Быццам кавалак бясплатнага торта неўспадзеў адхапіў, аматар салодкага, рады ў гады, трапіўшы выпадкова, без запрашэння на чужое свята.
Грошы ім з Туфіляй дасталіся два гады таму ад жончынага брата Мірака, малалетняга вязня нямецкага канцлагера ваеннай пары. Дасталіся, сапраўды, лёгка, быццам сам лёс злітасцівіўся над імі ды і сплаціў хоць збольшага тыя згубленыя колісь дваццаць пяць тысяч. Ашчадны Мірак, стары бабыль, звыклы адмалку, як і яны, абыходзіцца малым, некалькі год запар штомесяц атрымліваў грошы з Нямеччыны ў якасці кампенсацыі за знаходжанне ў канцлагеры, спачатку ў далярах, апошнім часам, пасля таго, як з’явілася новая валюта, – у эўра. Жыў Мірак з пенсіі, даляраў і эўра не чапаў – во і набегла неўпрыкмет тры тысячы адных і дзве другіх. За тыдзень да смерці, адчуваючы, мусіць, што жыць засталося ўжо нядоўга, паклікаў сястру і яго, Туфялька, у бальніцу і, дастаўшы з-пад пояса нагавіц пачак купюр, аддаў усё з умоваю, што пахаваюць яго па-людску і паставяць помнік. Не такі, вядома, як цяпер зазвычай робяць, цяп ды ляп, а салідны і абавязкова – з крыжам. Грошы яны тады з Туфіляй, бо і сума здавалася ім занадта ж унушальнай, і адчувалі сябе абое на той час не ахці як добра, каб спаць па начах спакойна, паклалі, параіўшыся ўсё з тою ж Людай, у банку на рахункі: даляры на Туфілю, эўра – на Туфялька. Мірака пахавалі за свае, што ашчадзілі з пенсій. А сёлета па вясне і помнік з пенсійных сваіх нябожчыку паставілі, замовіўшы, як і прасіў ён перад сконам, з крыжам у аднаго старога майстра ў суседнім раёне.
Тым часам Туфіля лічыла ўжо свае даляры – надзіва ўпэўнена, дзелавіта, быццам толькі гэтым усё жыццё і займалася. Туфялёк падсунуўся да яе з намерам спытаць, колькі ж яна атрымала, але жонка толькі наравіста матлянула замест адказу галавой: адчапіся, маўляў, не цяпер. Ці то выгляд купюр надаў ёй гумору, ці то яшчэ што, але і следу разгубленасці, як то было напачатку, калі толькі ступілі яны ў чысценькі ды беленькі гэты, так не падобны да іхняга спарахнелага вясковага жытла будынак, у ёй не было і напаміну. Яна далічыла асігнацыі, паклала іх у сумачку, трымаючы сумачку аберуч перад сабою і па-ранейшаму не кажучы ні слова Туфяльку, порстка накіравалася да цуда-дзвярэй. «Як мяняецца чалавек з-за нейкіх паперак», — падумаў ён і пашкандыбаў следам за Туфіляй да выхаду.
На станцыю яны прыйшлі без пяці сем, за чвэрць гадзіны да адыходу аўтобуса. Ледзь паспелі збольшага падсілкавацца, прыткнуўшыся на лаве пры пляцоўцы для пасадкі, параю вараных яек і скрылькамі загадзя, яшчэ дома нарэзанай саланіны з бяздоннай – заўжды там што-небудзь ды знойдзецца — Туфілінай сумачкі, як прымчаўся і аўтобус. Пасажыраў, апроч іх дваіх, больш на рэйс не было. Вадзіцель, узлаваны чымсьці разапрэлы маладжавы дзядзька ў жоўтай, расхрыстанай на грудзях кашулі з карэлым каўняром, абілеціў іх хутка, два разы нецэнзурна мацюкнуўся на адрас нейкага прыдурка Супоні, што без дай прычыны захварэў за гадзіну да выезду на маршрут, ірвануў з месца. Было бачна, што рэйс яму, мякка кажучы, не абыходзіць, і калі ён і згадзіўся на яго, то адзіна таму, што начальства загадала.
Да паварота на гравейку пры выездзе з горада ехалі моўчкі. Але як толькі павярнулі ў бок Нізіннае Мошы, вадзіцель раптам загаманіў.
— Не страшна вам, старыя, жыць у гэных лаўжах? – спытаў, высоўваючы голаў з кабіны і перакрыкваючы голасам гудзенне матора. – Вунь, кажуць, паблізу адсюль, на хутары ля Петрачкоў, заўчора дзвюх гэткага, як вы, узросту, цётак грабанулі ўначы, на хер. Ды яшчэ і прыбілі адну ўсмерць. У-смерць! Далібог, у каго хочаце запытайцеся, усе ўжо ў раёне ведаюць.