Прыкладна праз тыдзень мне зноў патэлефанавалі, гэтым разам з абласнога ўпраўлення ўнутраных справаў. «Вы наконт ліста, дзе сцвярджаецца мая схільнасць да суіцыду?» — спытаў я, даўшы згоду спаткацца. – «Якога суіцыду? – адказалі на тым канцы провада. – Ніякі суіцыд у заяве не згадваецца». – «Але ж дакладна згадваўся, я маю доказ гэтага ў запісе на дыктафоне». – «О, гэта памылка. Ліст, з якім вас знаёмілі мінулы раз, — чарнавік, аўтарка памылкова даслала яго нам».
Чым скончылася ўся тая мітрэнга? Чым і павінна была — нічым, калі не лічыць афіцыйнага ліста на мой адрас з раённага аддзела ўнутраных справаў аб тым, што з заяўніцай «была проведена беседа профилактического характера о недопустимости с ее стороны в дальнейшем изложения в заявлениях непроверенных и недостоверных фактов, порочащих честь и человеческое достоинство, о чем она предупреждена». Зрэшты, не ўпэўнены, што нешта падобнае разбіранты не адрасавалі, з увагі на неймаверную прабіўную сілу ініцыятаркі перапіскі і яе ўладных апекуноў, і ёй – датычна маёй асобы. А што яшчэ заставалася ім рабіць?
16 чэрвеня 2009 г.
Паседжанне Віцебскага абласнога суда паводле справы аб лістах ад імя «Российского национального единства», на якое я выкліканы ў якасці сведкі. Сярод енку пра ўшчэмленую годнасць некаторых з тых, хто ў свой час атрымаў такія лісты з падзякаю за ўнёсак у «разгром очага местных националистов – белорусских писателей» (такіх лістоў выявілася ў горадзе каля паўтара дзясятка), так і карцела спытаць, ці так ужо перабольшыў падсудны «заслугі» адрасатаў. А разам і запытацца, ці не маюць пакрыўджаныя намеру пералічыць на рублі, як гэта робяць яны ў дачыненні да аўтара лістоў, шкоду маральнаму клімату ў горадзе ад уласнае дзейнасці ў выглядзе пастаяннага, з дня ў дзень, нагнятання атмасферы страху і цкавання.
Адной з «важных» задач кіраўніцтва новастворанай суполкі стала выцясненне нашай арганізацыі з інфармацыйнай прасторы, у прыватнасці, са старонак дзяржаўных мас-медыяў. Што і было неўзабаве паспяхова зроблена. З трох афіцыйных газет Віцебска ў гэтым плане далей за ўсіх удалося супрацьстаяць націску ідэалагічных структур «Віцьбічам» – да 24 снежня 2006 года, калі газета надрукавала з блаславення намесніцы рэдактара Н. Конахавай маю нататку-віншаванне Міхасю Мірановічу з нагоды яго 60-годдзя, у якой згадвалася прыналежнасць юбіляра да Саюза беларускіх пісьменнікаў. Гэта была апошняяе згадка пра нас у мясцовых дзяржаўных СМІ. І каб не недзяржаўныя «Витебский курьер» і «Віцебскі праспект», журналісты якога Таццяна Чабатарова і Зміцер Казакевіч разам з радыёжурналісткай Аленай Сцяпанавай рэгулярна выяўлялі зацікаўленасць нашымі справамі і падачай іх чытачу, магло б скласціся ўражанне, што нас наогул ужо няма. Штучна створаны ў рэгіёне вакол нашай суполкі інфармацыйны вакуум да нядаўняга часу ў пэўнай ступені дапамагалі нам кампенсаваць сталічныя СМІ.
А тым часам аддзяленне СБП не толькі захавалася, а працягвала (і працягвае па сённяшні дзень) даволі плённа, наколькі гэта магчыма ў атмасферы пастаяннага замоўчвання і ціску, працаваць. Насуперак прагнозам людзей, схільных заўсёды трымаць нос па ветры, у нас аказалася няшмат перабежчыкаў — менш дзясятка чалавек. Дзякуючы гэтаму, а таксама прытоку новых сяброў наша колькасць вось ужо колькі год стабільна трымаецца на лічбе 25. Па-ранейшаму, хоць і не так часта, як у мінулыя гады, нас запрашаюць, ігнаруючы згаданы вышэй сумнавядомы ліст міністра адукацыі, у школы і бібліятэкі. Мы зладзілі літаратурныя конкурсы для маладых літаратараў да ўгодкаў Янкі Купалы, Якуба Коласа, Уладзіміра Караткевіча і аўтобусныя вандроўкі на радзіму класікаў, правялі некалькі тэматычных вечарын, узялі ўдзел у штогадовым святкаванні дня народзінаў Васіля Быкава на Ушаччыне, выдалі рэгіянальны беларускамоўны зборнік паэзіі «Ад ніў Прыдвінскіх» (20 асобнікаў якога, дарэчы, адразу па выхадзе ў свет у 2009 годзе прэзентавалі бібкалектару Віцебска для перадачы ў бібліятэкі, дзе яны праляжалі з невядомых нам прычын без руху амаль два гады). На жаль, адзінай у горадзе бібліятэкай, дзе мы яшчэ можам, згадваючы адкрыта сваю прыналежнасць да апальнага саюза, ладзіць мерапрыемствы, звязаныя з ушанаваннем памерлых літаратараў, і розныя юбілейныя вечарыны, з’яўляецца аддаленая ад цэнтра горада бібліятэка імя Еўфрасінні Полацкай. Толькі ў мінулым, 2010 годзе, мы наладзілі ў ёй, дзякуючы падтрымцы дырэктаркі Ліліі Арцюх, юбілейныя імпрэзы Яўгеніі Мальчэўскай (пасмяротна), Уладзіміра Папковіча, Рыгора Барадуліна. Да нядаўняга часу такія акцыі ладзіліся намі ў зале беларускай літаратуры абласной бібліятэкі, але пасля таго, як была пераведзеная ў іншы аддзел яе загадчыца, неабыякавы да беларушчыны чалавек Ірына Фёдарава, справа змізарнела.